العالم- تحلیل روز
بیانیه وزارت خارجه سعودی، که رسانهها تلاش کردند آن را شدید اللحن توصیف کنند توخالی و بدون هیچ تنشی بوده و نشان نمیدهد که تحرکی دیپلماسی مانند احضار سفیر آمریکا در ریاض و یا تقدیم اعتراض به سفارت آمریکا صورت گرفته باشد بلکه این بیانیه پایبندی به "روابط مستحکم" با آمریکا را نشان دهد که گویی اذعان به جنایت و التماس متهم به قاضی است.
آنچه که تایید میکند بیانیه و تحرکات سعودی بسیار کمتر از سطح انتظار بوده بیانیههای رژیمهای عربی خلیجفارس در حمایت از بیانیه سعودی است مانند بیانیههایی که بحرین، کویت و حتی دولت مستعفی یمن به ریاست "عبد ربه منصور هادی" صادر کردند.
حتی برخی رسانههای طرفدار سعودی مقایسه کردند بین موضع ریاض در قبال کانادا و اخراج سفیر این کشور که در واکنش به دخالت کانادا در امور عربستان سعودی و اعتراضش به بازداشت فعالان مدنی صورت گرفت با بیانیه وزارت حارجه سعودی که بر "شراکت" میان ریاض و واشنگتن تأکید و ابراز امیدواری کرده که این روابط مستحکم ادامه داشته باشد بدون آنکه ریاض سفیر آمریکا را مانند سفیر "نامطلوب" کانادا اخراج کند.
اگر چه این گزارش آمریکا تصاویر یا مکالمات تلفنی یا شواهد موثقی ارائه نداده ولی "محمد بن سلمان" را به مشارکت مستقیم در جنایت قتل متهم کرده است این بدان معناست که آمریکا ممکن است چنین شواهدی را از ترکیه گرفته باشد؛ چرا که ترکیه پیشتر اعلام کرده بود که مدارکی در اینباره در اختیار دارد. چه بسا سکوت رژیم سعودی به این دلیل باشد که منتظر است ببیند دولت بایدن دقیقا چه اقداماتی انجام خواهد داد.
آمریکا بنسلمان را از فهرست تحریمهایی که علیه شخصیتهای سعودی متهم به قتل خاشقجی( 76 شخصیت) مستثنی کرده است تحریمهایی از جمله تحریم مالی، ممنوعیت اعطای ویزا برای ورود به ایالات متحده. البته آمریکا عدم تحریم و مجازات ولیعهد سعودی را توجیه کرده است "جن ساکی" سخنگوی کاخ سفید با تاکید بر این نکته که روشهای مورد نظر آمریکا برای تنبیه بن سلمان موثر تر از ابزار تحریم علیه وی خواهد بود، گفت: "چه در طول تاریخ و چه در برهه جدید دولتهای دموکرات و جمهوری خواه از اعمال تحریمها علیه رهبران دولتهای خارجی که با ما روابط دیپلماتیک دارند و حتی دولتهایی که روابط دیپلماتیک با ما ندارند، امتناع ورزیدهاند." این ادعایی مضحک است؛ زیرا آمریکا در تحریم هر رهبری که با آن مخالفت میکند، لحظهای درنگ نمیکند و تحریمهایی را نه تنها علیه رهبران کشورها بلکه علیه خانوادهها و کودکانشان نیز وضع میکند.
سخنگوی کاخ سفید به نکته مهمی اشاره کرد اینکه دولت بایدن معتقد است "واشنگتن ابزارهای دیگری در دست دارد که از وقوع اتفاقاتی نظیر قتل جمال خاشقجی روزنامهنگار جلوگیری کند که این ابزارها همچنان به آمریکا اجازه خواهند داد تا با عربستان سعودی در حوزههای دیگر و بر اساس منافع ملی آمریکا به همکاری ادامه دهد". یعنی اینکه واشنگتن به باجگیری متوسل خواهد شد و آنچه برای آن مهم است منافعش است نه دموکراسی و عدالت؛ این یعنی دیپلماسی.
از سوی دیگر، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که بیانیهای امروز- دوشنبه- درباره آنچه که دولتش در تعامل با حکومت سعودی انجام خواهد داد، صادر میکند. از روز جمعه که گزارش سیا مبنی بر مسئولیت بنسلمان در قتل خاشقجی صادر شد تا به امروز، احتمال میرود باجخواهی آمریکا از ملک سلمان و پسرش به اوج رسیده باشد و میزان تسلیم شدن رژیم سعودی به خواستههای امریکا نحوه تعامل دولت باید با ریاض را مشخص خواهد کرد که امروز در بیانیه کاخ سفید نیز به آن اشاره خواهد شد.