العالم - عربستان سعودی
گزارش سازمان ملی اطلاعات آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد عربستانی، بار دیگر نام «یگان واکنش سریع» یا «یگان النمر» (یگان ببر) که واحدی از گارد پادشاهی سعودی است را بر سر زبانها انداخت.
در این گزارش آمده است که هفت تن از اعضای جوخه مرگ که برای کشتن خاشقچی به استانبول فرستاده شده بودند، از این واحد نظامی بودند. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز دوشنبه گفت که واشنگتن از ریاض خواسته «نیروی واکنش سریع» عربستان سعودی را که مستقیماً از ولیعهد سعودی دستور میگیرد، منحل کند.
اما از این یگان چه میدانیم؟ وبسایت میدل ایست آی (مستقر در لندن) اولین وبگاهی بود که در اکتبر ۲۰۱۸ و چند روز پس از قتل «جمال خاشقچی» به نقل از منابعی که نامی از آنها نبرد، این یگان را مسئول ترور معرفی کرد. سپس شبکه بی بی سی نیز به نقل از منابعی در داخل عربستان گزارش میدل ایست آی را تأیید کرد. همان زمان رسانهها نوشتند که تیم ترور متشکل از ۱۵ تن از اعضای سازمانهای امنیتی سعودی بودند.
آن زمان گذشت تا اینکه «سعد الجبری» مقام اطلاعاتی سعودی که در کانادا و تحت تدابیر شدید امنیتی اقامت دارد، در آگوست ۲۰۲۰ از «محمد بن سلمان» در دادگاهی در واشنگتن شکایت و او را به تلاش برای ترور خود متهم کرد. الجبری فردی است که در زمان ولایت عهدی «محمد بن نایف» نزدیکترین فرد اطلاعاتی به وی بود و به گفته رسانهها اسنادی در دست دارد که میتواند برای بن سلمان خطرناک باشد.
در متن شکایت وی، نام یگان «واکنش سریع» به روشنی به عنوان تیم مسئول ترور ذکر شده و شرح مفصلی از آن آمده است. به گفته الجبری، این یگان که حال دیگر با عنوان «یگان ترور» شناخته میشود، در سال ۲۰۱۷ و همزمان با انتخاب «محمد بن سلمان» به عنوان ولیعهد سعودی تشکیل شد و اعضای آن از درون نهادهای نظامی و امنیتی مورد وثوق بن سلمان انتخاب شدند و او اختیارات کامل به این یگان برای انجام عملیاتهای سری و ترور مخالفان در داخل و خارج عربستان، داد. هرچند ترور خاشقچی به نحوی انجام شد که آبرو و اعتبار سعودیها به خصوص «محمد بن سلمان» را برد و اصل سری و محرمانه بودن ترور از موضوعیت افتاد.
وبگاه ویکیلیکس سعودی نیز در گزارشی از این یگان، نوشته است که اعضای یگان «النمر» ۵۰ نفر بیشتر نیستند شخص بن سلمان آنها را از میان نهادهای امنیتی و نظامی به اصطلاح گلچین کرده است و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سی.آی. ای) نیز در سپتامبر ۲۰۱۸ از وجود چنین یگانی به فرماندهی «احمد عسیری» معاون رئیس سازمان اطلاعات سعودی با کارکرد سرکوب مخالفان آگاه بوده است.
به گفته معارضان عربستانی، این یگان از راههای مختلفی برای ترور مخالفان از جمله تصادفات ساختگی تا آتش زدن خانه و ایجاد مسمومیت در فرد، بهره میبرد.
وبگاه شبکه الجزیره نیز در ۲۸ اکتبر در گزارشی نوشت که اولین عملیات یگان «النمر» سقوط ساختگی بالگرد «منصور بن مقرن» معاون امیر منطقه «عسیر» و پسر ولیعهد اسبق سعودی در نوامبر ۲۰۱۷ در جنوب عربستان بود.
روزنامه نیویورک تایمز نیز روز شنبه در گزارشی نوشت که قتل «جمال خاشقچی» تنها عملیات به اصطلاح محرمانه یگان واکنش سریع نبوده و این گروه تاکنون دهها عملیات انجام داده است. از جمله اینکه مخالفان را به زور از دیگر کشورها به عربستان بازگرداند و همچنین در بازداشت و فعالان حقوق بشری از جمله «لجین الهذلول» نیز این گروه دست داشته است. این روزنامه نوشت که یک زن در سال ۲۰۱۸ به علت شکنجه روحی از سوی اعضای این گروه، خودکشی کرده است.
با وجود تمامی این گزارشها، «محمد بن سلمان» نه تنها هرگونه صدور فرمان برای قتل خاشقچی را منکر شده، بلکه اساسا وجود یگانی به نام «یگان واکنش سریع» را نیز رد کرده است. بن سلمان در مصاحبههای متعددی گفته است که او به عنوان حاکم کشور، مسئول کشته شدن جمال خاشقچی است، اما عاملان را بی ارتباط با خود و «مزدورانی سرکش» توصیف کرده که دستگیر و به دادگاه معرفی شدهاند.
محمد بن سلمان در جریان پاسخ به جلب وی از سوی دادگاه واشنگتن در قضیه «سعد الجبری»، گفته بود که هیچ ارتباطی میان او و یگان واکنش سریع نیست و اساسا چنین یگانی وجود ندارد.
با تمامی این اوصاف، کاخ سفید اعلام کرده است که قصد ندارد هیچ تحریمی علیه ولیعهد سعودی اعمال کند و به تحریم صدور روادید برای ۷۶ تن از افراد نظامی و امنیتی عربستان سعودی اکتفا میکند.
فارس