العالم - فلسطین
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، شمارش معکوس برای آینده ای جدید آغاز شد. آینده ای که ایران اسلامی به رهبری امام خمینی (قدس سره)، آغازگر حرکت به سمت رهایی از بند ظلم و استبداد و سلطه جویی و یاری مستضعفان شد.
در این بین فلسطین، نبض تپنده حرکت مردمی در ایران و رهبران آن در حمایت از مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی شد؛ انقلاب اسلامی ایران چگونه به مقاومت فلسطین جانی دوباره بخشید و این انقلاب چه تأثیری در حمایت همه جانبه از مقاومت در منطقه داشت؟ و جایگاه امروز ایران در مقایسه با دوران قبل از انقلاب چگونه است؟
در اینجا برای یافتن پاسخی برای این سئوال‌ها و مطالب دیگری به مناسبت چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با اسامه حمدان، از رهبران جنبش حماس گفتگو می کنیم.
مهمترین نکات مطرح شده در این گفتگو:
- پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه در سراشیبی سازش با رژیم صهیونیستی افتاده بود
- پیروزی انقلاب اسلامی تحول مهمی در جهت ارتقای روحیه مبارزاتی در منطقه ایجاد کرد
- اگر چه ما مصر را در کمپ دیوید از دست داده بودیم، رژیم صهیونیستی هم با پیروزی انقلاب اسلامی یک متحد دیرینه را در منطقه از دست داد
- انقلاب اسلامی باعث شد، پایگاه آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه به پایگاه حمایت از مقاومت و سنگر اسلام در برابر ظالمان و مستکبران منطقه تبدیل شود
- ایران به رغم همه دارایی‌ها و منابع غنی خود کشوری وابسته بود که پس از انقلاب به کشوری پیشرو و رهبر تبدیل شده است
- بازگشت امام به ایران، در پیروزی انقلاب، مساله ای حیاتی بود و اگر ایشان به ایران نمی آمد، شرایط تغییر می‌کرد
- نبرد موردنظر امام، نبردی کلی با ظلم و ستم بود
- با وجود میزان و شدت خصومت که علیه ایران وجود داشت و هنوز هم ادامه دارد، ایران امروزه در همه زمینه ها پیشرو است
- آیت الله خامنه ای موجبات رشد جمهوری اسلامی را فراهم کرد
- حمایت ایران از مقاومت، نقشی اساسی را در پایداری و مقاومت ملت فلسطین و همچنین در تقویت بنیه مقاومت و تقویت تواناییها و امکانات آن ایفا می کند
- حمایت ایران از مقاومت تاثیری عمیق در رویارویی با رژیم اشغالگر دارد و می تواند معادلاتی را در مدیریت نبرد با رژیم اشغالگر تحمیل کند. این معادلات، فلسطینی ها را از مرحله نبرد با سنگ به نبرد با موشک منتقل کرده است
- اقدام به موقع مقاومت فلسطینی در مقابله با دشمن صهیونیست همان طور که در جریان عملیات شمشیر قدس روی داد، باعث شد که فلسطینی ها از مرحله دفاع از خویشتن به مرحله آزادسازی منتقل شوند
- همه این ها حاصل حمایت های جمهوری اسلامی ایران از مقاومت است
- دشمن صهیونیست و آمریکایی ها تلاش می کنند تا معادلات منطقه ای را به گونه ای ایجاد کنند که به حذف و نابودی آرمان فلسطین منتهی شود
- امروز معادلاتی جدید در منطقه شکل گرفته که نشان می دهد برخی قدرت های منطقه ای در کنار مقاومت فلسطینی قرار دارند، درنتیجه حذف آرمان فلسطین ممکن نیست
- ملت و مقاومت فلسطین، در میدان نبرد تنها نیستند
مشروح این گفتگو:
العالم: 43 سال از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است، اگر بخواهیم جایگاه امروز ایران را با دوره قبل از انقلاب مقایسه کنیم چه باید بگوییم؟
حمدان: بدون تردید چنین مقایسه ای مستلزم بحثی گسترده است. اما به طور خلاصه می توان گفت که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه در سراشیبی سازش با رژیم صهیونیستی افتاده بود. حکومت شاه، متحد رژیم صهیونیستی بود و مصر که مرکز ثقل معنوی منطقه و جهان عرب بود، خط مقدم مبارزه با این رژیم را به سمت توافقنامه کمپ دیوید ترک کرده بود. پیروزی انقلاب اسلامی تحول مهمی در جهت ارتقای روحیه مبارزاتی در منطقه ایجاد کرد و اگر چه ما مصر را در کمپ دیوید از دست داده بودیم، این رژیم هم با پیروزی انقلاب اسلامی یک متحد دیرینه را در منطقه از دست داد.
ایران پس از انقلاب به کشوری پیشرو تبدیل شده است
العالم: که نمود آن را در بسته شدن سفارت رژیم صهیونیستی دیدیم ...
حمدان: مسأله به سفارت و تحویل آن به فلسطین محدود نمی شود، مسأله بسیار فراتر از این حرف‌هاست. به اعتقاد من این اتفاق به خودی خود یک تحول استراتژیک در سطح منطقه بود؛ زیرا به این ترتیب پایگاه آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه به پایگاه حمایت از مقاومت و سنگر اسلام در برابر ظالمان و مستکبران منطقه تبدیل شود.
از این گذشته، صحبت از تحولی عظیم در سطح بیداری جهان اسلام و بازگشت آن به ارزشهای اصیل اسلامی است؛ آنهم پس از تلاش های گسترده برای انحراف فکری و فرهنگی و اجتماعی امت اسلامی و القای این مضمون که اسلام قادر به تأمین خواسته ها و نیازمندی های امروز بشر نیست. اما الگویی که ایران ارائه کرد خلاف این ادعا را در قرن بیستم و بیست و یکم ثابت کرد و این حقیقت هم نقطه عطف دیگری در پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود.
نکته دیگر مربوط به داخل ایران است، یک نظام سرکوبگر و مستبد و دیکتاور سرنگون شد و آزادی و ثبات و نظام دموکراتیک جای آن را گرفت؛ نظامی که ملت، مجلس و رئیس جمهور را انتخاب می کنند و همه نهادهای دولتی و حکومتی در چهارچوب نظارتی مردم شکل گرفتند؛ نظامی که گردش قدرت در آن جریان دارد و این فرصت برای همه مردم وجود دارد. این تحول، بدون تردید تحولی شگرف در داخل ایران بود.
با نگاهی عمیق تر در می بیابیم که ایران پیش از انقلاب اسلامی به رغم همه دارایی‌ها و منابع غنی خود از کشوری وابسته، به کشوری پیشرو و رهبر تبدیل شده است که اختیار سیاست های خود را به دست دارد. و از همه مهمتر این است که رهبران این کشور به جای اینکه از دیگر کشورها دستور بگیرند، خود عهده دار سیاستگذاری خود هستند و در سیاست هایشان در جهت تأمین منافع ملت و همه امت اسلامی است. این، یک مقایسه سریع و گذرا بین ایران امروز و ایران قبل از انقلاب بود. البته جزئیات، بسیار بیشتر از اینهاست.
شخصیت امام خمینی از عوامل مهم شکل‌گیری انقلاب بود
العالم: آقای اسامه، همه این ها به شخصیت امام خمینی (قدس سره)، بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران برمی گردد. ایشان، شخصیتی الهام بخش بودند که نه فقط در داخل ایران تاثیر گذار بودند، بلکه تغییر و تحولاتی چشمگیر ایجاد کردند و در افکار عمومی جهان نیز تاثیر گذار بودند و بسیاری این مساله را تحسین کردند که این مرد توانسته از تبعیدگاه، انقلابی را رهبری کند و به پیروزی قابل توجه دست یابد.
حمدان: شاید ناظران و مراکز تصمیم‌گیرنده بین‌المللی و منطقه‌ای، توقع پیروزی انقلاب را نداشتند، ولی من معتقدم که عواملی هستند که به پیروزی این انقلاب منجر شد؛ شاید از مهم ترین این عوامل، کسی بود که این انقلاب را رهبری کرد و آن، شخصیت امام خمینی بود که یکی از مهم ترین ویژگی شخصیتی ایشان پافشاری و تسلیم ناپذیری با وجود فشارهای زیاد بود.
همه می دانند که امام مورد تعقیب واقع شده است، زندانی و تبعید شدند و حتی در تبعیدگاه هم مورد تعقیب قرار گرفتند و همه این مسائل، می توانست به عقب نشینی و کوتاه آمدن و درجستجو سازش و پیدا کردن یک پناهنگاه امن ختم شود، اما پافشاری ایشان در مسیر رسیدن به پیروزی جدی بود تا زمانی که شاه از ایران فرار کرد و برخی ها تلاش کردند تا به امام توصیه کنند که به ایران نرود، زیرا اوضاع ایران بدون ثبات بود و آن اتفاقی که نباید بیفتد، می افتاد، اما اصرار امام این بود که در آن لحظه مهم و سرنوشت ساز به ایران باز برگردد و این کار را انجام داد و به نظر من، بازگشت ایشان به ایران، در پیروزی انقلاب، مساله ای مهم و حیاتی بود و اگر ایشان به ایران نمی آمد، شرایط تغییر می‌کرد.
مساله دوم، نگاه کلی ایشان به مسائل بود، به این معنا معتقد نبودن که این نبرد صرفا به نبرد با نظامی فاسد یا دیکتاتوری محدود می شود، نبرد موردنظر ایشان، نبردی کلی با ظلم و ستم بود.
از این رو، حتی برخی از کسانی که فکر می کردند انتقاد از آمریکا دور از سیاست است و یا رژیم صهیونیستی را با تاکید بر اینکه باید از بین برود، مورد مواخذه قرار ندهند، اشتباه می کردند. وقتی که برخی ها از امام می خواستند که شدت این مسائل را کاهش دهند، جواب ایشان آشکار بود، ایشان می گفتند اگر درخصوص این مسائل سخن نگوییم، پس درباره چه چیزی صحبت کنیم؟
ایشان همیشه بر ریشه و اصل مشکل تمرکز می کرد و این همان ظلم و ستم جهانی است که رهبری آنرا آمریکا برعهده دارد. این همان استکبار است و این شیطان بزرگ است.
همه این ها هم معنی هستند تا تاکید کنند که ریشه این مشکل، سلطه بر کشور ما و سلطه بر ساختارها و توانایی‌های آن است و این مساله، صرفا به تغییرات ظاهری محدود نمی شود، بلکه باید تغییرات ریشه ای صورت بگیرد. این مساله هم نظر سیاسی ایشان بعد از پیروزی انقلاب بود: «همان نه شرقی و نه غربی، جمهوری اسلامی». بدین معنا که ما از ظلم و ستم رهایی پیدا نکرده ایم که با ظلم و ستمی دیگر روبرو شویم، بلکه باید آزاد شویم و آزادی واقعی با اسلام حاصل می شود.
برخی نمی خواهند در منطقه کشوری مستقل وجود داشته باشد
العالم: با وجود اینکه عوامل بسیاری درشکست دادن انقلاب از طریق توطئه های بسیار گذاشته شده بود، اما برخی ها نوشتند که این انقلاب دوامی نخواهد داشت.
حمدان: من فکر می کنم که این مساله، شاید سوء برداشت برخی ها بوده اما اغلب سوء نیت بوده و سوء نیت به این معناست که ظلم و ستم جهانی و استعمار در این است که سلطه و نفوذ خود را بر تو اعمال کند. از این رو، من فکر می کنم که این کشورها نمی خواهند که هیچ کشور مستقلی خود تصمیم گیرنده و رئیس خود باشد، نوع نظام هرچه که باشد و ماهیت آن هرچه میخواهد باشد، شکست نمی خورد، ولی ما آن را شکست خواهیم داد، زیرا خارج شدن ایران از حوزه سلطه دیگران مدنظر است و ایران می خواهد که کشوری مستقل و دارای حاکمیت باشد، این بدان معناست که ایران تصمیم می گیرد که چه چیزی به نفع و صلاح خود و ملتش است و چه چیزی به نفع و صلاح منطقه ای است که منفعت مردم به آن وابسته است. اینها همه به طور کامل با طرح های این گروه مغایر بود، از این رو، طبیعی بود که تلاش برای به شکست کشاندن این طرح صورت گیرد، و توطئه صورت گیرد.
من با کسانی که می گویند مخالف یا موافق تئوری توطئه سیاسی هستند، هم نظر نیستم، این نبرد است و در نبرد، دشمن تو از همه ابزارها استفاده می کند و تو باید هوشیار و برحذر باشی و گرنه در بیم و هراس خواهی بود و این مساله ای بود که در شخصیت امام خمینی (ره) بارز بود، ایشان به اهمیت رویارویی واقف بود ولی بدون احساس نگرانی یا ترس از این رویارویی، با توکل به خدا، خود را برای رویارویی آماده می کرد.
با وجود میزان و شدت خصومت که علیه ایران وجود داشت و هنوز هم ادامه دارد، ایران امروزه در همه زمینه ها پیشرو است و همه این ها را پشت سرگذاشته است و با این ایستادن در برابر این خصومت ها، همه را غافلگیر کرده است.
نقش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تداوم پیروزی‌های انقلاب
العالم: قبل از اینکه درباره همه این قدرت و رویارویی با همه این خصومت سخن بگویم، شخصیت حضرت آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی را بعد از درگذشت امام راحل و نحوه رهبری ایشان درجمهوری اسلامی را به عنوان رهبر انقلاب و فرمانده انقلاب چگونه ارزیابی می کنید؟
حمدان: تردیدی نیست که امانتی که از سوی امام خمینی (ره) به عهده آیت الله خامنه‌ای گذاشته شد، به خاطر شخصیت، نقش و تاثیرگذاری امام و موفقیت وی درپیروزی انقلاب، مسئولیتی سنگین بود، اما من معتقدم که حضرت آیت الله خامنه ای در حفظ این امانت به گونه ای که باید، توانا بود.
واقعیتی که امروزه ایران با آن مواجه است، و قدرت و جایگاه این کشور و اداره امور داخلی، همه نشان می دهد که مساله، صرفا وفاداری و پایبندی نیست، قدرت و توانایی در عملکرد است که به این انقلاب جان بخشیده و چیزی به این طرح و این رویکرد افزوده و من معتقدم که یک تحول منحصربه فرد طی این سال ها در اوضاع ایران روی داده، امام به پیروزی دست یافت و جمهوری اسلامی را تاسیس کرد و آیت الله خامنه ای موجبات رشد این جمهوری را فراهم کرد و توانست به نقش خود در سطح منطقه و داخل عمل کند و موجب شد که ایران کشوری دارای ثبات باشد و به طرحی شکست ناپذیر تبدیل شود که در برابر همه تلاش ها و توطئه ها شکست ناپذیر باشد.
3 عامل اصلی پایداری انقلاب اسلامی
العالم: به بررسی دو شخصیت بزرگ یعنی امام خمینی (ره) و حضرت آیت الله خامنه ای برمی گردیم؛ امروزه ایران با انواع مختلف خصومت مواجه است، با این حال، ایران مقاوم و پایدار است، این مساله را چگونه ارزیابی می کنید؟
حمدان: عوامل بسیاری برای این موضوع دارد، اما به نظر من سه عامل مهم تر هستند.
عامل اول؛ ایمان و باور به اینکه به اصولی که اعتقاد دارید، پایبند باشید و به خداوند پاک و متعال ایمان داشته باشید و باور داشته باشید که پیروزی از آنِ خداوند است و همه این حساب و کتاب ها به بعد از این ایمان مربوط می شود نه قبل از آن.
مساله دوم؛ به کارگیری تلاش درحد توان است و خداوند، وجودی را خارج از تحملش به امری مامور نمی کند و واقعیت این است که تلاش های زیادی صورت می گیرد و ما اثر آن را می بینیم.
مساله سوم؛ بدون تردید در اقدام است .. انسان تلاش خود را به کار می گیرد ولی درعین حال احتیاط به خرج می دهد اما اقدام هم امری متفاوت است، ممکن است کسی که احتیاط کند، موفق شود ولی کسی که احتیاط می کند، پیشرفت نمی کند. ایران با پایبندی به ارزش ها و اصول، تلاش خود را به کار گرفته و درجهت رسیدن به اهداف تلاش کرده است. ایران با وجود همه فشارها، از ارمان فلسطین حمایت کرده و درجهت تبدیل شدن به قدرتی تاثیرگذار حرکت کرده تا بتواند همواره درمسیر حمایت از قضایای مظلومان حرکت کند. و به نظر من ، این ها از مهم ترین عواملی است که موجب رشد و تداوم انقلاب و تحقق اهداف آن شده است.
ایران با وجود همه فشارها، همچنان به حمایت از قضیه فلسطین ادامه می‌دهد و برای اینکه قدرت حقیقی تاثیرگذار را داشته باشد و وضعیت خود را سروسامان دهد، به طور کلی در حمایت از مسائل مظلومان قدم بر می‌دارد، همه این ها مساله طرح است که فقط به نیروهای ذخیره مربوط نمی شود و من فکر می کنم که این سه علت، شاید یکی از مهم ترین عوامل برای بیداری انقلاب و تداوم و رشد آن و رسیدن به بسیاری از اهداف خود بوده است.
العالم: آقای حمدان، امروزه چگونه هدف قرار گرفتن ایران را به خاطر قدرتش یا از طریق پروژه مسالمت آمیز هسته ای یا قدرت موشکی یا قدرت دفاع ذاتی ارزیابی می کنید، و ایران درهرصورت به خاطر قدرت ذاتی که دارد، همواره از سوی دشمنانش درخطر و درمعرض تهدید است.
حمدان: همواره در سیاست، تلاش می‌شود تا طرف مقابل ریشه کن شود و من فکر می کنم که این قضیه در اوایل انقلاب اتفاق افتاد و از طریق مکر و نیرنگ های داخلی و با توطئه های خارجی برای تحقق این هدف تلاش هایی صورت گرفت
وقتی تلاش برای تسلیم کردن با شکست مواجه می شود، این اتفاق افتاد و سپس تلاش برای تضعیف دائم صورت گرفت.
ایران موفق شد که این مرحله را پشت سر بگذارد و توانست که قدرت و قوت خود را بسازد، اکنون همه تلاش ها درجهت محدود کردن این قدرت است تا از تبدیل شدن به یک قدرت بسیار بزرگ و تاثیرگذار جلوگیری کند. من فکر می کنم که این کار هم موفقیت آمیز نخواهد بود. زیرا به نظر من، کسی که می تواند با تلاش برای ریشه کنی مقابله می کند و در این مرحله پیروز می شود، با تلاش هایی که برای تسلیم کردن و محاصره و تضعیف صورت می گیرد، نیز مقابله خواهد کرد.
من فکر می کنم که در همه این تلاش ها، یک جنبه منفی وجود دارد، این که باعث اذیت در سطح کشور شده، چرا که باعث رنج و دلخوری ملت ایران شده است و فداکاری های بسیاری در این زمینه صورت گرفته، اما در بخش دیگر، با اراده به نتایجی دست یافت که هرچقدر که بیشتر به خود تکیه کند، قدرت خود را بیشتر ساخته است و توانسته شرایطی فراهم کند که بتواند با دشمن رویارو شود و رویارویی دشمن در مقابله با قدرت واقعی تو را ناکام بگذارد.
فلسطینی ها دیگر در میدان نبرد تنها نیستند
العالم: با همه پایبندی انقلاب اسلامی ایران به همه قضایای برحق و نیز آرمان فلسطین و مسائل جهان، اگر امروز از مقاومت فلسطینی به ویژه جنبش حماس سخن بگوییم، چگونه تحت تاثیر قرار گرفت و چگونه انقلاب اسلامی ایران با حمایت هایی که امروز از حماس و همه گروه های مقاومت در رویارویی با رژیم اشغالگر می کند، درآن تاثیر گذار بود؟
حمدان: حمایت ایران از مقاومت، نقشی اساسی را در پایداری و مقاومت ملت فلسطین و همچنین در تقویت بنیه مقاومت و تقویت تواناییها و امکانات آن ایفا می کند، از این رو، حمایت ایران از مقاومت تاثیری عمیق در رویارویی با رژیم اشغالگر، دارد و می تواند معادلاتی را در مدیریت نبرد با رژیم اشغالگر تحمیل کند. این معادلات، فلسطینی ها را از مرحله نبرد با سنگ به نبرد با موشک منتقل کرده است.
بنابراین، پایداری و اقدام به موقع مقاومت فلسطینی در مقابله با دشمن صهیونیست همان طور که در جریان عملیات شمشیر قدس روی داد، باعث شد که فلسطینی ها از مرحله دفاع از خویشتن به مرحله آزادسازی منتقل شوند و همه این ها حاصل حمایت های جمهوری اسلامی ایران از مقاومت است.
اما مساله مهم تری که به نظر من وجود دارد، معادلات منطقه‌ای است. دشمن صهیونیست و آمریکایی ها تلاش می کنند تا معادلات منطقه ای را به گونه ای ایجاد کنند که به حذف و نابودی آرمان فلسطین منتهی شود. اما امروز معادلاتی جدید در منطقه شکل گرفته که نشان می دهد برخی قدرت های منطقه ای در کنار مقاومت فلسطینی قرار دارند، درنتیجه حذف آرمان فلسطین ممکن نیست و ملت و مقاومت فلسطین، در میدان نبرد تنها نیستند.
دشمن صهیونیست از سال 1948 تلاش می کرد به فلسطینی ها بگوید که در میدان نبرد تنها هستند، اما اکنون دشمن می بیند که ملت فلسطین در میدان تنها نیستند و برخی قدرت های منطقه ای درکنار ملت فلسطین هستند و از آن ها حمایت می کنند و این به نوبه خود، معادله ای کاملا متفاوت با معادلات مورد نظر رژیم اشغالگر را به وجود آورده است که به حول و قوه الهی، یکی از اصول اساسی آزادسازی سرزمین فلسطین به شمار می رود.
العالم: میخواهم از فرصتی که باقی مانده، استفاده کنم و از شما بخواهم که احساسات خود را درباره این کلماتی بیان کنید: ایران
حمدان: حامی انقلاب و مقاومت و مستضعفان
العالم: امام خمینی (قدس سره)
حمدان: صبر و پافشاری و پیروزی
العالم: حضرت آیت الله سید علی خامنه ای
حمدان: توجه به همه قضایای برحق در منطقه و اولویت بخشی همگان به این مسائل
العالم: قدرت هسته ای و موشکی امروز ایران
حمدان: قدرت این ملت و پیروزی اراده آن
العالم: ایران و فلسطین
حمدان: میعادگاه ما به خواست خداوند قدس است
العالم: ایران و محور مقاومت
حمدان: نقطه تمرکز
العالم: در پایان این مصاحبه، آینده ایران امروز را با وجود همه این شرایطی که این کشور با آن مواجه است، چگونه می بینید؟
حمدان: من این باور و ایمان قوی را دارم که پیروزی از آن اسلام است و آنچه که این ملت با آن مواجه است، به منزله آزمون و امتحان و مقدمه ای برای پیروزی نهایی است و این یک وعده حقانی است.
چنانچه در آیه قران آمده است : بندگان صالح پروردگار سرانجام وارث زمین خواهند شد: «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ»؛ و ما در زبور- پس از تورات- نوشتیم که این زمین را بندگان صالح من به میراث خواهند برد.
اگر این معادله را محقق سازیم که ما به معنای واقعی کلمه بندگان صالح شویم به خواست خدا، این زمین را به ارث خواهیم برد. من به این مساله باور دارم. اکنون در دنیای سیاست از آخرین 40 سالی در تاریخ منطقه سخن می گوییم که انواع مکر و نیرنگ ها و همه خصومت ها مواجه بوده ایم. نتیجه و حاصل آن چه بوده است؟ نتیجه این است که یک طرح با عنوان ، طرح بیداری ملت در مسیری رو به رشد وجود دارد و طرح دیگری که می خواهد این ملت مسیر خود را گم کند ولی درنهایت و به خواست خداوند، پیروزی از آن بندگان صالح خداست.