العالم ـ آمریکا
ترامپ در توئیت اول خود مدعی شد: اگر ایران بتواند "رابرت لوینسون" مأمور پیشین "اف بی آی" را که ۱۲ سال پیش در این کشور مفقود شده است، بازگرداند، گامی بسیار مثبت خواهد بود.
اما رئیس جمهوری آمریکا در توئیتی دیگر گفته که بر اساس اطلاعات و باور موجود، ایران در حال غنی سازی بوده و هست که این موضوع گامی بسیار بد است.
ادعای ترامپ درحالی است که دلیل اصلی کاهش تعهدات ایران در خصوص توافق هسته‌ای به خاطر خروج یکجانبه دولت آمریکا از این توافق بین‌المللی صورت گرفته است.
هنگامی که دولت ترامپ سیاست فشار حداکثری خود علیه ملت ایران را آغاز کرد گمان می‌کرد که ایران راه و ابزاری برای مقابله با این اقدامات ندارد و آمریکا می‌تواند با اعمال فشارهای بی‌هزینه ملت ایران را به زانو دربیاورد. اما از اردیبهشت ماه امسال بود که ایران با کاهش تدریجی تعهدات خود برگ‌های خود را رو کرد و اشتباه محاسباتی آمریکایی‌ها را به رخ آنها کشید.
اکنون به نظر می رسد زمان برداشت محصول سیاست فشار حداکثری ترامپ فرارسیده است. ایران در این مدت هر دو ماه یک گام از تعهدات برجامی خود در حوزه فنی و هسته ای عقب نشینی کرد هر چند این گام‌ها برگشت پذیر است با این حال این برگشت منوط به‌آن است که شرکای برجامی گام ملموس و عملی در عمل به تعهدات خود بردارند.
به گزارش ایرنا، ۱۹ اردیبهشت‌ماه امسال، نخستین گام جمهوری اسلامی ایران در قالب افزایش میزان تولید اورانیوم در سطح ۳.۶۷ درصد کلید خورد . براین اساس تهران اعلام کرد که به محدودیت‌های برجام در زمینه میزان ذخایر اورانیوم ۳.۶۷ درصد و ۱۳۰ تن آب سنگین پایبند نخواهد بود.
تهران در این زمینه مهلت ۶۰ روزه داده بود که در صورت برآورده نشدن مطالبات ایران و تداوم بی‌توجهی طرف‌های برجام به تعهداتشان، بویژه در تسهیل فروش نفت و انتقال مالی، گام‌های بعدی را برمی‌دارد.
برهمین اساس، به دنبال پایبند نبودن گروه ۱+۴ به تعهداتشان و برآورده نشدن مطالبات تهران در این توافق، گام دوم کاهش تعهدات خود در توافق هسته‌ای از ۱۶ تیرماه اجرایی شد. براساس این برنامه، ایران دیگر محدودیت سطح غنی‌سازی تا سقف ۳.۶۷ را رعایت نخواهد کرد و این میزان به ۴.۵ درصد افزایش یافت.
همان زمان جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ادامه کاهش تعهدات برجامی خود تاکید کرد که این گام‌ها در چهارچوب برجام و طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ این توافق است؛ ضمن آنکه این اقدامات در کاهش تعهدات هسته‌ای برگشت‌پذیر است و هر گاه شرکای اروپایی اقدام به اجرای تعهدات خود در برجام کرده و منافع ایران در توافق هسته‌ای تأمین شود تهران نیز به سرعت می‌تواند کاهش تعهدات خود را متوقف کند.
گام سوم را رئیس جمهوری اسلامی ایران ۱۳ شهریورماه بعد از پایان جلسه سران قوا اعلام کرد و گفت، از ۱۵ شهریور این مرحله کلید می‌خورد. وی تاکید کرد، هر آنچه کشور در زمینه تحقیق و توسعه فناوری هسته‌ای نیاز دارد، سازمان انرژی اتمی اقدام کند.
روحانی افزود: اقدام‌های ایران در چارچوب مقررات آژانس خواهد بود، البته مهلت ۶۰ روزه دیگری پیش روی اروپاست، هر زمان به تعهدات خود برگردند ما نیز به تعهدات برجامی بر می‌گردیم.
درباره جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی، ۱۶ شهریورماه در نشست خبری گفت: قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام، گازدهی ماشین آی.آر۶ (IR۶) انجام شود که ما آن را در گام سوم شروع کردیم.
سرانجام "حسن روحانی" رئیس‌جمهوری ایران ۱۴ آبان‌ماه، به صورت رسمی، آغاز گام چهارم از کاهش تعهدات ایران در چارچوب برجام را اعلام کرد، اقدامی که از آن به پاسخی به بدعهدی طرف های مقابل برجامی تعبیر می‌شود.