العالم - تحلیل روز
پس از گذشت بیش از 40 سال از عمر این این انقلاب، به نظر می رسد که آمریکا و متحدانش بنا به چند دلیل ناچار به تجدید نظر در این سیاست هستند. این دلایل را می توان از بیانات آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، به مناسبت عید قربان، استخراج کرد.
آیت الله خامنه ای طرح تحریم های امریکا علیه ایران در سه مرحله پیاپی را خلاصه کردند؛ یکی از این اهداف، "خسته کردن و به ستوه آوردن ملت" است تا آنها را به خیابان ها کشانده و رو در روی دولت و نظام جمهوری اسلامی قرار دهند و به این ترتیب ایران را از دستیابی به پیشرفت های نظامی، صنعتی، کشاورزی و تکنولوژیکی بازداشته و آن را دچار فروپاشی اقتصادی و سیاسی کنند و در نهایت، شروط مورد نظر خود را بر ایران تحمیل کرده و نقشه نهایی خود را – که عملیات نجات ایران نامیده اند – اجرا کنند.
مرحله نخست: تحریک مردم علیه حکومت
سناریو: آمریکا همواره سعی کرده است ایرانی ها را علیه حکومت تحریک کند. با روی کار آمدن دونالد ترامپ، روند تحریک مردم علیه حکومت در ایران با وضوح بیشتر و به طور مستقیم دنبال شد. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا نظریه براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران را مطرح کرده و وعده داده بود که پس از براندازی، در تهران جشن خواهد گرفت. واشنگتن به هر مناسبتی سعی می کرد اعتراض در ایران به بالا رفتن قیمت ها، بزرگتر از آنچه که بود جلوه داده و آن را سرآغاز براندازی حکومت بداند.
نتیجه: اما سال ها فشار و تحریک و هیاهوی رسانه ای و تحریف حقایق و بزرگنمایی اعتراضات در ایران، در نهایت کار را به جایی رساند که دولت آمریکا خود دچار دردسرهایی شد که برای ایران آرزو می کرد و امروز ترامپ با مخالفت گسترده در داخل آمریکا رو به روست و نمی تواند موج نژادپرستی در این کشور را مهار کند کما اینکه نتوانست شیوع کرونا را هم مهار کند و محبوبیت مردمی اش هر روز در حال کاهش است.
مرحله دوم: جلوگیری از پیشرفت ایران
سناریو: آمریکا به موازات تحریم و تحریک ملت ایران علیه حکومتش سعی کرده است هر گونه راه پیشرفت را به روی ایران ببندد. این کشور با در پیش گرفتن سیاست باج خواهی و تهدید و ارعاب سعی کرد کشورهای دیگر را از تعامل با ایران باز دارد. همچنین مانع ورود مواد اساسی و ضروری به خصوص دارو به ایران شد. دولت ترامپ به طور علنی اعلام کرد که شدیدترین تحریم تاریخ را علیه ایران اعمال خواهد کرد و این کار را هم انجام داد.
نتیجه: ایران به پیشرفت های چشمگیر و غیر قابل انکاری در زمینه علوم نظامی دست یافت. همچنین یک ماهواره را هم با موفقیت به فضا فرستاد. در زمینه علمی و پزشکی هم به گواهی آمار و ارقام، به پیشرفت های قابل توجهی دست یافت. در حالی که در مقابل، دولت ترامپ با صرف میلیاردها دلار از بودجه مؤسسات علمی و پزشکی برای اهداف نظامی، اکنون در مقابل ویروس کرونا به زانو درآمده است.
مرحله آخر: فروپاشی اقتصادی
سناریو: هدف نهایی سیاست واشنگتن، فروپاشی اقتصاد ایران بود به طوری که دولت ایران نتواند مواد غذایی برای 80 میلیون ایرانی را تأمین کند تا زمینه برای مداخله تحت عناوین مختلف از جمله "نجات ایران" و "تغییر رفتار ایران" بر حسب شروط دولت آمریکا و بر اساس منافع این کشور و رژیم صهیونیستی فراهم شود.
نتیجه: با مقایسه ای ساده بین شرایط دو کشور در سایه شیوع کرونا می بینیم که در آمریکا، مردم بر سر دستمال کاغذی با هم می جنگند و ده ها میلیون آمریکایی نمی توانند خود را سیر کنند در حالی که مواد غذایی ضروری در بازار ایران به وفور در دسترس است.
البته کسی منکر دشواری اوضاع موجود نیست و هیچ کس نمی تواند تأثیر تحریم های 40 ساله و حتی بیشتر بر ایران را انکار کند همچنین نمی توان انکار کرد که ایران در مقابله تحریم ها آسیب دیده است؛ اما اگر بنا بود این تحریم ها – آن طور که واشنگتن می گوید – اثرگذار باشد، ایران در همان سال های نخستین تحریم از پای می افتاد. (اگر این تحریم ها بر یکی از کشورهایی که شبانه روز علیه ایران توطئه می کنند، اعمال می شد، ظرف مدت کوتاهی از پا می افتاد). نباید فراموش کرد که ایران مدت هاست که از مرحله آسیب های جدی ناشی از تحریم عبور کرده و وارد مرحله تولید و پیشرفت های (علمی، تکنولوژیکی، نظامی و اقتصادی شده است) و حال که تحریم ها نتوانست ایران را در سال های گذشته به زانو درآورد روند طبیعی و مشاهدات واقعی نشان می دهند که ایران اکنون با عبور از مرحله آسیب، وارد مرحله نوآوری و پیشرفت شده است و بدیهی است که این تحریم ها در آینده هم موفق نخواهند بود.
حسين الموسوی / العالم