العالم - زلال قرآن
علل گرفتارشدن انسان به مصائب دو دسته هستند.
الف - مصائبی که در نتیجه اعمال سوء متوجه آدمی می گردند:
به گواه آیات زیر:
1– آیه 30 سوره مبارکه شوری: « وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُوعَنْ كَثِيرٍ» ترجمه: (و آنچه از رنج و مصائب به شما می رسد همه از دست (اعمال زشت) خود شماست در صورتی که خدا بسیاری از اعمال بد را عفو می کند).
میان مصائب (جزاها) و گناهان، نسبت مستقیم برقراراست، به همین دلیل هرمصیبتی که در دنیا و هر مجازاتی که در آخرت متوجه انسان می گردد نتیجه اعمال خود اوست.
ب – مصائبی که خارج از اراده انسان متوجه او می گردند:
به هدایت آیات 22 و 23 سوره مبارکه حدید:
« مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّـهِ يَسِيرٌ . لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّـهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ»
ترجمه: (هررنج و مصیبتی که درزمین (ازقحطی و آفت و فقر و ستم)، یا درنفس خویش (چون ترس و غم و درد و الم) به شما برسد، همه درکتاب (لوح محفوظ ما) پیش ازآنکه همه را (در دنیا) ایجاد کنیم ثبت است و البته این کار برخدا آسان است. (این تقدیرحق را بدانید) تا هرگز بر آنچه از دست شما رود دلتنگ نشوید و به آنچه به شما می دهد مغرور و دلشاد نگردید، و خدا دوستدارهیچ متکبرخودستایی نیست).
مصائبی که در اثر حوادث طبیعی (خارج ازاراده انسان) بر مومنین و اولیا الله وارد میگردد، نتیجه اعمال آنها نیست بلکه وسیله ابتلا وامتحان آنان است تا سختی حاصل ازآن مصائب موجب آب دیدگی و به کمال رسیدن و اعتلاء معنوی آنها شود.