العالم - آفریقا
تظاهرات همچنان ادامه دارد و همین دیروز بود که خیابان های شهر خارطوم پایتخت سودان شاهد استقرار گسترده نیروهای امنیتی و پلیس برای سرکوب تظاهرات مردم در مناطق الصحافه در جنوب و شمبات در شمال این شهر بود.
صاحبان داروخانه ها و پرسنل شرکت های داروسازی نیز تجمع های اعتراض آمیزی را مقابل بیمارستان ابن سینا در شهر خارطوم برگزار کردند. این تجمع ها در اعتراض به بحران دارویی ناشی از سیاست های رژیم سودان برگزار شد.
دانشجویان دانشگاه الرباط وابسته به پلیس سودان و دانشجویان دانشگاه بین المللی سودان نیز تحصن کردند. در ایالت الجزیره در مرکز سودان استادان دانشگاه الجزیره در تجمع اعتراض آمیز خود خواهان سرنگونی رژیم شدند.
شهر نیالا در جنوب ایالت دارفور سودان نیز شاهد تحصن وکلا و تجمع های اعتراض آمیز بود که با بازداشت شمار زیادی از آنها روبرو شد.
اما در شرق سودان، سندیکای کارگران بنادر تجمع های اعتراض آمیزی برگزار و تصمیم دولت برای فروش بندر جنوبی شهر پورت سودان به یک شرکت فیلیپینی را محکوم کردند. تصمیم دولت برای فروش این بندر با مخالفت مردمی روبرو شده است و بخش گسترده ای از مطالب شبکه های اجتماعی را به خود اختصاص داده است. مردم و کاربران شبکه های اجتماعی این رویکرد دولت را نماد دیگری از سوء مدیریت منابع سودان و از علل جنبش مردمی خود عنوان کردند.
در همین حال، جمعیت شاغلان مخالف دولت به عنوان مهندس و پرچمدار جنبش مردمی به نوبه خود متعهد شد تا به فعالیت های اعتراض آمیز خود ادامه دهد. این جمعیت هشدار داد که به تظاهرات خود برای سرنگونی رژیم ادامه خواهد داد.
در مقابل، دولت سودان و حزب حاکم این کشور در شبکه های تلویزیونی رسمی خود به محدود شدن دامنه تظاهرات و ورود آن به مرحله کُما اشاره کردند و به گذر زمان برای عبور از بحران دل بستند. آنها همزمان تاکید کردند که گام های اصلاح گرایانه خود را دنبال خواهند کرد و انتظار دارند که این گام ها به حل مشکلات اقتصادی مزمن سودان و رهنمون شدن این کشور به ساحل امنیت و آرامش منتهی شود.
عمر البشیر رئیس جمهور سودان یک بار دیگر بر ورود به انتخابات سال 2020 میلادی این کشور تاکید کرد و در توجیه این تصمیم خود گفت؛ می خواهد طرح های توسعه و آبادانی را که آغاز کرده است، به سرانجام برساند. وی این موضوع را تکلیف شرعی دانست که خداوند در قیامت از وی در این باره سوال خواهد کرد. این رویکرد البشیر با موجی از تمسخر و جنجال از سوی بسیاری از مخالفان همراه شد.
هواداران رئیس جمهور سودان و بسیاری از افراد بی طرف درقبال جنبش مردمیِ خواهان سرنگونی رژیم، مشکل نبود آلترناتیو را مطرح کرده و در این زمینه به اوضاع و احوال کشورهایی که شاهد بهار عربی بودند، استناد می کنند. آنها البشیر را به دلایل زیادی سوپاپ اطمینان سودان از سقوط کردن در تنور جنگ و درگیری و تجزیه می دانند. از نظر آنها، مهمترین دلیل پختگی سیاسی و تجربه او در طول 30 سال زمامداری در سودان است. علاوه بر این، آنها همچنین معتقدند که البشیر با درایت و زیرکی خود توانسته است از بحران های خطرناکتر و شرایط بدتری در طول دوره زمامداری خود گذر کند و در نتیجه، تنها فردی است که می تواند امور را مدیریت و کشور را در این شرایط دشوار به ساحل امنیت و آرامش رهنمون کند. اشکال دیگری که هواداران البشیر مطرح می کنند، نبود رهبری در میان رقیب آنها است. این هواداران جمعیت شاغلان را که مخالفان زیر چتر آن جمع شده اند، یک ساختار ژله ای فاقد رهبری شناخته شده یا برنامه ای روشن برای مدیریت مرحله بعد از البشیر توصیف می کنند.
این درحالی است که تیم مقابل بر ابتکار عمل "اعلامیه آزادی و تغییرات" تاکید می کند. این اعلامیه سه ماده اصلی دارد که به ترتیب شامل کناره گیری فوری عمر البشیر رئیس جمهور سودان و دولت وی از قدرت، تشکیل دولت انتقالی و توافقی متشکل از شخصیت های کاردان و سپس سپردن جنایتکاران به دادگاههای عادلانه است.
سخنگویان جمعیت شاغلان مخالفت دولت سودان در مصاحبه های زیاد خود در شبکه های تلویزیونی خارجی این ابتکارعمل خود را تشریح و اشاره کردند که بسیاری از دانشمندان و اقتصاددانان سودانی دانشگاههای معتبر جهان و مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی آمادگی خود را برای پیشبرد امور سودان در صورت موفقیت انقلاب آنها اعلام کرده اند و در نتیجه، درها را به روی افرادی که درخصوص رهبری مرحله بعد از کنار رفتن عمر البشیر شک و تردید دارند، بسته اند. آنها همچنین گفتند که بسیاری از کشورهای غربی در کنار آنها ایستاده اند و به وعده های برداشته شدن تحریم های آمریکا اشاره کردند که بار سنگینی بر شانه های اقتصاد سودان گذاشته است. آنها همچنین بشارت بازگشت امور به روند طبیعی خود از طریق یک رهبری ملی و پخته و قادر به مدیریت منابع سودان دادند.
کاربران سودانی در شبکه های اجتماعی در روزهای گذشته فایل ویدئویی یک اقتصاددان مشهور سودانی را بازنشر دادند که در آمدهای ناشی از پنج منبع اقتصادی موجود در سودان را تشریح می کند و می گوید که چطور می توان با مدیریت این درآمدها اقتصاد کشور را شکوفا کرد. این فایل ویدئویی به طور گسترده بازنشر داده شده است و افراد با کنکاشی در کامنت های این فایل ویدئویی می توانند بفهمند که امید زیادی به تغییرات مورد نظر وجود دارد و اکثریت مردم سودان به حتمی بودن تغییرات اعتقاد راسخ دارند و امید زیادی دارند که این تغییرات برای آینده ای بهتر است.
با پیگیری جنبش مردمی کنونی در خیابانها ملاحظه می کنیم که پافشاری عجیب و تمایل همگانی برای تغییرات وجود دارد. مردم این امر را به شیوه های مختلف اعتراضی و ابداع روش های جدید و تاکتیک های متنوع نشان می دهند که شور و حماسه ای را به راه انداخته و روح جدیدی را در کالبد این جنبش – بویژه با توجه به تداوم شدید آن - دمیده است. هرچند گذر زمان ممکن باعث نوعی سستی، رکود و سرخوردگی شود اما می بینیم که جوانان سودانی و خصوصان دختران روش های جدیدی را ابداع کرده و شور و حماسه جوانان و عزم آنها را برای ادامه راه مبارزه مسالمت آمیز دو چندان کرده است. در مقابل شاهدیم که رژیم همه ابزارهای سرکوب تظاهرات کنندگان و خاموش کردن انقلاب آنها بکار برده است و دیگر چیزی در چنته ندارد. رژیم افراد را کشته و بازداشت کرده و مورد ضرب و شتم قرار داده است اما به اذعان برخی عناصر دستگاههای امنیتی، نتیجه این اقدامات صفر بوده است. از این رو، رژیم از طریق مطرح کردن ابتکارعمل های گفت وگو با جوانان و لغو برخی قوانین محدود کننده آزادیها در تلاش برای تغییر تاکتیک خود برآمده است اما این تلاش نیز با موجی از تمسخر و جنجال و مخالفت روبرو شده است.
روزهای آینده آبستن حوادث بزرگی است و در سایه این شرایط، آیا رژیم سودان خواهد توانست در برابر موج جدید اعتراضات پایداری کند و از تنگنای کنونی بیرون آید یا این موج، سرنگون کننده خواهد بود؟
اسامه الشیخ