العالم - آمریکا
«اوو مورالس» رئیسجمهور برکنارشده بولیوی در مصاحبهای مفصل به تشریح پشت پرده برکناریاش و نقش آمریکا در کودتای نظامی علیه دولتش پرداخته و گفته است که واشنگتن از بولیوی خواسته بود با ایران رابطه نداشته باشد.
مورالس که با پایگاه «اینترسپت» گفتوگو میکرد، در ابتدا جزئیات شکلگیری کودتا از جمله حمله گروههای وابسته نامزدهای معارض به مراکز رأیگیری و همچنین تهدیدات جانی مطرحشده علیه خودش را شرح داد و گفت دلیل تمام این اتفاقات این بود که آمریکا نمیخواست شاهد آن باشد که یک رئیسجمهور بومی، بولیوی را به کشوری مستقل و پیشرفته بدل کند.
گناه مورالس
وی با بیان اینکه آمریکا از نداشتن جایگاه در صنایع «لیتیوم» بولیوی ناخرسند بوده، گفت: «گناه اصلی ما همین بوده است که ممکن بود ایالات متحده در توافقهای ما با شرکتهای چندملیتی چینی و اروپایی، دست خالی بماند.»
مورالس همچنین گفت آمریکا و معارضین با «دروغ، پروپاگاندا و فریب» علیه دولت او و دموکراسی در بولیوی کودتا به راه انداختند.
او «سازمان دولتهای [قاره] آمریکا» را که از زمان جنگ سرد تحت نفوذ آمریکا قرار دارد، «ابزاری برای سلطه» و «ابزاری برای کودتا» خواند که به حاکمیت ملی و دموکراسی احترام نمیگذارد.
این گروه همان سازمانی است که بعد از انتخابات ریاستجمهوی اخیر در بولیوی مدعی شد که در آرا دست برده شده و نتایج انتخابات که مورالس را پیروز نشان میدهد، بیاعتبار است.
سفارت آمریکا، عامل کودتا
مورالس در ادامه مصاحبه در پاسخ به سؤالی در مورد نقش آمریکا در کودتا، گفت: «زمانی که در سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ من رئیسجمهور شدم، برادری که خود قربانی دیکتاتوری بوده و حالا در تبعید به سر میبرد، به من گفت "رئیسجمهور اوو، حواست به سفارت ایالات متحده باشد". من پرسیدم چرا؟ او گفت "چون هرکجا سفارت ایالات متحده هست، کودتا هم هست، به جز در خود ایالات متحده. چون ایالات متحده در ایالات متحده سفارت ندارد".»
وی در مورد دلیل اخراج سفیر آمریکا در سال ۲۰۰۸ میلادی، گفت: «چرا سفیر آمریکا را اخراج کردیم؟ چون داشت توطئه میکرد، داشت برای کودتا برنامهریزی میکرد. نمیدانم در این ۱۳ سالی که رئیسجمهور بودم چه تعداد کودتا را شکست دادیم، اما این بار ما شکست خوردیم.»
فشار برای قطع رابطه با ایران
رئیسجمهور سابق بولیوی ادامه داد: «ما دنبال روابط دیپلماتیک با احترام متقابل با همه بودیم. زمانی که سفیر وقت آمریکا برای اولین بار به دیدن من آمد، به من گفت میتوانید با هر کشوری رابطه داشته باشید به جز کوبا، ونزوئلا و ایران. من به او گفتم "ما یک کشور مستقل هستیم و خودمان تصمیم میگیریم که با چه کسانی رابطه داشته باشیم".»
وی افزود: «ما مستعمره آمریکا نیستیم. ما یک ملت مستقل هستیم. این چیزی بود که ما را از هم جدا کرد. متأسفانه آنها ما را کنار گذاشتند، به عنوان نمونه از تعاونی چالش هزاره. البته من در این مورد گلایهای ندارم. آنها دیگر در کشور ما با حمل مواد مخدر مبارزه نمیکنند و ما بدون آمریکا وضع بهتری در مبارزه با قاچاقچیهای مواد مخدر داریم.»
مورالس با اشاره به اینکه کشورش درگیر یک «نبرد عملی و نه صرفا ایدئولوژیک» بوده، گفت بولیوی توانست خود را از منظر اقتصادی و فرهنگی از آمریکا جدا کند، اما نیاز داشت که از لحاظ علمی و فناوری هم مستقل شود و به همین دلیل شروع به انتقال فناوری از اروپا، آسیا و آمریکای لاتین کرده بود.
کودتای لیتیومی
او بار دیگر با اشاره به ناخرسندی آمریکا از عدم مشارکت کارخانههای آمریکایی در مناقصه استخراج لیتیوم در بولیوی، گفت واشنگتن نمیتوانست بپذیرد که یک فرد بومی بتواند با هماهنگی اروپا و چین و بدون مشارکت آمریکا، برای بازار لیتیوم کل جهان قیمت تعیین کند.
وی افزود: «من به این نتیجه رسیدهام که این یک کودتای لیتیومی بوده است. کودتایی علیه اوو و کل سیاستهای اقتصادی ما.»
مورالس با بیان اینکه در جریان رقابتهای انتخاباتی دیپلماتهای آمریکایی و سفارتهای برزیل و شیلی علیه او تبلیغ میکردهاند، گفت این موضوع را به کاردار آمریکایی در بولیوی هم تذکر داده بود.
او تبریک آمریکا به نظامیان به دلیل انجام کودتا و همچنین حمایت از دولت موقت که بر اساس نظرسنجیها حمایت تنها از حمایت ۴ درصد مردم بولیوی برخوردار است را نشانه علنی نقش آمریکا در کودتا خواند.
«سیاست آمریکا ثابت است»
وی که در اواخر دولت «جورج بوش» به قدرت رسیده، در کل دوران «باراک اوباما» رئیسجمهور بوده و دولت «دونالد ترامپ» را هم تجربه کرده، در پاسخ به این سؤال که آیا در سیاست خارجی این سه رئیسجمهور تفاوتی مشاهده کرده، گفت: «در اینکه تفاوتی باشد، تردید دارم. شاید در روشها، اما در نهایت همه یکسان هستند و با هم تفاوتی ندارند.»
مورالس افزود: «من به سخنرانیها مختلف رؤسای جمهور آمریکا گوش دادهام. همه از صلح حرف میزنند، اما هیچیک از عدالت اجتماعی صحبت نمیکند. همه از صلح حرف میزنند، اما هیچیک از حاکمیت و استقلال صحبت نمیکند. از صلح صحبت میکنند، اما عزت و هویت مردم را تضمین نمیکنند.»
او ادامه داد: «تا جایی که میدانم، دموکراسی آمریکا مردم را فریب میدهد تا رأی دهند، اما در عمل نه مردم و نه دولت حکومت نمیکنند، بلکه این شرکتهای بزرگ چندملیتی هستند که حکومت میکنند، چه دولت دموکرات باشد، چه جمهوریخواه. به نظرم سیاست در آمریکای شمالی به این شکل است.»
ناآرامیها در بولیوی پس از آن آغاز شد که پس از انتخابات ریاستجمهوری اخیر این کشور که با پیروزی مورالس پایان یافت، معارضین نتیجه را نپذیرفته و او را به تقلب متهم کردند. همزمان طرفداران احزاب معارض به خیابان آمده و درگیریهای میان آنها و نیروهای امنیتی شکل گرفت. پس از چند روز و با افزایش فشار آمریکا به بولیوی، فرماندهان ارتش در یک نشست خبری از مورالس خواستند از ریاستجمهوری کنارهگیری کند. وی نیز بعد از ساعاتی با بیان اینکه نمیخواهد در کشورش شاهد خونریزی باشد، بولیوی را ترک کرد. وی در حال حاضر در آرژانتین به سر میبرد و درخواست پناهندگی سیاسی داده است. همزمان دولت موقت بولیوی به ریاست «جینین آنز» سیاستمدار غربگرا، برای وی حکم بازداشت صادر کرده است.
فارس