العالم ـ ایران ـ سیاسی
وی افزود: از سال 1385 بحث هایی بین ایران و چین صورت گرفت درمورد این که چگونه می توانیم یک طرح بلند مدت برای همکاری داشته باشیم و با توجه به این که برنامه چین هم مبتنی بود بر برنامه های بلند مدت و ما هم برنامه چشم انداز بلند مدتی را داشتیم طبیعی بود که انطباق اینها با همدیگر می توانست به نفع دو کشور باشد. و در حدود سال 90 ما تقریبا به ابعاد مختلفی از ساختار ها از لحاظ تامین مالی، نظامات بیمه ای و نحوه انجام کارهای مشترک رسیدیم و طرحهای نسبتا بزرگی در آن مقطع در حد 200 میلیارد دلار تفاهمات داشتیم که در زمان خودش اتفاق نیفتاد و معطل ماند و مجدد مذاکرات جدیدی شروع شد که دو طرف خواستار این مذاکرات بودند و خوشبختانه در طول این مدت با دقایق بیشتری ابعاد همکاری ها برای بلند مدت تعریف و روشن شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در باره علت تاخیر در انعقاد چنین تفاهم نامه ای گفت: علت این تاخیر مساله ساختارهای دو کشور است. شاید کشور ما بیشتر با همکاری های بلند مدت با کشورها، خیلی انسی نداشت و تصوری از این که تفاهم بلند مدت به معنای عقد قرارداد نیست، وجود نداشت و این که شما یک چیزی را بندید مانند یک قرارداد لازم الاجرا نیست بلکه چارچوبی است که مصالح و امکانات دو کشور، آنها را می پسندد و قبول می کند که مسیر و جاده حرکت کجا باشد و یک حدودی را مثلا می گوید 400 یا 600 میلیارد دلار حجم معاملات ما باشد.
وی افزود: ما در آن مقطع که با چین مذاکره داشتیم هم یک مرتبه حجم معاملات مان از 5 میلیارددلار به بیش از 20 میلیارد دلار افزایش یافت ولی این که طرح های زیربنایی مان را به صورت بلند مدت نهایی کنیم و مثلا بگوییم در راه آهن، زیرساختها و درتکنولوژی های نوین می خواهیم چکار کنیم، در این عرصه شکل عملی به خود نگرفت چون این ساختار وجودنداشت. در طول این مدت طبیعتا این ضعف برطرف شده و تا حدود زیادی اکنون دو طرف آمادگی پیدا کرده اند که بتوانند با همدیگر در این قالب کار کنند وگرنه ارتقای سطح روابط در آن دوره کلا اتفاق افتاد و چهار برابر شد و در طول این مدت هم پایداری نسبتا خوبی هم داشت.
آقا محمدی افزود: در آن نظامات قبلی که یک مقدار متوقف شد، نحوه تامین مالی بود که چارچوبی برای آن تهیه شده بود و سوء برداشتی را رییس کل بانک مرکزی وقت در ایران داشت که وقتی رییس جمهور آمریکا در سفر رییس جمهور ایران این مژده را داد که همه مسایل برای یک توافق بلند مدت آماده است، با آن ایرادی که گرفته شده بود که نحوه تامین مالی یک به چند است؟ در حقیقت با تلخی مواجه شد و این مساله هم با پایان آن دولت مواجه شد و امکان این که بتوانند این مساله را تصحیح کنند وجود نداشت. مدلی که با چین کار شده بود این بودکه مکانیزمی انجام می شد که تحریم ها بر آن اثر گذار نبود و در قالبی مورد موافقت بود که شامل تحریم نباشد اما این مساله مورد توجه رییس جدید بانک مرکزی ایران قرار نگرفته بود و در آستانه آن سفر یک گزارش غیر واقعی را منعکس کرده بود و این در ذهن رییس جمهور ایران یک اثر منفی گذاشت که به پاسخ طرف چینی به طور مناسب منجر نشد و کار را مقداری به تاخیر انداخت.
وی در ادامه افزود: آمریکا و در کنارشان اروپا، تصورشان این بود که راه ها به طوری کلی بر ایران بسته می شود و یکی از مواردی که دایم دنبال می کردند این بود که بتوانند اجماعی را ایجاد کنند که هیچ راهی به روی ایران باز نشود اما ترامپ این موقعیت را به هم زد و خروج یک طرفه وی از برجام این شرایط را ایجاد کرد که طرف های دیگر فکر کنند که نوکرآمریکا که نیستند و نباید مصالح و منافع خودشان را با آمریکا گره بزنند و با آن ببنددند و لذا راه خودشان را می توانند طی کنند. این فرصت که پیدا شد، طبیعتا تفاهم شکل گرفت و تلاش غرب برای این که بتواند این شرایط را به هم بزند گسترده شد چون در حقیقت برایش مهم بودکه همه فشارهایش را آورده بود که بگوید فشار حداکثری و قرارداد با غرب، و تازه قرار داد بلند مدت هم پیشنهاد نمی کرد و می گفت رفع مشکلات فعلی یعنی تحریم را برمی داریم و آن هم نه کامل بلکه کمی تسهیل می کنیم، حالا یک باره می بیند که یک توافقی در تمام مسایل اساسی دارد شکل می گیرد و دوطرف دارند اصرار می کنند این توافق را انجام می دهیم و مکانیزم هایش هم از قبل وجود داردکه شامل تحریم های قبلی هم نمی شود و خودش مسیر کاملی را دارد، کاری که اروپایی ها هرچقدر تلاش کردند حسابی باز کنند (اینستکس) و این مسیر را داشته باشند ولی نتوانستند و چین قدرتی نداشتند و حالا معلوم است که آنها چون در این میدان شکست خورده اند، بخواهند هر نوع حمله ای را نسبت به این تفاهم انجام بدهند.
(مشروح این گفت وگو به زودی منتشر می شود)