العالم ـ زلال قرآن
پس اگر آدمی با پیروی از هواهای نفسانی و وساوس شیطانی و با اراده و اختیار به مرتبه پست عالم (مظاهر و مواهب دنیائی) گرایش و دلبستگی پیدا کند، در حقیقت وجود خویش را در مسیر گرایش به پستی ها قرارداده و در اثر توجه صِرف به بُعد مادی، تدریجاً سلوک حیوانی پیدا کرده و به طور طبیعی شخصیت او همچون حیوانات خواهد شد که جز خور و خواب و شهوت و غضب نمی شناسند و جز برای آنها تلاش نمی کنند.
ولی اگر به پیروی از عقل و وحی به مراتب عالی و اعلی عالم هستی یعنی خداوند تبارک و تعالی روی آورد، با سلوک الی الله شخصیت انسانی الهی پیدا خواهد کرد.
پس می توان گفت: انسان وقتی به شخصیت معتدل انسانی دست پیدا می کند که با کسب علوم و معارف حقه الهیه و با تربیت دینی به تقویت قوای عقلی بپردازد و با مهار نفس اماره (قوای شهویه و غضبیه)، آنها را به اطاعت از عقل هدایتگر وادار کرده و در خدمت وصول به شخصیت انسانی به کارگیرد و در پرتو انوار آیات قرآن کریم و قول و فعل حضرات معصومین (ع) به نورانیت قلب و روح دست پیدا کرده و به آنها رفعت بخشد.