العالم - جهان اسلام
«قابل جان خوشوقت زاده» رئیس دانشگاه ملی تاجیکستان گفت که روابط میان «دوشنبه» و «تهران» طی سه دهه گذشته پربار و همراه با دستاوردهای خوبی بوده است.
وی این مطلب را در همایشی که به مناسبت سی امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین تاجیکستان و ایران در دانشگاه ملی تاجیکستان و با مشارکت دانشمندان، استادان و دانشجویان برگزار شد، بیان کرد.
خوشوقت زاده با قدردانی از حضور «محمدتقی صابری» سفیر جمهوری اسلامی و نمایندگان سفارت ایران در این همایش، سی امین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین تاجیکستان و ایران را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد: مناسبات بین دو کشور دوست، هم زبان و هم فرهنگ از توسعه و رونق لازم برخوردار شود.
وی گفت: ایران نخستین کشوری بود که در سی سال پیش استقلال ملی تاجیکستان را به رسمیت شناخت و اقدام به افتتاح سفارت خود در شهر «دوشنبه» کرد که زمینه برای برقراری و رشد روابط و همکاری‌های گسترده میان دو کشور در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را فراهم کرد.
خوشوقت زاده روابط میان تاجیکستان و ایران طی سه دهه گذشته را پربار توصیف و بیان کرد: در این مدت کارهای بزرگی انجام شد که احداث تونل «استقلال» و نیروگاه برق آبی «سنگتوده 2» به عنوان پروژه های زیربنایی مهم و حیاتی، با کمک برادران هم خون، هم زبان و هم فرهنگ ایرانی انجام شدند.
رئیس دانشگاه ملی تاجیکستان در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به سفر حدود 5 ماه پیش رئیس جمهور ایران به تاجیکستان، تصریح کرد: نخستین سفر رسمی خارجی آقای «سید ابراهیم رئیسی» پس از انتخاب شدنشان به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان صورت گرفت که حاکی از توجه و سطح مطلوب همکاری‌ها میان دو کشور دوست است.
وی با اشاره به ارزش‌های مشترک فرهنگی و ادبی دو کشور، اظهار کرد: امروز در تاجیکستان نمی‌توان خانواده‌ای را پیدا کرد که نمونه‌های از آثار ماندگار فردوسی، خیام، سعدی، حافظ، هلالی و ده‌ها بزرگان ادبیات مشترکمان را نداشته باشد. بدون شک فهرست حوزه‌های تعامل و همکاری‌های دو کشور بسیار بلند است و بنده فقط می‌خواهم در رابطه به موضوعاتی صحبت کنم که به دانشگاه ملی تاجیکستان ارتباط دارد. در این رابطه مناسب است که فعالیت دانشکده زبان های آسیا و اروپا و کرسی زبان و ادبیات ایران را یادآور شوم. مضامینی که در چارچوب برنامه کرسی یادشده تدریس می‌شود، عبارتند از زبان و ادبیات فارسی، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد ایران و در مجموع هر موضوعی که به ایران مرتبط است.
رئیس دانشگاه ملی تاجیکستان یادآور شد: جامعه فرهنگی تاجیکستان با ادبیات عالم شمول ایران و چهره‌های معروف آن، مانند ملک الشعرا بهار، میرزا زاده عشقی، سعید نفیسی، پرویز ناتل خانلری، محمد علی جمال زاده، فرخی یزدی، عارف قزوینی، نیما یوشیچ، مهدی اخوان ثالث، عبدالحسین زرین کوب و بسیاری دیگران آشناست که از برکت رنج زحمات استادان دانشگاه و کرسی زبان و ادبیات ایران می باشد. از جانب استادان دانشگاه ملی آثار بسیاری از شاعران و نویسندگان ایران به صوت جداگانه و منتخب تهیه و نشر شده است.
همچنین در دانشگاه ملی تاجیکستان ملاقات‌ها و نشست‌های زیادی با مشارکت شاعران و محققان ایرانی انجام شده است که مهم ترین آنها برگزاری نخستین همایش بین المللی شعر فارسی در 18 دسامبر سال 1967 در شهر دوشنبه است که در آن روان شاد سعید نفیسی حضور داشت که مفتخر به دریافت عنوان دکترای افتخاری دانشگاه ملی تاجیکستان شده بودند. همچنین ادیبان شناخته ایرانی لطفعلی صورتگر، نادر نادرپور و ژاله بدیع در آن همایش شرکت و سخنرانی انجام داده بودند. به اندیشه پژوهشگران، برگزاری این همایش و سخنرانی‌های علمی محققان و شاعران همچون سعید نفیسی، لطفعلی صورتگر و نادر نادرپور مجرای شعر نو تاجیک را دگرگون کردند.
خوشوقت زاده در بخش دیگری از سخنان خود، بیان کرد: به خصوص پس از استقلال ملی تاجیکستان، همکاری‌های مشترک بین دانشگاه ملی تاجیکستان و بسیاری از موسسات عالی جمهوری اسلامی ایران وسعت و دامنه بیشتری پیدا کرد. تا سال 2015 روابط علمی، آموزشی و بین المللی دانشگاه ملی تاجیکستان با مراکز آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران بسی گسترده بود. بسیاری از دانشجویان ایرانی در کرسی‌های مربوطه دانشگاه ما دوره‌های فوق لیسانس را برگزار و رساله‌های دکترایی خود را دفاع کردند. تعداد محققان و دانشجویان جمهوری اسلامی ایران که در دانشگاه ملی تاجیکستان در دوره‌های فوق لیسانس و فوق دکترا تحصیل کردند، به 483 نفر می‌رسد.
وی با بیان اینکه «متاسفانه به دلایلی سطح این همکاری‌های طی سال‌های اخیر کاهش یافت» ، بیان کرد: با سفر رئیس جمهور محترم ایران به تاجیکستان، روابط دو کشور انگیزه‌های تازه‌ای پیدا کرده و موانع نیز رفع گردید. در سال تحصیلی 2021-2022 تعدادی از شهروندان جمهوری اسلامی ایران به عنوان دانشجو پذیرفته شدند و برخی از دانشجویان قبلی برای دفاع رساله‌های علمی خود به دانشگاه ما مراجعه کردند. امیدواریم که با کمک و مساعدت‌های سفیر محترم ایران همکاری‌های ما با مراکز مربوطه جمهوری اسلامی تحکیم و گسترش خواهد یافت.
خوشوقت زاده از برنامه های تبادل استادان و شاگردان، دوره‌های مطالعاتی و باز آموزی زبان فارسی بین دانشگاه ملی تاجیکستان و طرف‌های ایرانی و همچنین حضور شاعران و ادیبان ایرانی در برنامه‌های نوروزی این دانشگاه یاد و ابراز امیدواری کرد که در آینده برنامه‌های مشابهی تحقق خواهند یافت.
رئیس دانشگاه ملی تاجیکستان گفت: چندی قبل ما با سفیر جمهوری اسلامی ایران آقای «محمدتقی صابری» مراسم رونمایی کتاب «در مسیر همکاری‌ها» را برگزار کردیم که آن به موضوع رشد و توسعه همکاری‌های میان دو کشور و نتایج سفر رسمی رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران اختصاص یافته است.
وی در بخش پایانی سخنرانی خود، ابراز اطمینان کرد که روابط میان تاجیکستان و ایران در زمینه‌های فرهنگی، ادبی، هنری، سیاسی و اقتصادی بیش از پیش گسترش خواهد یافت.
در بخش دیگری از این همایش از «میرزا ملا احمد» دانشمند و محقق پیشکسوت تاجیک و رئیس انجمن دوستی تاجیکستان و ایران که به عنوان یکی از سه اثر برتر در زمینه ایران شناسی در بخش بین‌الملل دوازدهمین دوره جشنواره فارابی انتخاب شده بود، قدردانی کرد و جوایز دبیرخانه این جشنواره به وی تقدیم شد.
همچنین در پایان این همایش، از سوی سفارت جمهوری اسلامی ایران تعدادی از آثار برجسته ادبیات و زبان فارسی، از جمله دایره المعارف بزرگ زبان و ادبی فارسی به دانشگاه ملی تاجیکستان اهدا شد.
فارس