العالم _ ایران / سیاسی
سیدکمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی که به پاریس سفر کرده بود، در گفت‌وگو با شبکه خبری فرانس 24 رویداد اخیر در آب‌های عمان برای تعدادی از نفتکش را مشکوک توصیف کرد و گفت: باید برای روشن شدن واقعیات تحقیق شود. در شرایط خطرناک کنونی این قبیل رویدادها ممکن است از سوی طرف سومی برای ایجاد تنش و بی‌ثباتی انجام گیرد.
وی درباره ادعای رئیس جمهور آمریکا مبنی بر آمادگی برای مذاکره با ایران نیز گفت: هدف او این است فشارهای بیشتری بر ایران وارد کند. تلفن کردن به وی هیچ فایده‌ای ندارد، زیرا با کره شمالی هم به نتیجه‌ای نرسید.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به فرصت دو ماهه‌ای که ایران به اروپا برای عمل به تعهدات برجامی خود داده، تصریح کرد: امیدوارم اروپایی‌ها در این دوماه کاری بکنند تا ایران مجبور نباشد از این جلوتر برود. ما انتظار داریم اروپا به گونه‌ای عمل کند که توافق هسته‌ای حفظ شود و اقتصاد ایران بتواند کارکرد عادی خودش را داشته باشد.
مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
سؤال: تنش بین ایران و آمریکا تشدید می‌شود. وزیر امور خارجه بریتانیا تأیید کرده است که از بروز جنگی اتفاقی بیم دارد. آیا ما به جنگ بین ایران و آمریکا نزدیک هستیم؟
خرازی: واقعیت این است که شرایط بسیار خطرناکی وجود دارد و مهم است که همه محتاط باشیم تا از هرگونه درگیری اجتناب شود؛ زیرابه دلیل خصومت، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط آمریکا در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفت و ما نیز متقابلاً سنتکام را یک سازمان تروریستی نامیدیم، اگر آنها بخواهند کاری علیه ما انجام دهند، خطر درگیری وجود دارد. براین اساس شرایط خیلی حساس است و باید با دقت عمل کرد.
سؤال: آیا شما می‌خواهید بگویید با توجه به اینکه از سال‌ها قبل روابط بسیار تنش آمیز بین دو کشور برقرار بوده است، در حال حاضر یکی از بازه‌های زمانی بسیار سخت و خطرناک را در طول روابط 40 سال اخیر ایران و آمریکا شاهدیم؟
خرازی: البته. همواره مشخص است که آمریکا بر ایران فشار وارد کرده است، فراموش نکنیم که آنها حتی یک هواپیمای مسافربری ایران را سرنگون کردند و در اوایل انقلاب در داستان تسخیر سفارتشان به ایران حمله کردند که البته هواپیما و بالگردهای آنها در بیابان‌های طبس نابود شد. دشمنی آمریکا با ایران چیز تازه‌ای نیست، اما در شرایط حاضر آنها فشارهای اقتصادی شدیدی را علیه ایران اعمال می‌کنند و همان‌طور که خودشان هم اعلام کرده‌اند به دنبال تغییر نظام سیاسی در ایران هستند. البته در واقعیت آنها به این هدف نرسیده‌اند، زیرا مردم ایران از بلوغ سیاسی بسیار بالایی برخوردار هستند و در برابر فشار آمریکا مقاومت می‌کنند.
*برای پاسخگویی محکم به اقدامات نظامی آمریکا کاملا آماده‌ایم
سؤال: آیا شما از یک مداخله نظامی مستقیم آمریکا بیم دارید؟ آیا در تهران در مراکز قدرت این موضوع به گونه‌ای جدی مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته است؟
خرازی: قطعا ما آماده هستیم و اگر آمریکا بخواهد به هر نحوی مداخله نظامی کند ایران برای پاسخگویی محکم به اقدامات نظامی آمریکا کاملا آماده است و آمریکایی‌ها هم خودشان این مهم را به خوبی می‌دانند و به همین دلیل است که اعلام می‌کنند نمی‌خواهند با ایران وارد درگیری شوند.
سؤال: آیا ایران آن چنانکه برخی مقامات رسمی گفته‌اند آماده مسدود کردن تنگه هرمز است و آیا این یک گام جدی و عملی برای شما محسوب می‌شود؟
خرازی: اگر منافع ملی ایران ایجاب کند ما امکان انجام این کار را داریم. در هر صورت این به میزان صادرات نفتی ایران و تامین منافع ایران بستگی دارد.
*رویدادی مشکوک رخ داد
سؤال: در روزهای اخیر حادثه‌ای برای چند کشتی در بندری در امارات رخ داده است و عربستانی‌ها اعلام کرده‌اند که این یک خرابکاری بوده است. آیا نگاه به سوی ایران است و آیا این ایران است که پشت این حوادث علیه نفتکش‌ها قرار دارد؟
خرازی: رویداد مشکوکی است و باید برای روشن شدن واقعیات تحقیق شود. در شرایط خطرناک کنونی این قبیل رویدادها ممکن است از سوی طرف سومی برای ایجاد تنش و بی‌ثباتی انجام شود. به همین علت انتظار از همه این است که دقت کرده و تحقیق کنند تا حقیقت روشن شود و در دام نیفتند.
سؤال: بنابراین شما دست داشتن ایران در این حوادث را رد می‌کنید؟
خرازی: قطعا اینطور است. مشخص است که ایران هرگز دخالتی در این ماجرا نداشته است و ارتباطی با آنچه اتفاق افتاد ندارد و لذا باید تحقیق شود تا عناصر دخیل در این حادثه معلوم شوند.
سؤال: شما از یک طرف سوم گفتید. به نظر شما این طرف سومی که منافعی در این ماجرا داشته باشد، کیست؟ آمریکا، یا متحدان منطقه‌ای آن امارات یا عربستان، در این خصوص شما باید نظر مشخصی داشته باشید.
خرازی: هنوز من اطلاعاتی در این باره ندارم تا بتوانم درباره آن صحبت کنم. به همین علت است که تاکید می‌کنم باید تحقیق شود تا عناصر درگیر در این حادثه مشخص شوند.
*قطعا به ترامپ تلفن زده نمی‌شود
سؤال: این اواخر دولت ترامپ فشار اقتصادی زیادی را بر ایران وارد کرده و تحریم‌های جدیدی وضع کرده است و همزمان رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ، همین چند روز قبل از رهبر ایران خواست به وی تلفن کند. آیا می‌توان به این امید داشته که به کاخ سفید تلفن شود؟
خرازی: قطعا این اتفاق نمی‌افتد و به وی تلفن زده نمی‌شود. فراموش نکنید رئیس جمهور ترامپ علاقه‌مند‌است به هر قیمت که شده با همه ملاقات کند و عکس یادگاری بگیرد و برای خودش تبلیغ کند. ما نمی‌توانیم به آمریکا اعتماد کنیم، فراموش نکنید که آنها از توافق هسته‌ای خارج شدند. آنها قوانین بین‌المللی را نقض کردند، زیرا این توافق هسته‌ای با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تأییدشده بود و خود آمریکایی‌ها نیز به آن رای داده بودند.
سؤال: ولی چرا باید دست دراز شده وی را رد کرد و ارتباط نگرفت؟ وی قبلا این کار را با کره شمالی کرده است، زیرا ایران در برابر این شرایط سخت و فشارهای اقتصادی و نظامی که از آن گفتیم، شاید مطلوب باشد که پاسخ مثبت دهد و بگوید که باشد گفت‌وگو کنیم.
خرازی: هدف او این است فشارهای بیشتری بر ایران وارد کند. تلفن کردن به وی هیچ فایده‌ای ندارد زیرا با کره شمالی هم به نتیجه‌ای نرسید.
سؤال: آیا شما فکر می‌کنید که به طور اساسی، دونالد ترامپ یا اطرافیان وی می‌خواهند با ایران جنگ کنند؟آیا شما عمق این اندیشه را باور دارید؟
خرازی: آنها می‌خواهند شرایطی را ایجاد کنند که نظام سیاسی ایران عوض شود که موفق نخواهند شد؛ همچنان که ادعا کردند که در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نظام ایران سقوط خواهد کرد و دیدیم چنین نشد و آنها می‌بینند که مردم ایران با وجود همه فشارهای اقتصادی از کشور خود دفاع کرده و استقلال کشور را حفظ کرده اند.
سؤال: ایران به تازگی اعلام کرد که تصمیماتی را در واکنش به فشارهای آمریکا اتخاذ می‌کند. شما به طور اخص اعلام کردید که از این پس ایران برای تولید آب سنگین و اورانیوم غنی شده محدودیتی قائل نمی‌شود و شما دو ماه به اروپایی‌ها بیشتر مهلت دادید تا شرایط را برای کمک به بخش‌های بانکی و نفتی ایران برای خروج از انزوا ایجاد کند. این یک ضرب‌الاجل به طور کلی است که اروپایی‌ها پیشاپیش آن را رد کرده‌اند. آیا شما فکر می‌کنید، ممکن است در نهایت ایران نیز به نوبه خود از توافق هسته‌ای بیرون برود؟
خرازی: قبل از هر چیز این حق ایران مطابق با متن توافق هسته‌ای است که در صورتی که طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند برخی از تعهداتش را کاهش دهد، این حق بر اساس توافق هسته‌ای برای ایران به رسمیت شناخته شده است. این ها دو موردی هستند که می‌تواند آغازی برای این کار باشند. دو ماه به کشورهای اروپایی فرصت داده شده است.
متاسفانه این کشورها با وجود موضع‌گیری سیاسی در حمایت از اجرای توافق هسته‌ای، اقدام محسوسی انجام ندادند تا مشکلات بانکی و مبادلات تجاری حل شود. این دو ماه زمانی است که اروپا می‌تواند اقدامی بکند. اروپا هنوز سازوکار اینستکس را عملیاتی نکرده است. امیدوارم اروپایی‌ها در این دو ماه کاری بکنند تا ایران مجبور نباشد از این جلوتر برود. البته بی شک این بدان معنا نیست که ما می‌خواهیم از توافق هسته‌ای خارج شویم، بلکه بر عکس از یک حق مصرح در توافق هسته‌ای حکایت دارد. ما انتظار داریم اروپا به گونه‌ای عمل کند که توافق هسته‌ای حفظ شود و اقتصاد ایران بتواند کارکرد عادی خودش را داشته باشد.
سؤال: ولی اگر در پایان این 60 روز خواسته‌های ایران برآورده نشود، آیا ایران از توافق هسته‌ای خارج می‌شود؟
خرازی: خیر. ایران تمهیدات دیگری را اتخاذ خواهد کرد که بر اساس آن از اجرای برخی تعهدات دیگرش کاسته می‌شود. این به معنی خروج از توافق هسته‌ای نیست.
*ما از رفتار اروپایی‌ها ناامید شده‌ایم
سؤال: شما از اروپایی‌ها ناامید هستید. وزیر امور خارجه فرانسه از «واکنش بد» تهران انتقاد کرده است و از شما دعوت کرد بلوغ سیاسی خود را نشان دهید و به اثبات برسانید. آیا شما فکر می‌کنید اروپایی‌ها که می‌گویند می‌خواهند از توافق حمایت کنند و آن را نجات دهند، در نهایت به اینجا رسیده‌اند که این توافق ادامه حیات دهد، بی آنکه این موضوع را به زبان بیاورند؟
خرازی: بله در واقع، ما از رفتار اروپایی‌ها ناامید شده‌ایم. ما انتظار داشتیم که کشورهای اروپایی صادقانه به تعهداتی که در قالب توافق هسته‌ای پذیرفته اند، عمل کنند و در این راه تلاش کنند؛ اما چند سالی از توافق هسته‌ای می‌گذرد و می‌بینیم که روابط بانکی برقرار نشده است، روابط تجاری بین ایران و اروپا برقرار نشده است و در نتیجه، این وضع ناامیدی زیادی در ایران ایجاد کرده است. آنچه ما می‌خواهیم و انتظار داریم این است که اروپا با اقدامات جدیدی این تاخیر را جبران کند.
سؤال: برای این کار دیر نیست؟ فکر می‌کنید آیا هنوز زمانی برای اروپا وجود دارد؟
خرازی: نخیر، بی شک هنوز برای اروپا زمان وجود دارد که اقدامی محسوس انجام دهد و گام اول این است که اینستکس عملیاتی شود. در واقع این سازوکاری است که اجازه می‌دهد روابط تجاری ایران و اروپا تا حدی برقرار شود.
سؤال: این خبر را دریافت کردیم که یک کارمند زن ایرانی شورای بریتانیا در ایران به جرم جاسوسی به ده سال حبس محکوم شده است. موارد تنش آمیز زیادی بین تهران و اروپا وجود دارد. آیا این یک پیامی برای اروپایی‌هاست؟
خرازی: نه اصلا این طور نیست. به طور طبیعی هر کشوری در قبال شهروندانش اگر جرمی از جمله جاسوسی مرتکب شوند از حقوقی برخوردار است و می‌تواند آنها را تحت پیگرد قرار دهد. فعلا این پرونده‌ای نزد دادگاه مفتوح است تا میزان محکومیت وی تعیین شود. تاکید می‌کنم این حقوق عادی هر کشوری است. در فرانسه هم اگر ببینید یک نفر برای یک قدرت خارجی کار می‌کند شما هم قطعا وی را بازداشت می‌کنید. این حقوق هر کشوری است و ما انتظار داریم دیگران در حقوق داخلی ایران مداخله نکنند.
فارس