العالم - تحلیل روز
این روزها اختلافات درون گروهی، گریبانگیر گروه تروریستی احرار الشام شده است. اطلاعات موجود نشان می دهد که این اختلافات تا حدی بخشی از کشمکش های تجسسی برای به دست گرفتن کنترل این گروه و ایجاد تغییراتی در آن در جهت ادامه جنگ در سوریه است. چنانکه پیداست، این اختلافات به نقطه بی بازگشت رسیده است. پیش از این گروه تروریستی جبهه النصره به اعضای این جماعت هشدار داده بود که یا باید از محور "دیر سنبل" در "جبل الزاویه" در حومه جنوبی ادلب عقب نشینی کند یا با "حسن صوفان" و "ابو المنذر"، سرکرده های کودتا علیه رهبران "احرار الشام" بیعت کنند. این اختلافات در واقع امتداد کشمکش بین سرکرده های رده اول احرار الشام است که به دو گروه وفاداران به حسن صوفان، سردسته سابق گروه و هواداران "جابر علی باشا"، سردسته فعلی سرایت کرده است. دو طرف، بیانیه های ضد و نقیضی علیه یکدیگر صادر کرده اند. در این بین گروه تروریستی جبهه النصره با حمایت از شاخه منشعب شده از جماعت، تلاش می کند کار جابر علی باشا و هوادارانش را یکسره کند. جبهه النصره می کوشد با یکسره کردن کار جماعت احرار الشام، با کمک سازمان جاسوسی ترکیه خود را به عنوان تنها بازیگر منطقه ادلب، بر صحنه تحمیل کند. ترکیه هم می کوشد با جلب نظر طرف های بین المللی، جای پای دائمی برای خود در ادلب ایجاد کند. این کشور برای رسیدن به این هدف می کوشد از چنبره النصره و شاخه القاعده در سوریه بر کل استان های شمالی این کشور بهره برداری کرده و نقشه های مشترک ترکیه – آمریکا را در منطقه دنبال کند و پس از آنکه ادلب تبدیل به بزرگترین کانون تجمع سازمان القاعده در جهان شد، گروه تروریستی جبهه النصره را به عنوان گروهی میانه رو به جهان معرفی کند.
گروه تروریستی احرار الشام از بیش از دو سال پیش شاهد درگیری و اختلافات داخلی است. این درگیریها که بازتابی از مداخله طرف های منطقه است تا حدی مربوط به دارایی های این گروه تروریستی و بخش دیگری از آن، مربوط پست های درون گروهی است. در این بین شدیدترین و خشن ترین درگیری ها بر سر مناطق نفوذ این گروه تروریستی است؛ دراین بخش از منازعات، سرکرده های جماعت در ادلب رو در روی سرکرده های آن در استان حماه قرار گرفته اند؛ اینجاست که اختلافات ایدئولوژیک هم به فهرست اختلافات درون گروهی این جماعت اضافه می شود و جریانی وابسته به رهبران اخوان المسلمین و جریان دیگری وابسته به جریان القاعده در سوریه رونمایی می شود. جریان القاعده همان گروهی است که زمینه را برای نفوذ جبهه النصره به داخل گروه احرار الشام و به دست گرفتن کنترل آن فراهم کرد و همین امر می تواند تیر خلاص به پیکر نمی جان این گروه تروریستی باشد.
این وضعیت احتمال تشدید اختلافات و کشمکش های موجود و در نهایت زد و خوردهای خونین بین گروه های مسلح را بیش از پیش تقویت می کند. مخصوصا پس از آنکه جولانی کاری ترین ضربه را بر پیکره این جماعت تروریستی وارد کرد و رقیب خود را - که او هم از حمایت ترکیه و عرب های حاشیه خلیج فارس بود – از میدان به در کرد. و با پاکسازی ادلب از جماعت بزرگ اخوانی، خود، یکه تاز میدان شده و جریان سلفی را در این گروه به قدرت رساند. علاوه بر این جبهه النصره در تلاش است مجموعه موسوم به شورای نظامی را که – پیش از این توسط ترکیه به وجود امده است – تصاحب کند؛ این شورا متشکل از افسر فراری به نام عناد درویش، فرمانده نظامی برکنار شده گروه احرار الشام و فرمانده ستاد "جبهه ملی آزادی بخش" و فرمانده گروه موسوم به "فیلق الشام"(شاخه نظامی اخوان المسلمین) و ابوالحسن، یکی از فرماندهان برجسته جبهه النصره است. وی با حمایت از شورش "درویش"، در واقع با این کار راه را برای تحقق رؤیاهای ترکیه در ادلب باز می کند. ام در حاضر حاضر تحقق این رؤیا به رغم تلاش های بیوقفه آنکارا برای اصلاح چهره جبهه النصره در ادلب و همراه شدن با اهداف و مطامع آمریکا در این منطقه، و تداوم حمایت آمریکا از ترکها و برچیدن بساط همه گروه های تروریستی به جز جبهه النصره، غیر ممکن است. همچنین لازم به ذکر است که همه این تلاش ها و ترفندها در واقع نوعی مجازات برای گروه احرار الشام است که نتوانست دستورات سازمان جاسوسی ترکیه برای مهار جبهه النصره در حومه ادلب و حلب را آن طور که باید و شاید اجرا کند و این ناکامی باعث شد که جبهه النصره، تبدیل به بخشی از برنامه ترکیه برای تشکیل کادر مدنی و نظامی جدیدی در ادلب به منظور اداره و کنترل این استان شود.
اما در هر حال همه این معادله ها پس از ظهور قواعد درگیری جدید و شکل گیری خطوط قرمز جدید در منطقه، به هم خواهد ریخت. زیرا ترکیه نمی تواند از این خطوط عبور کند و سازماندهی دوباره گروه های مسلح هم سودی به حال ترکیه و آمریکا نخواهد داشت. این دو کشور در ادلب با مقاومت قابل توجهی رو به رو شدند و در بحرانی گرفتار شده اند که نمی توانند از آن خلاص شوند. تجربه های گذشته نشان داده اند که تجربه ترکیه در بازسازی گروه های مسلح با چهره و نمای جدید برای مقابله با ارتش سوریه فایده ای به حال این کشور نداشته است.