العالم - فلسطین اشغالی
به دنبال تشدید اختلافات میان بنی گانتز وزیر جنگ و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی بر سر نحوه تقسیم بودجه، سران ائتلاف آبی و سفید به گانتز هشدار داده‌اند که نتانیاهو احتمالاً قصد تکرار انتخابات در ماه نوامبر سال جاری را دارد.
نتانیاهو معتقد به لزوم تصویب بودجه مستقل برای چند ماه اخیر و جدا کردن آن از بودجه سال ۲۰۲۱ میلادی است و بنی گانتز که طبق توافق، سِمَت جانشین نخست وزیر این رژیم را هم دارد، با آن مخالف است.
هر چه مهلت نهایی برای تصویب قانون بودجه رژیم صهیونیستی نزدیک تر می‌شود، بر شدت اختلافات حزب لیکود و ائتلاف آبی و سفید، به عنوان طرفین اصلی کابینه افزوده می‌شود.
لایحه انحلال بار دیگر در صحن کنیست رای گیری خواهد شد و در صورت تائید و تصویب، رژیم صهیونیستی به سمت برگزاری انتخابات چهارم در عرض دو سال حرکت خواهد کرداین در حالی است که طبق بند ۳۰ توافق تشکیل کابینه ائتلافی، طرفین بر سر ارائه بودجه دوساله به توافق رسیده‌اند. با این حساب، اکنون نتانیاهو است که از توافق فیمابین عدول کرده است.
به همین ترتیب، در اول دسامبر ۲۰۲۰ (۱۱ آذر) بنی گانتز در سخنان کوتاهی تهدید کرد در صورتی که نتانیاهو تا یک روز دیگر، بودجه سال مالی ۲۰۲۱ را تائید نکند؛ با انحلال کنیست موافقت خواهد کرد. گانتز در عین حال مدعی شد قادر است تا با همراهی سایر احزاب، کابینه‌ای ائتلافی بدون مشارکت نتانیاهو تشکیل دهد.
به این ترتیب بود که در تاریخ ۲ دسامبر (۱۲ آذر) در نشست پارلمان رژیم صهیونیستی، نمایندگان با ۶۱ رای موافق در برابر ۵۴ رای مخالف، با انحلال کنیست موافقت کردند.
در تاریخ ۹ دسامبر (۱۹ آذر) نیز کمیسیون کنیست به ریاست «ایتان گینزبرگ» با قرائت نخست لایحه انحلال کنیست موافقت کرد. این کمیسیون ۱۶ مارس ۲۰۲۱ (۲۶ اسفند) را به عنوان تاریخ پیشنهادی برگزاری انتخابات آتی کنیست پیشنهاد کرده است.
لایحه انحلال بار دیگر در صحن کنیست رای گیری خواهد شد و در صورت تائید و تصویب، رژیم صهیونیستی به سمت برگزاری انتخابات چهارم در عرض دو سال حرکت خواهد کرد.
از جانب دیگر، اکنون بیست و پنجمین هفته متوالی است که شهرهای این رژیم به ویژه تل آویو و بیت المقدس شاهد اعتراضات مخالفین سیاست‌های نتانیاهو و تداوم حضور وی در کرسی نخست وزیری هستند. اعتراض‌ها علیه نتانیاهو به دلیل فساد و ناکارآمدی وی ادامه دارد و هزاران صهیونیست روبه روی اقامتگاه وی در خیابان بالفور شهر بیت المقدس و شمار زیادی نیز در شهر تل آویو و روی برخی پل‌ها و چهار راه‌ها در مناطق مختلف فلسطین اشغالی تجمع می‌کنند. صهیونیست‌های معترض خواهان استعفای نتانیاهو و برکناری وی به دلیل ناکارآمدی در حل مشکلات رژیم صهیونیستی، ناکارآمدی در مواجهه با بحران شیوع کرونا و پرونده‌های سه گانه فساد وی هستند.
هنوز نتانیاهو از نظر محبوبیت بالاتر از کاندیداهای مطرح دیگر است اما میزان رضایت از وی بسیار کاهش یافته است
حال سوال اصلی این است که چشم انداز برگزاری انتخابات چهارم چگونه ارزیابی می‌شود؟
طبق آخرین نظر سنجی ها، صهیونیست‌ها بهترین گزینه برای نخست وزیری را به این ترتیب مشخص کرده‌اند: نتانیاهو ۳۴ درصد، نفتالی بنت ۱۹ درصد، یائیر لاپید ۱۴ درصد، بنی گانتز ۱۳ درصد.
به این ترتیب، هنوز نتانیاهو از نظر محبوبیت بالاتر از کاندیداهای مطرح دیگر است. اما میزان رضایت از وی بسیار کاهش یافته است. طبق نظرسنجی که در تاریخ ۸ اکتبر صورت گرفت، ۳۱ درصد از نتانیاهو راضی و ۶۵ درصد ناراضی بودند. در این میان، ۴۹ درصد معتقد به برگزاری انتخابات زود هنگام و ۳۵ درصد خواهان تداوم کابینه ائتلافی بودند.
کرونا و تبعات آن بر رژیم صهیونیستی
عمدتاً بحران کرونا در هر جامعه‌ای دارای پیامدهای راهبردی است که به این ترتیب دسته بندی می‌شوند:
-پیامدها و مشکلات بهداشتی و پزشکی
- پیامدها و مشکلات اقتصادی
- پیامدها و مشکلات سیاسی
- پیامدها و مشکلات روانشناختی
- پیامدها و مشکلات امنیتی
ادعا می‌شود که رژیم صهیونیستی در مواجهه با موج اول بحران کرونا که در اواخر زمستان ۹۸ و اوائل بهار ۹۹ اتفاق افتاد موفق عمل کرد و در کنار ژاپن و کره جنوبی توانست به مهار موفقیت آمیز شیوع بیماری دست یابد. اما در اواخر بهار ۹۹ به مرور محدودیت‌های کرونایی کاهش پیدا کرد و حتی مدارس باز شدند و همین امر سبب شیوع مجدد و گسترده موج دوم بحران کرونا شد که تا امروز نیز ادامه دارد به نحوی که از اواسط تابستان ۹۹ همراه با موج دوم بحران کرونا، این رژیم روزانه شاهد ابتلای بیش از هزار نفر بوده است. اسرائیل با رسیدن به ۱۵۳ هزار مبتلای کرونا در اواخر شهریور ۹۹ (اواسط سپتامبر ۲۰۲۰) رکورد ابتلای روزانه بیش از ۴ هزار و ۴۰۰ تن را نیز ثبت کرد و شمار قربانیان از یک هزار و یک صد تن فراتر رفت و حتی بنیامین نتانیاهو و مسئولان امور بهداشت و درمان رژیم صهیونیستی اذعان کردند که این رژیم به نسبت شمار جمعیت ۸ میلیون نفری خود صدرنشین کشورهای مبتلا به ویروس کرونا شده است.
بنابراین، تاثیرات بسیار سوء بحران کرونا در موج دوم درحال حاضر گریبان سیستم پزشکی و بهداشتی رژیم صهیونیستی را گرفته است به نحوی که حتی در مرداد ۹۹ (سپتامبر ۲۰۲۰) مدیر اداره سلامت عمومی وزارت بهداشت رژیم صهیونیستی در اعتراض به آنچه که «بی‌توجهی دولت به هشدارهایش» خواند، از سمتش کناره‌گیری کرد.
اما اقتصاد رژیم صهیونیستی نیز از بحران کرونا چه در موج اول و چه در موج دوم آسیب فراوان دید.
با توجه به نوع اقتصاد رژیم صهیونیستی و وابستگی آن به استارت آپها (شرکت‌های نوپا) و صنعت گردشگری (توریسم)، با آغاز بحران کرونا و ایجاد قرنطینه و محدودیت‌های سختگیرانه کرونایی در ابتدای موج اول، بسیاری از صنایع کوچک و استارت آپها عملاً متوقف شده و افراد بسیاری بیکار شدند. لذا اعتراض‌های چند ماه اخیر ابتدا جنبه صرفاً اقتصادی و معیشتی داشت و برای بیان نارضایتی از عملکرد نتانیاهو در مدیریت بحران و عدم رسیدگی سریع و مناسب به آسیب‌دیدگان معیشتی طی شش ماه گذشته شکل گرفت و با گذشت زمان جنبه‌های دیگر سیاسی، اجتماعی و حقوقی نیز پیدا کرد.
حتی با وجود اختصاص کمک‌های مالی به بخشی از مردم طی ماه‌های گذشته، معترضان راضی نشده و تأکید کردند که اقدامات رژیم در تأمین نیازهای صدها هزار نفری که شغل خود را از دست داده یا مدت طولانی بیکار بودند، نه تنها کافی نبوده بلکه سوء مدیریت بحران کرونا، اسرائیل را با شکست و بحران جدی روبرو کرده است. صاحبان مشاغل تعطیل شده و یا آسیب دیده، طی تظاهرات مداوم خواهان آن شدند که در صورت تکرار قرنطینه طولانی‌مدت، رژیم بر خلاف گذشته، به‌طور کامل آسیب مالی وارده را جبران کند.
اما رژیم صهیونیستی شاهد تاثیرات سیاسی-اجتماعی بحران شیوع کرونا نیز بود. چپگرایان اسرائیل بعلاوه معترضین به حضور نتانیاهو با سه پرونده قضایی در راس حکومت، تقریباً از همان ابتدا با اعتراضات کرونایی همراه شدند و تظاهرات را بستری مناسب جهت اعتراض به نتانیاهو ارزیابی کردند و به این صورت اعتراضات جنبه سیاسی نیز پیدا کرد.
به این ترتیب، معترضین با اشاره به پرونده‌های فساد مالی نتانیاهو، خواستار برکناری او شدند حال آنکه اعتراض‌های اخیر به خشونت نیز کشیده شد و شماری از تظاهرات کنندگان که در پایان موعد تجمع، حاضر به ترک محل نبودند، بازداشت شدند.
معترضان حتی در برابر خانه شخصی نتانیاهو در خیابان بالفور قدس اشغالی و همچنین بر فراز پل‌های سراسر اسرائیل با برافراشتن پرچم‌های سیاه، گردهمایی تشکیل دادند.
به این ترتیب بود که بحران شیوع کرونا در سطوح پنچگانه فوق الذکر از جمله نرخ بالای بیکاری در رژیم صهیونیستی، اثرات مخرب خود را بر جای گذاشت.
علاوه بر آن، پرونده‌های سه گانه قضایی نتانیاهو و اتهامات وی مجموعاً سبب ایجاد اعتراضات مستمر معترضین در شهرهای مختلف به ویژه تل آویو و قدس شد که اکنون به هفته ۲۵ ام این اعتراضات وارد شده‌ایم.
در عرصه سیاست داخلی نیز همانطور که پیشتر گفته شد ائتلاف لیکود – آبی و سفید به شدت متزلزل شد و اختلافات بنی گانتز با نتانیاهو بر سر چگونگی تنظیم بودجه که از اواسط تابستان ۲۰۲۰ آغاز شد؛ نهایتاً منجر به انحلال کابینه و کنیست شد. (البته، انحلال مربوط به رای گیری اول در کنیست است و باید مجدداً در خصوص انحلال رای گیری شود)
از طرفی دیگر، با توجه به رابطه بسیار نزدیک و ویژه نتانیاهو با دونالد ترامپ طی چهار سال اخیر، اپوزیسیون رژیم صهیونیستی به ریاست «یائیر لاپید»، از قبل از انتخابات آمریکا، گرایش به حمایت از جو بایدن پیدا کرد و حال که در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، ترامپ شکست خورده و بایدن به پیروزی رسیده است؛ به نظر می‌رسد موعد کنار رفتن نتانیاهو فرا رسیده باشد.
ایجاد انشعابات جدید به ضرر نتانیاهو
پس اکنون شاهد تضعیف جایگاه دو حزب مؤتلف در قدرت یعنی لیکود و آبی و سفید و ایجاد انشعابات جدید در آنها به شرح ذیل هستیم:
«گیدعون ساعر» رقیب بزرگ نتانیاهو در حزب لیکود وقتی در به دست آوردن ریاست حزب مذکور ناکام ماند از این حزب انشعاب کرده و حزب «امید جدید» را تاسیس کرد.
از طرفی دیگر حزب راه میهن (درخ ارتص) به رهبری «یوعز هندل «و «صوی هعوزراز» از حزب آبی و سفید انشعاب کرد و به حزب امید جدید گیدعون ساعر پیوست.
آخرین نظر سنجی مورخ ۹ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۹ آذر ۹۹) پس از انشعاب گیدعون ساعر از لیکود به این شرح است: حزب لیکود به رهبری نتانیاهو ۲۵ کرسی (۱۱ -)، یامیناه به رهبری نفتالی بنت ۱۹ کرسی (۱۳+)، حزب امید جدید به رهبری گیدعون ساعر ۱۷ کرسی، یش‌عاتید - تلم به رهبری یائیر لاپید ۱۴ کرسی، فهرست مشترک عربی به رهبری ایمن عوده ۱۱ کرسی، شاص به رهبری آریه دری ۹ کرسی (۱-)، یهودیت متحد توراه به رهبری یعکوو لیتزمن ۷ کرسی، اسرائیل خانه ما به رهبری آویگدور لیبرمن ۷ کرسی، آبی و سفید به رهبری بنی گانتز ۶ کرسی (۲۶-)، میرتص به رهبری نیتزان هورویتز ۵ کرسی (۲-).
با توجه به نظر سنجی های اخیر و مقایسه آن با نتایج آخرین انتخابات رژیم صهیونیستی مورخ ۱۲ اسفند ۹۸ (۲ مارس ۲۰۲۰) می‌توان به نتایج معناداری دست یافت:
در آن انتخابات نتایج به این شرح بود:
لیکود ۳۶ کرسی
شاس ۱۰ کرسی
یهودیت توراتی ۷ کرسی
یامینا (نفتالی بنت و آیلید شاکید) ۶ کرسی
اسرائیل بیتنا ۷ کرسی
آبی و سفید ۳۲ کرسی
فهرست مشترک عربی ۱۵
ائتلاف کار –میرتص-پل ۷ کرسی
به این ترتیب، گرایش جدیدی در میان بخشی از راستگرایان اسرائیل که از عملکرد نتانیاهو ناراضی هستند شکل گرفته است که درصدد ایجاد ائتلاف راستگرا بدون نتانیاهو هستند.
با ورود گیدعون ساعر به عرصه سیاسی از آراء لاپید رهبر ائتلاف «یش عآتید-تلم» و بنی گانتز رهبر حزب آبی و سفید به نفع وی کاسته شده است. لذا جناح چپ-میانه نیز متضرر شده است و نشانه آن نیز پیوستن حزب راه میهن از ائتلاف آبی و سفید به حزب ساعر است.
احزاب راستگرای یامینا، امید جدید، اسرائیل خانه ما، آبی و سفید به همراه ائتلاف یش عاتید-تلم که میانه متمایل به راست محسوب می‌شوند می‌توانند دارای ۶۳ کرسی شده و کابینه را تشکیل دهند.
جناح راست-مذهبی به رهبری نتانیاهو قادر به رسیدن به حد نصاب ۶۱ کرسی و تشکیل دولت بدون ائتلاف با احزاب دیگر نخواهد بود.
اما جناح چپ-میانه با حضور حزب آبی و سفید، میرتص، فهرست مشترک عربی و یش عاتید-تلم تنها قادر به کسب ۳۶ کرسی خواهند بود و احتمال تشکیل کابینه ائتلافی توسط آنها بسیار ضعیف ارزیابی می‌شود.
نتیجه گیری
تجمعات اعتراضی گسترده علیه پرونده فساد بنیامین نتانیاهو و نحوه مدیریت بحران شیوع کرونا از سوی کاببنه وی از اواسط تابستان و مرداد ۹۹ همراه با آغاز موج دوم بحران کرونا، شدت یافته است و معترضان خواستار کناره گیری وی از قدرت هستند.
بحران کرونا در سطوح پنچگانه بهداشتی، اقتصادی، امنیتی، روانشناختی و سیاسی، سیاست داخلی رژیم صهیونیستی را نیز به شدت متاثر کرده و سبب تضعیف جایگاه نتانیاهو و حزب لیکود شده است.
با توجه به رابطه ویژه نتانیاهو با دونالد ترامپ و شکسست وی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، فشارها بر نتانیاهو جهت کناره گیری و تضعیف موقعیت وی به شدت افزایش یافته است.
جدایی گیدعون ساعر از حزب لیکود و تاسیس حزب امید جدید معادلات سیاسی را به ضرر جناح راست-مذهبی به رهبری نتانیاهو و جناح چپ-میانه و بنی گانتز تغییرداده است.
با توجه به احتمال بالای انحلال کنیست و حرکت به سمت انتخابات چهارم، اکنون راستگرایان بدون نتانیاهو نیز قادر به تشکیل کابینه ائتلافی خواهند بود.
مهر
علیرضا عرب