رئیس کمیته امور اسرای یمن: عربستان مُخِل اجرای توافق تبادل اسرا است/ نقش سازمان ملل در پرونده اسرا کمرنگ است

العالم- یمن

مزدوران سعودی از ماه مارس گذشته دستورات شدیدی را از عربستان برای جلوگیری از تبادل اسرا دریافت کرده بودند که در پی آن کمیته ملی امور اسرای دولت نجات ملی یمن موفق به اجرای تبادل اسرا جز در برخی موارد انفرادی نشد.

دستورات جدید عربستان به مزدورانش در حالی است که ائتلاف متجاوز سعودی مدعی اهتمام به موضوعات انسانی است اما در عمل بر سر اجرای توافقات تبادل اسرا از جمله آنچه تحت نظارت سازمان ملل متحد حاصل شده است، مانع تراشی می‌کند.

در همین ارتباط، شبکه خبری العالم گفت‌وگویی با عبدالقادر المرتضی رئیس کمیته ملی امور اسرای یمن انجام داده است که به مشروح آن در ذیل آمده است:

واقعیت مواضع عربستان در خصوص توقف توافق مبادله اسرا که در داخل به توافق رسیدند و چرا عربستان چنین موضع گیری کرد؟

این موضع گیری اطلاعات عربستان موضعی واقعی است و ما اطلاعاتی به دست آوردیم که تاکید دارد اتاق عملیات مشترک ائتلاف متجاوز، توصیه های قطعی و قاطعی برای فرماندهان میدانی مبنی بر توقف اجرای همه عملیات تبادل مورد توافق داخلی صادر کرده در غیر این صورت هر مبادله ای از طریق به اصطلاح کمیته مشترک به ریاست افسران اطلاعات سعودی که کاملا بر پرونده اسرا تسلط دارند ، انجام می شود.

همه عملیات تبادل مورد توافق داخلی متوقف شده و بیش از 7 عملیات مبادله داخلی وجود دارد که بیش از 400 اسیر از دو طرف وجود دارد که مورد توافق قرار گرفت و اسامی نیز هم چنین و فقط اجرایی شدن آن باقی مانده اما با صدور این دستورات همه این عملیات متوقف شده و تا کنون چیزی از آن اجرایی نشده است.

چرا عربستان چنین موضع گیری کرده و این تصمیم گیری چه زمانی بوده است؟

ما معتقدیم عربستان از هرگونه نزدیکی یمنی درخصوص مذاکره درباره پرونده اسرا نگران است زیرا بیم ان وجود دارد که این نزدیکی به نزدیکی بیشتر پرونده های دیگر نیز منجر شود افزون براینکه تمایل دارند این پرونده زیر نظر و تسلط خودشان باقی بماند کما اینکه عربستان تمایلی ندارد به مزدوران پیرو خود ،صلاحیت رسیدگی کامل به این پرونده را بدهد.

درباره موضع عربستان در مانع تراشی در پرونده اسیران توضیح دهید؟

مداخله پررنگ عربستان در این پرونده به مانع تراشی در این پرونده و عملیات مبادله به شکلی عمومی چه در مبادلات داخلی یا درباره مذاکرات بین المللی به ویژه مذاکره اخیر در عمان منجر می شود زیرا مداخله عربستان و ممانعت برای اتمام موارد مورد توافق یکی از دلایل ناکامی این مذاکرات بود افزون بر پیچیدگی های دیگری مربوط به مزدوران میدان زیرا انان گروهها و طائفه های و شاخه های مختلفی بودند و یک طرف نبود بلکه طرف های مختلفی بودند و هر طرف نیز گروهی اسیر دارد و هر طرف درخواستهایی غیر از طرف دیگر دارد.

درباره اعلامیه کمیته ملی امور اسیران یمن درباره آمادگی اش برای قرارداد مبادله گسترده داخلی و تضمین آزادی فرماندهان نظامی توضیح دهید ؟ و در مقابله آزادی این فرماندهان چه چیزی پرداخت می شود؟

ما اماده اجرای این ابتکاری که مطرح کردیم هستیم و دلایل طرح این ابتکار نخست ضعف عملکرد سازمان های بین المللی در این پرونده و غیبت محسوس آن طی ماههای اخیر بود به گونه ای که هیچ فعالیت جدی از ماه نوامبر از سازمان ملل تا کنون دیده نشده و تلاش کردیم با این ابتکار نقشی به میانجی های داخلی برای ورود به این پرونده بدهیم و برای سد کردن راه مزدوران متجاوزی که همواره برابر پایگاههای مردمی خود و خانواده اسرا ادعا می کنند از سخن گفتن درباره فرماندهانی مانند محمود الصبیحی که از آنان پیروی می کنند خودداری می کنیم و با این ابتکار خواستیم پیامی مبنی بر آمادگی خود برای مذاکره با همه فرماندهان اعلام کنیم و پیش ازین نیز بر این مساله تاکید کردیم که دربرابر آزادی آن فرماندهان خواهان آزادی اسرای خود هستیم .

چرا از آزادی محمد قحطان و فیصل رجب و دیگر فرماندهان سخنی گفته نشده است ؟

ما محمود الصبیحی و ناصر منصور هادی و دیگر فرماندهان را یاد کریدم و شامل همه فرماندهان ما می شود و هیچ مانعی برای مذاکره گسترده و کامل شامل فرماندهان همه طرفها در صورت آمادگی طرف مقابل،وجود ندارد.

ما در مقابل فرماندهان بزرگ،خواهان اسرایی هستیم که در عربستان مفقود و به عربستان یا امارات منتقل شده اند زیرا ما اسرای زیادی داریم که در زندان های سری از سال 2015 تا کنون مفقود شده اند پیش از این قرارداد مبادله انجام شد و در مذاکرات اخیر عمان، آزادی ناصر منصور هادی در مقابل 50 اسیر ما که همان تاریخ در همان جبهه به اسارت رفتند بررسی شد، اما ناتوانی طرف دیگر در تهیه این لیستی که مورد توافق قرار گرفت با توجه به اختلافات حزب الاصلاح و شورای انتقالی تحت تسلط مناطق جنوبی به شکست چنین توافقی منجر شد.

میزان همکاری طرف های دیگر با این پیشنهاد اخیر چه بود؟

هنوز منتظر هستیم هنوز هیچ پاسخ رسمی به این ابتکار داده نشده .و با برخی اظهارات مطبوعاتی خود در طرح ما شک کردند اما تاکید داریم ما جدی هستیم در صورت آماده نبودن سازمان ملل برای عقد چنین قراردادهایی،ما با میانجی های داخلی امادگی کامل برای این مذاکرات داریم آنان نیز می توانند میانجی های مورد رضایت خود را و ما نیز میانجی های مورد توافق خود را انتخاب کنیم و راهکارهایی برای اجرای چنین توافقی وجود دارد با توجه به ضعف نقش سازمان ملل ما به میانجی های داخلی راضی هستیم ..

آیا هم اکنون مرحله ناکامی نقش سازمان ملل در پرونده اسرا و بازداشت شدگان است؟

نمی توانیم بگوییم آنها شکست خوردند اما می توانیم بگوییم نقش سازمان ملل کمرنگ شده و در خصوص پرونده اسرا کاملا نامشخص است علیرغم اینکه پرونده ای انسانی است و سازمان ملل باید این پرونده را در اولویت قرار می داد و تلاش بیشتری در این راستا می کرد.

این پرونده بزرگ و پیچیده است و هزاران اسیراز دو طرف نیز وجود دارد و امیدوار بودیم این پرونده اولویت سازمان ملل باشد اما متاسفانه این پرونده در مرحله دوم قرار دارد.

ما معتقدیم ضعف نقش سازمان ملل و غیبتش ، شکست اخیر در مذاکره اخیر عمان را رقم زد زیرا سازمان ملل نتوانست طرف دیگر را به اجرای توافقات قانع کند که شکست بزرگی برای سازمان ملل است.

آیا به اعتقاد شما مذاکره مستقیم با طرف های داخلی و خارجی مانند عربستان و امارات بیشتر از نظارت سازمان ملل بر این مذاکره تاثیر گذار است؟

مرتضی:مذاکره مستقیمی میان ما و عربستان و امارات خارج از تلاش سازمان ملل درخصوص پرونده اسرا به شکلی ویژه وجود نداشت و همه مذاکرات مستقیم با طرف های داخلی و میانجیهای محلی یا ارتباط مستقیم با طرفها و فرماندهان موجود در میدان وجود ندارد و این فرایند موفقیت بزرگتری از سازمان ملل رقم زد زیرا بیش از 9 هزار سایر از دو طرف آزاد شد در حالی که سازمان ملل فقط یک قرارداد را اجرا کرد و فقط بی شاز هزار اسیر از دو طرف را آزاد کرد.

چرا پیچیدگی های پرونده اسرا بار دیگر تکرار شد؟

مرتضی: مذاکرات اخیر عمان شاهد لجبازی های زیاد مزدوران متجاوز بود و توافقی به امضا رسید و هدف از آن مذاکره توافق بر اسامی و گسترش قرارداد بود اما طرف دیگر شرطهای جدیدی اعلام کرد که به شکست کامل مذاکره انجامید و عربستان طرح جدیدی داشت و پیچیدگی های دیگری بود زیرا خواستند این قرارداد شامل شماری از اسرای سعودی بدون آزادی اسرای یمنی موجود در زندان های عربستان بود که ما نپذیرفتیم و این یکی از دلایل شکست این مذاکره بود.

دلایلی زیادی به شکست توافق های زیاد منجر شد از جمله طرف دیگر یک طرف نیست بلکه طرف ها و شاخه های مختلفی هستند که هر شاخه اسرایی دارد که تابع ما هستند و انها نیز اسرایی دارند که نزد ما هستند اما هرگز بر پرونده اسرا توافق نکردند و با بیش از یک طرف مذاکره می کنیم و هنگام مذاکره از طریق سازمان ملل با بیش از یک گروه طرف هستیم اما انان در عین حال صلاحیت ندارند و اطلاعاتی درباره اسرای ما ندارند.زیرا شماری از اسرای ما مفقود شده و از سوی نظام سعودی و اماراتی فروخته شدند و مزدوران درباره سرنوشت آنان چیزی نگفتند این نیز یکی از پیچیدگی هایی بود که به شکست بسیاری از مذاکرات شد کما اینکه هر یک ا زمزدوران درخواست هایی متفاوت از دیگر گروهها داشتند.

ما تاکید داریم برای مبادله گسترده و کامل همه اسرا آمادگی داریم و ترجیح می دهیم زیرا یک طرف هسیتم و همه اطلاعات را داریم اما اگر یک طرف راضی حاضر باشد بسیاری از طرف های دیگر حاضر است از اینرو نتوانستیم اصل آزادی همه در مقابل همه اسرا را اجرا کنیم.

واکنش شما به ادعاهای آنان که شما مانع این پرونده هستید و جدی نبودن پیشنهاداتتان چیست ؟

مرتضی: ما ابتکارهای عملی پیشنهاد دادیم و دو سال پیش بیش از 300 اسیر از یک طرف از طریق ابتکار یک جانبه آزاد کردیم و طرف دیگر حتی حتی یک اسیر و زندانی در این ابتکار آزاد نکرد .صدها هوادار آنان را نیز در بسیاری از اعیاد و مناسبت ها حتی کاسنی که در خدمت نیروهای متجاوز و مزدور بودند را آزاد کردیم ما در اتمام هر عملیات مبادله و آزادی همه اسرایمان جدی هستیم .

درباره مذاکره عمان نیز هیچ شرطی نگذاشتیم به اردن نیز رفتیم و توافقی امضا شد و این توافق باید اجرا و گسترش می یافت اما طرف دیگر شرط های جدیدی گذاشت زیرا توافق شامل آزادی 200 اسیر از جمله 150 اسیر از مارب و 50 نفر بود که سال 2015 در جبهه های جنوب اسیر شده بودند ما 100 اسیر و ناصر منصور هادی را آزاد می کنیم اما انان نتوانستند ا توجه به اختلافاتشان با شورای انتقالی به تعهدات خود عمل کنند زیرا از آزادی اسرا خودداری کردند و نماینده حزب الاصلاح شرایط و اسامی جدیدی داشت ازاینرو این قرارداد با شکست مواجه شد.

چگونه جنایات و نقض پرونده اسرا ثابت شد؟

مرتضی: مزدوران متجاوز جنایت های زیادی در بسیاری از جبهه ها و زندان هاانجام دادند که اخرین مورد نیز در زندان های مارب بود زیرا گروهی از اسرا شکنجه شدند به گونه ای که برخی به شهادت رسیدند و توانستیم جسد 3 شهید را بگیریم و پس از تایید پزشکی قانونی شکنجه انان تایید شد که دلیل اصلی فوت انان بود برخی از اسرا نیز مورد سهل انگاری بهداشتی واقع شدند زیرا بیماری هایی در زندان های مزدوران متجاوز شیوع دارد و هیچ خدمات پزشکی به انان ارائه نمی شود و ما نیز به شورای امنیت بین الملل و سازمان های بین المللی و کمیته بین المللی صلیب سرخ اعتراض کردیم و از انها خواستیم از زندان ها بازدید کنند اما مزدوران متجاوز با هرگونه بازدید از زندانها به ویژه مارب و الجوف مخالفت کردند.

موضع سازمان ملل و صلیب سرخ پس از شکایت شما چه بود؟

ما همه جنایت های مزدوران متجاوز را مستند به همه سازمان های بین المللی در یمن و دفتر نماینده سازمان ملل و کمیته بین المللی صلیب سرخ ارائه می دهیم اما متاسفانه هیچ تلاش جدی از سوی آنان برای اعمال فشار بر مزدوران متجاوز برای خودداری از چنین جنایت هایی ندیدیم .

آیا پرونده اسرا در فعالیت های اخیر بین المللی برای حل بحران یمن به رهبری کشور عمان غایب وبد؟

این تلاش ،نه همه پرونده های موجود و فقط برخی از آنها را بررسی می کند زیرا پرونده اسرا وضعیت ویژه ای دارد و بسیاری از مذاکرات از طریق سازمان ملل درباره پرونده اسرا برگزار شد و ما خواهان این هستیم هرگونه ابهام سیاسی،امنیتی یا نظامی از این پرونده دور شود و پرونده ای محض انسانی بماند و به دور از سایر پرونده ها بررسی شود تا ابهام های نظامی و سیاسی بدان خللی وارد نکند از اینرو از ابتدای تجاوز تا کنون عملیات مبادله و تجاوز و محاصره نیز ادامه دارد.

آیا تلاش ها یا اولویت هایی برای برگزاری مذاکرات جدید درباره پرونده اسرا پس از شکست مذاکره عمان یا عقد قراردادهای مبادله جدید وجود دارد؟

درباره مذاکرات محلی باید گفت همچنان ادامه دارد و ما هر ازگاهی میانجی های زیادی از هر طرف اعزام می کنیم و هیچ مانعی برای قراردادهای محلی وجود ندارد و ما در صدد حل هرگونه ابهام هستیم .درباره مذاکرات سازمان ملل نیز امیدواریم تلاش جدی برای به جریان انداختن این پرونده به ویژه در ضورت شکست مذاکره شود زیرا سازمان ملل برای مذاکره جدید به وقت زیادی نیاز دارد و ما تمایل داریم این پرونده همواره پویا باشد و سازمان ملل در جزئیات ان وارد نشده و بدان توجه کند.