العالم - آمریکا
«برایان هوک» مسئول گروه ویژه اقدام علیه ایران در وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه طی سخنانی در «مجمع امنیتی آسپن» مدعی شد که دولت متبوعش به دنبال دیپلماسی با ایران است، اما ایران در برابر دیپلماسی مقاومت میکند.
برایان هوک که دولت متبوعش پس از خروج از برجام در اردیبهشتماه 97 از هیچ تلاشی برای اعمال فشارهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران فروگذار نکرده و در قالب «کارزار فشار حداکثری» به دنبال ایجاد بحران در ایران بوده است، در خصوص امکان مذاکره با ایران مدعی شد: «درهای دیپلماسی با ایران همچنان بهطور کامل باز است. اما رهبران ایران مقاومت را به جای دیپلماسی انتخاب کردهاند. این تصمیم آنهاست.»
وی در ادامه با دفاع از کارزار فشار حداکثری علیه ایران گفت: «ما ایران را از پول زیادی محروم کردهایم. ما تاریخ انقضای توافق هستهای را جلو انداختیم تا در آینده با یک ایران ثروتمندتر که نیروهای نیابتیاش نیز ثروتمندتر شده و بخش عمده زیرساختهای هستهای خود را نیز حفظ کرده است، سر و کار نداشته باشیم.» [در اینجا هماهنگکننده جلسه به برایان هوک یادآوری کرد که آمریکا تاریخ انقضای برجام را جلو نیانداخته بلکه از آن خارج شده است]
برایان هوک همچنین مدعی شد که ایران از برجام بهعنوان ابزاری برای باجخواهی استفاده کرده و با این حربه دائماً اروپاییها را تهدید میکند.
این دیپلمات ارشد آمریکایی در حالی ادعای سوء استفاده ایران را مطرح کرده است که بر اساس گزارشهای رسمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران حتی تا بیش از یک سال پس از خروج آمریکا از برجام کاملاً به تعهدات هستهای خود ذیل این توافق چندجانبه پایبند بوده است.
با این حال، تحریمهای یکجانبه آمریکا و کوتاهی طرفهای اروپایی برجام در اجرای وعدهها و حتی تعهداتشان ذیل برجام باعث شد که ایران در نهایت تصمیم به کاهش تعهدات خود بگیرد.
شورایعالی امنیت ملی ایران 18 اردیبهشت 1398 (درست یک سال پس از خروج آمریکا از برجام) در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای وعدههایشان، در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریحشده خود مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
پس از آن ایران طی 5 مرحله با فواصل 60روزه اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام کرد و بین این مراحل به طرفهای اروپایی اعلام کرد که اگر آنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل کنند، ایران آمادگی دارد که برای بازگشت به تعهدات هستهای خود ذیل برجام با آنها مذاکره کند.
در پی تداوم بیاعتنایی طرفهای اروپایی برجام به تعهدات خود ذیل این توافق چندجانبه، جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه 15 دیماه 1398 در بیانیهای اعلام کرد که در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیتهای عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار میگذارد، بدین ترتیب برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و منبعد برنامه هستهای ایران صرفاً بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.
در این بیانیه نیز تأکید شد که همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچون گذشته ادامه خواهد یافت و در صورت رفع تحریمها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.
ایران بارها تأکید کرده است که مذاکره مجدد بر سر برجام را نخواهد پذیرفت و تلاش آمریکا برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره مجدد از طریق کارزار فشار حداکثری به نتیجه نخواهد رسید.
تسنیم