العالم - آمریکا
شبکه «سیانان» امروز یکشنبه در یادداشتی ضمن ابراز نگرانی درباره اعزام ناوهواپیمابر به منطقه غرب آسیا و تنشها با ایران، از ناکامی کارزار فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران از یک سو و همچنین شکست مواضع دولت ترامپ در قبال «معامله قرن» با فلسطینیان هشدار داده است.
«سیانان» یادداشت خود را با این عنوان منتشر کرده است: «ترامپ با ارسال ناوهواپیمابر به منطقه و طرح صلح کوشنر، در حال رقصیدن با خطر در خاورمیانه است».
این رسانه آمریکایی مینویسد: «ناو هواپیمابر یو اس اس آبراهام لینکلن آمریکا به آرامی نزدیک سواحل ایران میشود و سیگنالی درباره اقدام تهاجمی و تجاوزگری ارسال میکند. در همین اثنا، دولت دونالد ترامپ شروع به رونمایی طرح مورد نظر خود درباره صلح برای اسرائیلیها و فلسطینیان میکند. به نظر میرسد که ایالات متحده همزمان در دو جبهه در حال دمیدن بر طبل جنگ است و شاید هم برعکس و به صورت سرسری، در حال ارائه پیشنهاد صلح در فاصله چند صد مایلی است».
از نظر سیانان، «تحولات در شامات (سوریه، لبنان، فلسطین) و خلیج فارس میتوانند دو روی یک سکه باشند. در هر دو مورد، هدف آن است که طرفهای مربوطه درخواستهای سرسختانه آمریکا و متحدانش را بپذیرند و در هر دو مورد هم این امکان وجود دارد که تنشهای چند دههای به سمت یک فصل تازه و احتمالا خشونتآمیزتر در تاریخ منطقه سوق یابد».
در گزارش آمده است: «از نظر کارشناسان مسائل منطقه، تحولات اخیر در خلیج فارس، این منطقه را به منطقه خطرناکی تبدیل کرده است. امکان این موضوع که تشدید تنشهای اخیر بین ایران و ایالات متحده و متحدانش از کنترل خارج شود، وجود دارد. به رغم این تحولات، ترامپ تلاشهایش را برای اینکه ایران را سر میز مذاکره بکشاند، تشدید کرده است. وقتی ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق تاریخی هستهای (برجام) خارج شد، او در تقبیح این توافق آن را "یک توافق بد" خواند و با اعمال چندین دور از تحریمها حلقه فشارها بر اقتصاد ایران را تنگ کرد. حکومت ایران با آنچه که کارشناسان آنرا "صبر استراتژیک" خواندند، پاسخ این اقدامها را داد.
دیپلماتهای جمهوری اسلامی از اروپا برای حفظ توافق هستهای درخواست کمک کردند و خود این کشور هم به پایبندی خود به تمام تعهداتش ادامه داد اما هشتم می(۱۸ اردیبهشت) دقیقا یک سال بعد از خروج ترامپ از توافق، اوضاع عوض شد. ترامپ در ماه آوریل با لغو معافیت خرید نفت ایران فشار را بر ایران تشدید کرد، نفتی که رگ حیات تهران تحریمزده بوده است و سپس اعلام کرد که در نظر دارد یو اس اس آبراهام لینکلن را به منطقه بفرستد. این ناو هواپیمابر پنجم می(۱۵ اردیبهشت) مسیر حرکت به سمت خلیج فارس را آغاز کرد. ایران به جای جذب این شوکها، تلافی و اعلام کرد که بخشی از تعهدات خود در برجام را تعلیق میکند و همچنین گفت که غنی سازی اورانیوم را افزایش میدهد؛ اقدامی که احتمال ایجاد یک بمب هستهای را در پی دارد و سپس جرقه سلسله اقدامات مخاطرهآمیز در منطقه شروع شد».
«نیسان رفعتی» تحلیلگر مسائل ایران در اندیشکده آمریکایی «گروه بحران» در این باره به سیانان گفت: «فرض اصلی کارزار فشار حداکثری، اجبار اقتصادی بوده است، با تحریم حدود ۱۰۰۰ نفر و نهاد، زدن برچسب "سازمان تروریستی خارجی" بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، قطع صادرات نفت ایران، (آمریکا امیدوار است) که ایران به میز مذاکره برگردد اما چیزی که ما شاهد بودهایم آن است که ایران در حوزه هستهای پاسخ داد و همیشه این خطر وجود داشته که شاهد پاسخ ایران در جبهه منطقهای باشیم. اوضاع اینطور است که (ایران) میگوید که شما میتوانید ما را فشار اقتصادی زیاد قرار دهید اما ما هم کارتهای داریم که بخواهیم با آنها بازی کنیم».
سیانان در ادامه گزارش مینویسد: «البته مشخص نیست که ایران شبکه گروههای مسلح همراه خود را برای اقدام نیابتی از طرف خود فعال کرده باشد اما چند روز بعد از بیانیه هشتم می(۱۸ اردیبهشت)، امارات عربی متحده از حمله خرابکارانه به چهار نفتکش در ساحل بندر استراتژیک فجیره خبر داد. ایران هر گونه دست داشتن در این ماجرا را رد کرده است. شورشیان یمنی مورد حمایت ایران اولین حمله خود علیه یک خط لوله انتقال نفت سعودی را انجام دادند و یک راکت کاتیوشا به منطقه سبز امنیتی بغداد شلیک شد، منطقهای که سفارت آمریکا در آن واقع است».
تحلیلگر مسائل ایران در اندیشکده آمریکایی «گروه بحران» در این باره به سیانان گفت: «ما شاهد تشدید تنشها بودهایم. مشخص است که "صبر استراتژیک" ایران دارد به "بی تابی استراتژیک" تبدیل میشود».
سیانان مینویسد: «تهران پیشنهادات ترامپ برای مذاکره را رد کرده است. اقتصاد ایران با تحریمهای بیوقفه دست و پنجه نرم کرده و نارضایتی سیاسی در حال افزایش است و اینها بر تهران برای اینکه اقدامی بکند، فشار میآورد. حکومت ایران (به آمریکا) درباره اینکه نباید عزمش را مورد آزمون قرار دهد، هشدار داده و البته به افکار عمومی در ایران اطمینان داده که جنگی در پیش نیست. ایالات متحده برای مقابله با لفاظی ایران همین کار را تکرار کرده است. مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا گفته است که آمریکا خواهان جنگ نیست در حالی که ترامپ درباره "پایان یافتن ایران" در صورت جنگ تهدید کرده است».
«ری میبوس» عضو اسبق ارشد نیروی دریایی آمریکا و سفیر پیشین واشنگتن در عربستان سعودی معتقد است: «حتی اگر هدف (آمریکا) آغاز نوعی درگیری مسلحانه نباشد، شما هر چه قدر تنشها را بالاتر ببرید، احتمال وقوع یک اشتباه و بروز اتفاقی که سبب خارج شدن سریع اوضاع از کنترل شود، بیشتر خواهد شد. من معتقدم ما در قیاس با زمانی که توافق هستهای (برجام) را مذاکره کردیم، به شدت (به جنگ) نزدیکتر شدهایم. ما اکنون رئیسجمهوری داریم که ما را از این توافق خارج کرد و گفت که "من میتوانم توافق بهتری (با ایران) بکنم" اما او نتوانسته و واقعیت آن است که او اوضاع را بسیار بدتر کرده است».
«معامله قرن»
«بسیاری در منطقه معتقد هستند که روزها و هفتههای بعد از بیانیه هشتم می (۱۸ ادیبهشت)، روزها و هفتههایی حساس هستند. حمله خرابکارانه در امارات عربی متحده، زنگ هشدار را در کشوری که مدام از ثبات سیاسی و امنیت خود دم میزد به صدا درآورد. حملات به خط لوله انتقال نفت (عربستان) سعودی بهای نفت را افزایش داد اما در بحبوحه این تحولات غیرقابل پیش بینی، جرد کوشنر داماد و مشاور ارشد ترامپ اولین بخش از طرح صلحش برای اسرائیلیها و فلسطینیان را رونمایی کرد. هر چند به نظر میرسد که این تحولات به هم ارتباط ندارند اما پیامهای نهفته در آنها به هم شباهت دارند. اگرچه تاکنون فقط بعد اقتصادی طرحی که به اصلاح طرح صلح خوانده میشود رونمایی شده است اما کوشنر در اظهاراتی نشان داده که از نظر او فلسطینیان باید امتیازات سیاسی بدهند».
نتانیاهو، جرد کوشنر داماد ترامپ
کوشنر در این باره بیانیهای در اختیار سیانان قرار داده که در آن آمده است: «مردم (فلسطین) دارند اجازه میدهند که درگیری پدربزرگهایشان آینده کودکانشان را از بین ببرد. این (طرح معامله قرن) یک راه هیجان انگیز، واقعگرایانه و پایدار برای مسیر رو به جلو پیشنهاد میدهد؛ راهی که اکنون وجود ندارد».
سیانان گزارش داد: «یک مقام ارشد دولت آمریکا گفته که این طرح شامل چهار مولفه است: زیرساختار، صنعت، توانمندسازی و سرمایهگذاری روی مردم و اصلاحات حکمرانی».
از نظر سیانان، «طرح (معامله قرن) در حالی قرار است رونمایی شود که ترامپ موضع اسرائیل را درباره برخی از موضوعات مهم و نهایی از قبیل وضعیت اورشلیم (قدس) و حق بازگشت مهاجران فلسطینی تقویت کرده است. او اورشلیم (قدس) را پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و کمکهای مالی حیاتی به مهاجران فلسطینی را قطع کرد. بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل همچنین وعده الحاق شهرکهای (غیرقانونی) کرانه باختری به اسرائیل را داده است، کاری که از نظر قوانین بینالمللی غیرقانونی است. این وعده او در روزهای پایانی کارزار انتخاباتی مطرح شد و از سوی آمریکا با هیچ اعتراضی مواجه نشد».
این رسانه آمریکایی در گزارش خود هشدار میدهد: «از نظر برخی، اقدام دولت ترامپ در به حاشیه راندن رهبری (تشکیلات خودگردان) فلسطین به معنای پایان راهکار دودولتی است، راهکاری که مدتهای طولانی مورد حمایت جامعه بینالمللی بوده است».
نیسان رفعتی تحلیلگر مسائل ایران در اندیشکده آمریکایی گروه بحران معتقد است: «به نظر میرسد که ترامپ هم درباره ایرانیها وهم فلسطینیان با دادن وعدهها درباره ثروت زیاد اقتصادی، در تلاش برای گرفتن امتیازات سیاسی بزرگ است، او دارد از یک هویچ خیلی کوچک و یک چماق بسیار بزرگ استفاده میکند».
فارس