العالم- تحلیل روز
توپخانه‌های ترکیه که روزانه از طریق مرزهای مشترک با سوریه، وارد مناطق تحت اشغال گروه‌های مسلح می‌شوند و در خطوط تماس با ارتش سوریه مستقر می‌شوند، مرزهای سیاسی را دور می‌زنند. گمانه‌هایی درباره دلایل و نیات ارتش ترکیه درباره این تحرکات در این منطقه و نیز افزایش شمار نظامیانش و مستقر ساختن تجهیزات نظامی در این منطقه مطرح می‌شود. همزمان گفته می‌شود که ترکیه تلاش می‌کند از طریق این تحرکات، شرایط حضورش را در سوچی، آستانه و نشست‌های کمیته تدوین قانون اساسی سوریه را بهتر کند.
به نظر می‌رسد دولت ترکیه درصدد بهره‌برداری از زمان و نیز ایجاد موانع در مسیر هرگونه رویارویی سیاسی با شرکای ضامن‌کننده و جانی دوباره بخشیدن به گروه‌های مسلح است. لذا با خوانش تحولات در مناطق کاهش تنش، از کوه‌های شمال شرقی لاذقیه گرفته تا مناطق شمال غربی استان حلب و نیز حومه‌های حلب و ادلب اینگونه استنباط می‌شود که تحرکات نظامی بر عقب‌نشینی‌ها، ایجاد مراکز جدید برای استقرار و پست‌های دیده‌بانی محدود نمی‌شود و بلکه کاروان‌های حامل نظامیان و تجهیزات لجستیکی و نظامی از طریق گذرگاه‌های مرزی و گذرگاه‌هایی که طی دوران جنگ ایجاد شده، وارد مناطقی در سوریه می‌شوند.
از زمان سیطره ارتش سوریه بر شهر "سراقب"، تقریبا به صورت روزانه از ورود کاروان‌های نظامی ترکیه یا احداث پست‌های دیده‌بانی جدید سخن گفته می‌شود. ارتش ترکیه تاکنون بیش از 65 پست دیده‌بانی در مناطق کاهش تنش ایجاد کرده و طبق اعلام برخی منابع، از زمان آتش‌بس در مناطق کاهش تنش، ترکیه 8 هزار وسایل نقلیه و حدود 10 هزار نظامی خود را در سوریه مستقر کرده است. همچنین تعداد کامیون‌ها و خودروهای زرهی نیروهای ترکیه در منطقه کاهش تنش از دوم فوریه 2020 تاکنون به بیش از 11500 دستگاه رسیده است که حامل تانک‌ها و نفربرها، ناوهای نظامی، زره‌‌پوش و رادارهای نظامی هستند.
همه این تحولات با عقب‌نشینی تُرک‌ها از 7 پست دیده‌بانی – از مجموع 12 پست در مناطق تحت سیطره ارتش سوریه- یعنی مناطق "مورک"، "شیر مغار" در حومه حماه، "عندان"، "الراشدین"، "العیس" و "الشیخ عقیل" در حومه حلب، همراه شده است در حالی‌که عقب‌نشینی‌ها از "الطوقان" در حومه ادلب ادامه دارد و انتظار می‌رود که این منطقه طی روزهای آینده کاملا تخلیه شود یعنی نیروهای ترکیه از تمامی نقاط اصلی کاملا محاصره‌شده عقب‌نشینی کرده‌اند و عقب‌نشینی‌ها از نقطه الطوقان به صورت تدریجی انجام می‌شود.
منابع تأکید می‌کنند ارتش ترکیه از 4 نقطه "معرحطاط"، "الصناعه" در شرق سراقب و "معمل الکورانی" در "الرزبه" و "قبتان الجبل" در حومه حلب کاملا عقب‌نشینی کرده است و و در حال برچیدن تجهیزات نظامی‌اش از نقطه "الدویر" در شمال سراقب است. چندین نقطه نظامی ارتش ترکیه در مناطق تحت کنترل ارتش سوریه محاصره شده است از جمله "مرکز الحبوب" در جنوب سراقب، "معمل السیرومات" در شمال سراقب، "ترنبه" در غرب سراقب و نقطه‌ای در حومه حلب در نزدیکی "کفرحل".
گسترش نقشه استقرار ارتش ترکیه در مناطق شمالی سوریه دلایل و اهدافی تاکتیکی و استراتژیک دارد و این دلایل و اهداف نمی‌توانند بر ابعاد معضلی که ترکیه برای خود به‌ویژه در حوزه امنیت ملی‌اش ایجاد کرده، سرپوش بگذارد. ترکیه ترجیح داد به سکویی برای جنگ و تجاوز به کشور همسایه تبدیل شود.
در بُعد استراتژی، دولت ترکیه شدیدا احساس می‌کند که باید برای مرحله دولت بایدن آماده شود که ممکن است فهرستی جدید از گزینه‌های مربوط به اوضاع داخلی در ترکیه و مداخلاتش در بحران سوریه را ارائه دهد. آنکار می‌خواهد کارت‌های مذاکره خود را در چارچوب هر تحولی جدیدا، در هم ادغام کند چرا در مقابل دولت بایدن که به نظر می‌رسد برای مرحله‌ای جدید از استثمار از پرونده کُردها آماده می‌شود و چه در مقابل مسکو و تهران که تلاش می‌کنند دست آنکارا را در سوریه از طریق نابود کردن گروه‌های تروریستی- که بازوی دولت ترکیه در بحران سوریه هستند- قطع کنند.
در مورد بُعد تاکتیکی می‌توان گفت که تلاش‌های ترکیه برای دستیابی به اهدافی مختلف از جمله استراتژیک متمرکز است. دولت ترکیه از یک سو، سطح بازدارندگی نظامی را در مقابل عملیات ارتش سوریه و همپیمانانش برای آزادسازی افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، حضور نظامی خود را با کنترل بیشتر بر گروه‌های تروریستی در سوریه و کاهش قدرت مانوردهی نظامی و سیاسی این گروه‌ها، افزایش می‌دهد.
وقایع و نبردهای اخیر نشان دادند که ادلب عرصه‌ای برای بهبود شرایط مذاکره نخواهد بود بلکه این منطقه پایان توهم گروه‌های تروریستی و حامیان‌شان است و سرزمین سوریه به آغوش صاحبانش بازخواهد گشت و تروریست‌ها نابود خواهند شد، نبرد سراقب و همچنین نبرد "معره النعمان" واقعیت را به وضوح بیان می‌کنند.
حسام زیدان