العالم - ایران
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صبح امروز (دوشنبه) ۱۹ اردیبهشت ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
* دستورکار گفت‌وگوهای مورا در تهران تقریبا روشن است/ به این معنا نیست که بعد از وقفه‌ای با پیام جدیدی می‌آید
وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر «انریکه مورا» معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها در وین به تهران گفت: مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ۱+۴ از یک طرف و آمریکا در وین، تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در حضور در وین رخ داده، ولی رد و بدل پیام‌ها از طریق هماهنگ کننده گفت‌وگوها در حال انجام است. سفر مورا بعد از تماس تلفنی امیرعبداللهیان و بورل انجام می‌شود. به این معنا نیست که بعد از وقفه‌ای ایشان با پیام جدیدی می‌آید. پیام‌ها به صورت مستمر بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپا در حال رد و بدل شدن است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: البته لازم بود با توجه به پیشنهاد بورل و استقبال امیرعبداللهیان دیدار حضوری انجام و رایزنی‌هایی در تهران انجام شود. مورا با آقای باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران ملاقاتی خواهد داشت. البته دستورکار گفت‌وگوها در تهران تقریبا روشن است. امیدواریم بتوانیم بعد از انجام این گفت‌وگوها، نتیجه را بهتر اعلام کنیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره بدعهدی‌های آمریکا نیز گفت: حضور مورا نشان می‌دهد ما گفت‌وگوها را در مسیری که باید انجام شود، همچنان پیگیری کردیم و به رغم اقدامات ضد دیپلماسی که توسط سنا و کنگره انجام شده، ایران و ۱+۴ به مسیر دیپلماسی و دستیابی به توافق خوب و قابل اتکا و پایدار متعهد بوده‌اند. اگر همین امروز آمریکا تصمیم خودش را بگیرد و آنچه از حقوق ملت ایران و جیب ملت ایران برداشته برگرداند و حقوق ضایع شده ملت ایران را بپذیرد و به آن احترام بگذارد می‌توانیم فردای بعد از برگشت مورا به وین بازگردیم و توافق را امضا کنیم. سفر مورا این گفت‌وگوها را در مسیر درستی جلو می‌برد.
* سفر بشار اسد به تهران
وی همچنین درباره سفر بشار اسد رئیس جمهور سوریه به تهران بیان کرد: سفر بشار اسد چند وقتی بود که در حال تنظیم بود و ایشان برای این سفر اعلام آمادگی داشت و شرایط باید مهیا می‌شد که دیروز این اتفاق افتاد و همراه با هیأت بلندپایه وارد تهران شد. دو دور ملاقات با رئیس جمهور و یک ملاقات در محضر مقام معظم رهبری بود. همراه بشار اسد فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه نیز بود و دیداری بین امیرعبداللهیان و همتای سوری انجام شد و ملاقات سه جانبه بین وزرای خارجه دو کشور و وزیر راه جمهوری اسلامی ایران به عنوان رئیس کمیسیون مشترک برگزار شد و درباره جزییات پروژه‌‌ها و برنامه‌ها و تفاهمنامه‌هایی که باید پیگیری شود، در این جلسه سه جانبه گفت‌وگوهای مفصلی صورت گرفت.
وی ادامه داد: سوریه از فضایی که تروریست‌ها و توطئه گران بر آن حاکم کرده بودند خارج شده و الان در مسیر بازسازی قرار گرفته است. حضور بشار اسد پیام بسیار مهمی داشت و اینکه سوریه بعد از سفرهای منطقه‌ای وارد فاز جدیدی شده است و برخی از سفارتخانه‌هایی که در دمشق کار خود را آغاز کردند و شاهد دوران عادی سازی شرایط هستیم و ایران به عنوان یکی از نزدیک‌ترین کشورهایی که کمک کرد برای اینکه توطئه افراطی گری و تروریسم شکست بخورد، طبیعی بود یکی از مقاصد رایزنی‌ها باشد. درباره ابعاد مختلف پروژه‌های در دست اجرا توسط بخش‌های خصوصی ایران و دولتی ما به سوریه و راه اندازی مرکز تجاری ایران به سوریه و ... لازم بود این‌ها جمع بندی شود و در ملاقات اسد با رئیس جمهور بحث شد.
خطیب‌زاده بیان کرد: امیدواریم این سفر بنیان جدیدی را برای ارتقای روابط راهبردی در ابعاد مدنیِ اقتصادی و مردمی خودش ایجاد کند.
* آمریکا قرار نیست هدیه‌ای به ایران بدهد
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اظهارات «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره بن بست در مذاکرات وین و اینکه سفر انریکه مورا برای از بین بردن این بن بست است و اینکه آیا ایران معتقد است بن بستی در مذاکرات ایجاد شده؟ گفت: آنچه در وین اتفاق افتاده متوقف است در بعد تصمیمات واشنگتن. اما بین ایران و ۱+۴ جمع بندی انجام و متن بین ما توافق شده و معدود نکات باقیمانده را آمریکا باید پاسخ دهد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: آمریکا قرار نیست هدیه‌ای به ایران بدهد یا رضایتی برای انجام چیزی فراتر از تعهداتش بدهد. حقوقی از ملت ایران ضایع کرده و از جیب ملت ایران چیزهایی را برداشته باید سرجایش بازگرداند و به حقوق ملت ایران احترام بگذارد. اگر چنین شود می‌توان گفت که مذاکرات در دسترس است. من نمی‌گویم بن بست چون کلمه‌ای است حاکی از رسیدن به یک مانع اصلی باشد. تصمیم واشنگتن به راحتی می‌تواند توافق را در وین محقق کند.
* سفر امیر قطر به تهران بزودی/ رئیس جمهور به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس می‌رود
خطیب‌زاده سفر امیر قطر به تهران را تأیید کرد و درباره مباحث مطرح شده مبنی بر وساطت امیر قطر بین ایران و آمریکا گفت: این سفر در دستورکار است و بزودی انجام می‌شود و در پاسخ به سفر دکتر رئیسی انجام می‌شود و حاکی از روابط بسیار نزدیک ایران و همسایگان است و بعد از این سفر هم رئیس جمهور به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس و همسایه سفر می‌کند و این رفت و آمدها حاکی از سیاست حسن همسایگی ایران است.
وی همچنین گفت: دستورکار سفر امیر قطر قطعا دستورکار دوجانبه و منطقه‌ای و رایزنی درباره موضوعات بین‌المللی است. ایران و ۱+۴ در یک طرف جوی قرار دارند و آمریکا در طرف دیگر جوی و احتیاج به وساطت بین ایران و ۱+۴ نباشد. ضمن اینکه قطر همواره همراه جمهوری اسلامی ایران در راستای احقاق حقوقش بوده است.
* خطوط تعیین شده توسط مراکز راهبری و عالی نظام درباره مذاکرات تا به امروز رعایت شده
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین و اینکه عنوان می‌شود رایزنی‌های جدید به خاطر این است که ایران از خواسته خود برای رفع تحریم سپاه بگذرد تا توافق شکل بگیرد نیز اظهار داشت: آنچه در میز مذاکرات و اتاق مذاکرات در حال انجام است را اجازه دهید در همان مسیر پیگیری شود. به صراحت عرض می‌کنم خطوط تعیین شده توسط مراکز راهبری و عالی نظام درباره مذاکرات، تا به امروز رعایت شده و به همین خاطر است که امروز در این نقطه قرار دهیم.
وی خطاب به اهالی رسانه و اصحاب خرد گفت: اجازه ندهید در این بازی طراحی شده برخی در واشنگتن و سرزمین‌های اشغالی قرار بگیرید. اولا آنچه بین ایران و آمریکا درباره اطمینان از بازگشت قابل راستی آزمایی شده آمریکا به برجام است به یک موضوع خاص یعنی سپاه فرونکاهید. ثانیا اجازه ندهید با ساده سازی بیش از حد شما را وارد بازی مقصرنمایی و بازنشر این سیاست‌ها کنند که توسط برخی مراکز جنگ روانی انجام می‌شود. آنچه بین ایران و ۱+۴ از یک طرف و آمریکا از طرف دیگر هست این است که آمریکا باید تمام حقوقی که از ملت ایران ضایع کرده منطبق بر قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام تامین و به آن پایبند باشد.
این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: همین که مورا به ایران می‌آید و گفت‌وگوها ادامه می‌یابد و بورل تماس می‌گیرد نشان می‌دهد مسیر گفت‌وگوها در مسیر درست خود در حال انجام است.
* دولت سوئد فکر نکند با این گروکشی‌ها موضوع جلالی فراموش می‌شود
وی درباره پیگیری پرونده حمید نوری و ارتباط آن با پرونده احمدرضا جلالی و درخواست وزارت خارجه سوئد از عدم سفر شهروندان سوئدی به ایران بیان کرد: آقای جلالی به جرم جاسوسی مدت‌هاست که در جمهوری اسلامی ایران دستگیر و حکمش صادر و حکمش بازنگری شده و دوباره درخواست بازنگری خورده و سال‌هاست این موضوع پیگیری می‌شود و خسارات عمده‌ای هم زده و گزارش‌های دوستان ما در مراکز اطلاعاتی و امنیتی حاکی از این است که برخی کشورهای غربی و رژیم اشغالگر قدس در خصوص این عملیات به او کمک کردند.
به گزارش فارس، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: اینکه درباره آقای نوری طراحی می‌شود و گروهک شکست خورده منافقین دامی را پهن می‌کند و بعد هم شاهد می‌آورد و دادگاه را سیاسی می‌کند و همه را به بازی می‌گیرد و دولت سوئد اجازه می‌دهد و بعد هم سیاسی می‌کند، شک ما را برمی‌انگیزد که چگونه این اتفاقات بعد از آن رخ می‌دهد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: یک سیاستی در برخی از این مراکز رسانه‌ای وجود دارد که اتفاقاتی که می‌افتد با فراموش کردن تقدم و تاخر آن تلاش می‌کنند آنها را به هم مرتبط کنند. این‌ها هیچ ارتباطی به هم ندارند و اگر ارتباطی هست حتما طرف سوئدی می‌خواهد این ارتباط را برقرار کند و بیشتر ما را به شک می‌اندازد که تا چه حد دادگاه را نمایشی و سیاسی کردند.
وی بیان کرد: متاسفانه حقوق اولیه آقای نوری رعایت نشده و دادگاه هم صلاحیت نداشته و مقدمه، موخره و روندها و روال‌های قضایی همه نادیده گرفته شده است. از رسانه‌ها درخواست می‌کنم با نگاه منصفانه نسبت به اتفاقاتی که در مورد ایشان رخ داده توجه کنید. متاسفانه دولت سوئد توجه نکرده و باید هر چه زودتر به مسیر درست برگردد و فکر نکند با این گروکشی‌ها موضوع آقای جلالی فراموش می‌شود. موضوع احمدرضا جلالی یک حکم تروریستی و جاسوسی است که در مسیر خودش پیگیری می‌شود.
* مذاکرات ایران و عربستان
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت که در خصوص مذاکرات ایران و عربستان از دور قبلی در بغداد تحول خاصی رخ نداده است و اگر تحولی رخ دهد اطلاع رسانی می‌شود. توافقاتی انجام شده و امیدوارم بتوانیم اجرایی کنیم.
* موضوعات منطقه از جمله موضوعات مورد گفتوگو با سعودی‌ها
خبرنگاری از خطیب‌زاده پرسید که آیا در مذاکرات با عربستان به بحث یمن هم پرداخته شده که وی گفت: یکی از موضوعاتی که همواره با سعودی‌ها بحث شده موضوعات منطقه‌ای است. طبیعی است در منطقه ما موضوعات چندی هستند که شایسته توجه هستند. هر چند پرونده‌های اختلافی داشتیم ضروری بوده که به سرانجام برسد و طبیعی است تمام موضوعات منطقه گفتوگو شود.
* ملاقات مورا با باقری/ کارویژه مورا انتقال پیام است
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره سفر انریکه مورا به تهران نیز بیان کرد: فعلا کارویژه آقای مورا و اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده برجام انتقال پیام است و قرار نیست اتفاق جدیدی رخ دهد. بارها این اتفاق افتاده است و به ایران آمدند و به واشنگتن رفتند و بدون حضور فیزیکی نیز پیام‌ها رد و بدل شده است. نقش ایشان هماهنگ کردن گفت‌وگوهاست و باید منتظر باشیم ایشان با چه موضوعاتی در تهران حاضر خواهد بود.
وی درباره ملاقاتهای مورا در تهران افزود: اجازه دهید وارد تهران شود بعدا اعلام خواهد شد و فعلا تنها ملاقات قطعی با آقای باقری به عنوان مذاکره کننده ارشد است. ایشان درخواست‌های ملاقاتهای دیگری را داخل و بیرون وزارت خارجه داشته است.
* تشکیل نهادی برای مهاجران
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره تشکیل نهادی برای مهاجران نیز بیان کرد: وزارت خارجه موضوع و اهمیت بسیار زیاد مهاجران را بارها در جلسات مختلف به صورت مکتوب و شفاهی اعلام کرده است و در خصوص این موضوع خاص وزارت خارجه نظرات خود را در این خصوص مکتوب برای رئیس جمهور فرستاده است. قطعا بسیار مفید است که بتوانیم سازمان فرابخشی و فراوزارتخانه‌ای داشته باشیم. یکی از معضلاتی که الان در موضوع مهاجران است این است که مهاجران دارای مشکلات متعددی هستند که هر کدام در یک نهاد و وزارتخانه پیگیری می‌شود و برای هماهنگی آنها نیاز داریم بازنگری انجام شود.
وی ادامه داد: اجازه دهید آنچه قرار است نهایی شود بعد از کارهای تخصصی توسط رئیس جمهور و دفتر ایشان اعلام شود. وزارت امور خارجه از مدت‌ها قبل این موضوع را به عنوان موضوع اساسی و درست که از سوی ایشان مطرح شده، پیگیری و اعلام موضوع کرده است.
* اطلاعیه برای خروج ایرانیان از مولداوی
وی درباره تهدید روسیه برای حمله به مولداوی و موضوع خروج هموطنان ایرانی از مولداوی که سؤال یکی از خبرنگاران بود نیز بیان کرد: سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین و آکردیته در مولداوی اطلاعیه‌ای را صادر و از ایرانی‌های که ضرورتی به حضور ندارند مولداوی را ترک کنند. مناطقی که احتمال جنگ است درخواست کردیم همه ترک کنند.
خطیب‌زاده یادآور شد: متاسفانه در اوکراین زمانی که جنگ رخ داد با مشکلی مواجه بودیم که کار وزارت خارجه را خیلی سخت کرد. البته یکی از نقاط موفق دیپلماسی کنسولی جمهوری اسلامی ایران خارج کردن تمامی اتباع ایرانی از اوکراین بود. مشکلی که داشتیم بسیاری از اطلاعیه‌ها را ایرانیان مقیم اوکراین جدی نگرفتند و اوکراین را تا لحظات آخر ترک نکردند و کار ما را با مشکل مواجه کرد. امیدواریم در این موضوع توجه لازم را داشته باشند. امیدواریم جنگ گسترش نیابد،گسترش جنگ نگرانی‌های ما را مضاعف می‌کند.
* سفر الحلبوسی به تهران
وی درباره سفر الحلبوسی رئیس پارلمان عراق به تهران و نگاه وزارت خارجه به روابط ایران و عراق بعد از این سفر و بدهی‌های عراق به ایران در خصوص صادرات گاز و برق هم اظهار داشت: برای جمهوری اسلامی ایران وضعیت مردم عراق و مراودات تجاری و اقتصادی بسیار مهم است. عراق یکی از شرکای اصلی تجاری و اقتصادی ماست که به رغم سنگ اندازی‌های و مشکلاتی است که آمریکا و تحریم‌ها درست کرده است.
به گزارش فارس، خطیب‌زاده اضافه کرد: در موضوع ادامه خدمات در حوزه انرژی و برق تصمیم قطعی داریم که براساس درخواست دولت عراق و وضعیت مردم این کشور انجام دهیم. راه‌حل‌هایی پیدا شده و امیدواریم گفت‌وگوها به نتیجه برسد. سفر الحلبوسی از جهات مختلف حائز اهمیت بود و درباره پروژه‌هایی که در پارلمان معطل مانده بود گفتوگو شد. توضیحاتی درباره آخرین وضعیت عراق در ملاقات با امیرعبداللهیان داده شد و امیدواریم هر چه زودتر شاهد انتقال کامل و آرام قدرت در داخل عراق و شکل گیری ساختار در عراق باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره آزادسازی منابع ارزی ایران در خارج از کشور نیز بیان کرد: از بانک مرکزی هم بپرسید. ما معطل هیچ طرف ثالثی برای آزادسازی منابع خود نماندیم. تاکنون منابعی که آزاد کردیم به صورت مستقل بوده و این مسیر همچنان در حال پیگیری است.
خطیب‌زاده همچنین اعلام کرد که امسال حج با حضور هموطنان ایرانی برگزار می‌شود.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی اظهار داشت: حقوق ایران براساس برجام باید حفظ شود و اجازه نمی‌دهیم مؤلفه های فشار حداکثری ترامپ برای از بین بردن برجام و فرصت دیپلماسی باقی بماند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در خصوص آب‌های مرزی و آب‌های مشترک نگاه کاملا جامع داشته است. تصور ما این است هیچ کدام از کشورهای منطقه به تنهایی نمی‌توانند آب‌های مشترک را مدیریت کنند چه ایران، چه عراق، چه ترکیه و چه افغانستان. وضعیت استان‌های مرزی مناسب نیست و ثابت می‌کند باید به صورت مشترک با هم کار کنیم. بدترین کار سیاسی کردن موضوعی چون آب است.
* مسؤولیت هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان در تأمین امنیت در داخل این کشور
خطیب‌زاده درباره تشدید حملات تروریستی در افغانستان و امنیت اماکن دیپلماتیک ایران در این کشور که سؤال یکی از خبرنگاران بود نیز بیان کرد: امنیت اماکن دیپلماتیک و دیپلمات‌های ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به محض اینکه احساس خطری رخ داد و گزارش‌هایی رسید هم آقای امیرعبداللهیان با سرکنسول‌ها و سفیر ما صحبت کرد و هم اینکه یادداشت‌های لازم داده شد. جمهوری اسلامی ایران با حساسیت وضعیت داخل افغانستان را پیگیری می‌کند و مسؤولیت مستقیم هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان است که امنیت را در داخل این مرزهای جغرافیایی تأمین کند.
وی گفت: ما نگران وضعیت مردم افغانستان هستیم و متاسفانه شاهد رشد افراطی گری هستیم و آمادگی داشتیم به هیأت حاکمه فعلی سرپرستی افغانستان برای مبارزه با تروریسم کمک کنیم.
* سفر هیأتی از طالبان؟
وی در پاسخ به پرسشی درباره سفری از هیأت طالبان به ایران و اینکه طالبان اعلام کرده بود می‌خواهند درباره مهاجران افغانستانی با ایران گفتوگو کنند نیز اظهار داشت: البته اینکه برخی هیأت‌ها می‌آیند و می‌روند به صورت طبیعی انجام می‌شود. ما مراودات مرزی داریم که هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان درخواست‌هایی درباره برخی موضوعات داشته و به تهران آمده‌اند و از تهران سفر انجام می‌شود و مراودات انجام شده است. ولی در خصوص این موضوع خاص هنوز تصمیمی گرفته نشده است.
* سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به تهران
خبرنگاری درباره سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تحریم‌های قهری و یکجانبه به تهران برای بررسی آسیب‌های تحریم سؤال کرد که خطیب‌زاده بیان کرد: درخواستی طرح و دولت جمهوری اسلامی ایران نیز موافقت کرد که این سفر انجام شود و ایشان ملاقات‌هایی را براساس درخواست‌های خود و تنظیم‌های انجام شده با گروه‌های مدنی و نخبگی، گروه‌های مردم نهاد، سازمان‌ها و شخصیت‌ها برگزار خواهد کرد و قاعدتا با اصحاب رسانه نشستی خواهد داشت. امیدواریم یک بار این درد و رنج غیرقانونی و ظالمانه بر این ملت که توسط گردنکشی آمریکا اعمال شده، در یک جا مستند و ضبط شود و حداقل برای تاریخ باقی بماند.
* آمادگی داریم از همه مساعی جمیله خود برای توقف جنگ در اوکراین استفاده کنیم
خبرنگاری با اشاره به اظهارات امیرعبداللهیان در نشست خبری با همتای لهستانی درباره اوکراین و دو پیامی که از سوی وزیر خارجه اوکراین به لاوروف منتقل کرده از سخنگوی وزارت خارجه پرسید که آیا آمریکا اجازه میانجیگری بین اوکراین و روسیه را به ایران می‌دهد و اگر صلحی با میانجیگری بین این دو انجام شود آمریکا سنگ اندازی نمی‌کند؟ که خطیب‌زاده اظهار داشت: زمان اینکه که آمریکا درباره همه چیز در نظام بین‌الملل تصمیم بگیرد، خیلی وقت است گذشته و دولت‌ها اگر براساس اراده خود به توانمندی‌شان برگردند، می‌توانند تصمیمات درست و عاقلانه بگیرند.
وی ادامه داد: چندین بار پیام‌هایی را آقای امیرعبداللهیان از طرف اوکراین به روسیه منتقل کرده و در سفرش به مسکو پیام وزیر خارجه اوکراین به لاوروف منتقل شد و طبیعی است همچنان فکر می‌کنیم گفت‌وگوها باید به پایان جنگ بینجامد آن هم به عنوان یکی از قربانیان جنگ خانمانسوز تحریمی بر این ملت. همه تلاش خود را کرده و باز هم خواهیم کرد که هر چه زودتر گفت‌وگوها بین روسیه و اوکراین به پایان جنگ بینجامد.
این دیپلمات ارشد ایران بیان کرد: نباید اجازه دهیم این جنگ ادامه یابد چون اولین و مهمترین صدمه دیدگان آن مردم بی دفاع هستند و نباید اجازه دهیم این بحران با طراحی‌های سیاسی از دست خارج شود. نگرانیم و این نگرانی را هم به اوکراین و هم روسیه اعلام کرده و آمادگی داریم از همه مساعی جمیله خود استفاده و به راه مرضی الطرفینی رسیده و این جنگ را حداقل به آتش بس فوری برسانیم.
فارس