العالم - در گوشی
رئیس جمهور ترکیه در مراسم افتتاح آکادمی سیاسی حزب "عدالت و توسعه" در آنکارا این ادعا را مطرح کرد؛ این در حالی است که عمر چلیک، سخنگوی همین حزب چند ساعت پیش از آن گفته بود: " ترکیه اجازه نمی دهد دولت سوریه مناطقی را که تصرف کرده است در سیطره خود نگه دارد و منطقه را در مقابل کار انجام شده قرار دهد." همچنین گفته بود: "ارتش ترکیه به محض پایان مهلت تعیین شده برای ارتش سوریه برای عقب نشینی به آن سوی مراکز دیده بانی ترکیه بر اساس توافق سوچی، عملیات خود را آغاز خواهد کرد."
اظهارات این دو مقام ترک با تحولات میدانی در ادلب چندان همخوانی ندارد. ادلب این روزها شاهد پیشروی چشمگیر ارتش سوریه است؛ تازه ترین پیروزی ارتش سوریه روز پنج شنبه رقم خورد. در این روز ارتش سوریه اعلام کرد با انجام عملیات گسترده ای علیه گروه های تروریستی در منطقه سهل الغاب در حومه شمال غربی حماه و حومه جنوبی ادلب، روستاهای الحواش، الحویجه، طنجره، العنکاوی، العمیقه، شیر مغار و العریمه را آزاد کرده است. بر این اساس می توان گفت که اظهارات و ادعاهای این دو مقام ترک صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و هدفی جز سرپوش گذاشتن بر شکست های پی در پی ترکیه و بی اهمیت جلوه دادن پیروزی های ارتش سوریه ندارد. مخصوصا که سوریه اعلام کرده است به عملیات نظامی خود تا آزادسازی همه مناطق تحت اشغال ترکیه ادامه می دهد.
همزمان با طرح ادعاهای ترکیه و پیشروی های میدانی ارتش سوریه، وزارت خارجه روسیه اعلام کرده است که ترکیه را مسئول وخامت اوضاع در ادلب می داند؛ مسکو تأکید کرده است که یکی از علل اصلی وخامت اوضاع در سوریه، عدم اجرای توافق های بین روسیه و ترکیه است و این بدان معناست که حضور نظامی ترکیه در ادلب، حداقل از نظر روسیه، دیگر هیچ توجیه قانونی ندارد و لذا طبیعی است که روسیه حمایت های خود را از ارتش سوریه در ادلب طی روزهای آینده افزایش دهد. لذا در روزهای آینده باید منتظر آزادسازی روستاها و شهرک های بیشتری از اشغال ارتش ترکیه و گروه های تروریستی باشیم.
همه این تحولات ترکیه را مجبور کرده است که به ناچار یاد توافق سوچی و توافق "منطقه کاهش تنش" – که در نشست آستانه در مه 2017 به امضا رسید – و حتی توافق 1998 آدانا بیفتد؛ به طوری که اردوغان دیروز پنج شنبه اعلام کرد که حضور نظامیان ترکیه در ادلب بر اساس توافق آدانا – که در سال 1998 بین آنکارا و دمشق امضا شد – صورت گرفته است. این اظهارات نشان می دهد که ترکها متوجه عزم جدی ارتش سوریه برای ادامه پیشروی شده اند لذا می کوشند به هر ترتیبی که شده مانع این پیشروی شوند و از طرفی آبروی خود را دست کم در مقابل گروه های تروریستی مورد حمایت خود، حفظ کنند.
امروز تحلیل گران اوضاع سوریه اطمینان دارند که اوضاع ادلب تا این لحظه با بر هم زدن ساز و کار مذاکرات سیاسی، جایگاه طرف های مذاکره کننده را هم در مذاکرات بعدی تغییر داده است؛ امروز ارتش سوریه با برخورداری از حمایت دو متحد خود یعنی ایران و روسیه، قوی ترین جایگاه را دارد؛ این قدرت را می توان به وضوح در پاسخ دیمیتری بیسکوف به این سئوال که آیا پوتین در 5 مارس به استانبول سفر می کند یا خیر، دریافت. وی در پاسخ به این سئوال گفت: "هرگز.. رئیس جمهور در آن روز برنامه دیگری دارد." اردوغان پیشتر اعلام کرده بود که به احتمال زیاد روز 5 مارس برای بررسی اوضاع ادلب در استانبول با پوتین دیدار خواهد کرد.
به این ترتیب اوضاع ادلب بر خلاف تمایلات ترکیه پیش خواهد رفت. حال آیا روند تحولات به همین شکل ادامه می یابد یا باید منتظر حوادث پیش بینی نشده دیگری باشیم.؟