العالم-آمریکا
«بن کاردین»، قانونگذار همحزبی «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا مدعی شده وضعیت برجام نسبت به سال ۲۰۱۵ فرق کرده و لازم است مسائل غیرهستهای هم در روند احیای این توافق هستهای گنجانده شود.
کاردین که با خبرگزاری فرانسه گفتوگو میکرد علاوه بر این گفته کنگره آمریکا خواستار تجدید نظر در «بندهای غروب آفتاب» یا بندهای زوالپذیر برجام است.
منظور از «بندهای زوالپذیر» در برجام که با نام «بندهای غروب آفتاب» هم شناخته میشود بندهایی در توافق هستهای است که محدودیتهای تعریفشده ذیل آنها برای فعالیتهای هستهای ایران بعد از دورههای زمانی مشخص منقضی میشوند.
منتقدان برجام در آمریکا منقضی شدن برخی از محدودیتهای ایران در این توافق با گذشت زمان را جزو معایب این توافق دانسته و مدعی هستند که این محدودیتها باید تمدید و دائمی شوند. آنها از این بندهای مندرج در برجام که محدودیتهای آنها با گذشت زمان از بین میروند به عنوان بندهای «غروب آفتاب» یاد میکنند.
سناتور بن کاردین به خبرگزاری فرانسه گفت: «در کنگره، تمایلی قوی و همهجانبه برای تمدید بندهای غروب آفتاب که در برجام گنجانده شدهاند وجود دارد.»
او که یکی از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا است گفت: «امروز وضعیت نسبت به سال ۲۰۱۵ که این توافق مذاکره شده فرق کرده است. شرایط فرق کرده است و لازم است ما به شرایطی که در آن قرار داریم پاسخ بدهیم.»
کاردین گفت روند احیای برجام بایستی به «مسائل فراتر از موضوع هستهای» از جمله فعالیتهای ایران در زمینه مسائل موشکی، «تروریسم و حقوق بشر» نیز رسیدگی کند.
سناتور آمریکایی نگفت که این موضوعات بایستی در متن توافقی که احیا میشود گنجانده شوند، اما گفت که لازم است آمریکا و متحدانش، «مسیری برای حل و فصل این مسائل در نظر داشته باشند.»
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل این توافق و اعمال تحریمهای جدید به سیاستهایی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاستها میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند، با این حال هنوز اقدامی برای بازگشت از سیاست دولت قبل برنداشته است.
دولت بایدن میگوید قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در وین، زمینههای بازگشت آمریکا به برجام را فراهم آورد.
تا کنون ۶ دور مذاکراه در وین بر سر این موضوع انجام شده است. طرفها میگویند به پیشرفتهایی دست پیدا کردهاند اما هنوز اختلافات بر سر برخی مسائل اساسی باقی است.
یک مقام ایرانی چند روز پیش به خبرگزاری رویترز گفته بود ایران خواستار ضمانت آمریکا مبنی بر عدم خروج مجدد از برجام است اما آمریکاییها حاضر نیستند در این خصوص همکاری کنند.
هفته پیش یک مقام وزارت خارجه آمریکا درباره درخواست ایرانیها برای ضمانت از آمریکاییها مبنی بر اینکه خروج از برجام تکرار نخواهد شد گفت: «ضمانتی در کار نیست. این را ما میدانیم، ایران هم میداند. بهترین تضمین بازگشت به توافق و اجرای متعهدانه آن است.»
مقام ارشد ایرانی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز، درباره اینکه دور هفتم گفتوگوها چه زمانی آغاز خواهد شد گفت: «ما عجله نداریم.» او اضافه کرد آغاز مجدد گفتوگوها در هفته آینده به «اتخاذ تصمیمهای سخت سیاسی» از سوی واشنگتن بستگی خواهد داشت.
فارس