العالم - اردن
«بشر الخصاونه» نخست وزیر اردن چند روز پیش در گفتوگوی اختصاصی با شبکه «بیبیسی» عربی، تصریح کرد که امان از روابط سالم با تهران استقبال میکند و تصریح کرد: «ما هیچ روزی با ایران به عنوان منبع تهدید برای امنیت ملی کشورمان، برخورد نکردیم. روند تهدیدات ایران علیه کشورهای همسایه کاهش یافته و ما از این قضیه خرسند هستیم».
وی افزود: «ما از روابط سالم با جمهوری اسلامی ایران استقبال میکنیم همچنانکه روابط اردن با عربستان نیز یک روابط تاریخی و گسترده است».
انتشار این مصاحبه خبری موجب شد تا ناظران سیاسی در اردن این سوال را تکرار کنند که چرا امان از شبکه بیبیسی و چرا اکنون این اظهارات را طرح کرده است.
روزنامه «رأی الیوم» با انتشار یادداشتی در این خصوص، این اقدام الخصاونه را یک حرکت رسانهای غافلگیرکننده با هدف اطمینان بخشیدن به تهران و از بین بردن این تصور که دولت اردن «پرونده سیاسی را هدایت نمیکند» دانست و با اشاره به تعطیلاتی با طعم «پاسخ به همه سؤالات» از سوی نخستوزیر اردن نوشت: ناظران سیاسی در اردن این سوال را تکرار میکنند و تلاش دارند پشت پرده این حرکت رسانهای هوشمندانه نخستوزیر بشر الخصاونه را پس از جنجال تانکر العقبه و گاز سمی و در حاشیه تعطیلات به مناسبت عید قربان درک کنند.
بر اساس این گزارش، الخصاونه تصمیم گرفت که در گفتوگو با نسخه عربی شبکه بیبیسی در مورد پروندههای سیاسی صحبت کند و به بسیاری از سؤالات پاسخ شفاف دهد و به نظر می رسد که دولت وی حداقل به پرونده های منطقهای مطرح شده پایبند بوده و برای همه سؤالات پاسخ دارد، با علم به اینکه الخصاونه از جمله کسانی است که رسانهها را خیلی دوست ندارد و در یک سال و نیم گذشته تنها چندین بار در رسانه ها ظاهر شده و تصور عمومی از دولت او این است که وی به عنوان یک چهره سیاسی ظاهر نمیشود و بر پروندهها، مشکلات، چالشها و اولویتهای داخلی متمرکز است.
با این حال اللخصاونه در گفتوگو با بیبیسی به اجمال درباره نحوه رویکرد و تفکر دولتش درباره پروندههایی که درباره آنها سؤالاتی مطرح شد، از جمله گام بعدی در برنامه پروژه نوسازی سیاسی و ماهیت مشکل در روابط سیاسی با جمهوری اسلامی ایران و البته پادشاهی اردن در رابطه با پرونده روند صلح و آرمان فلسطین سخن گفت.
در این یادداشت آمده است: شاید مهمترین دستاورد در این مصاحبه، شفافسازی مستقیمی باشد که حاکی از وجود درک سیاسی زیاد از ماهیت حساسیت روابط اردن با ایران به طور مشخص باشد. به ویژه که تصورات امنیتی منطقهای متعددی بر روی میز قرار دارد در حالی که منطقه در انتظار سفر مهم و اساسی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و دیدار قریبالوقوع او با سران منطقه قرار دارد.
نگارنده در ادامه با اشاره به پیچیدگی روابط امان و تهران به دلیل اتهاماتی که اردن به ایران در خصوص نقش گروههای مسلح تحت حمایت این کشور در سوریه وارد میکند و نیز موضوع جنگ با مواد مخدر، مینویسد که الخصاونه با اشاره تلویحی به این جنگ، گفت که کشورش با همه تلاشها برای نفوذ مقابله میکند، اما مهمتر از همه اینکه، او در این زمینه به تهران اتهام مستقیمی وارد نکرد. و این آشکار شد الخصاونه به نام دولت و پادشاهی اردن، این پیام نرم را به ایرانیهای ابلاغ کرد که که کشورش یا نهاد تصمیمگیرنده در آن،متقاعد شده که امنیت ملی اردن، به هر حال از سوی ایرانیها تهدید نمیشود.
در ادامه این یادداشت آمده است که نخستوزیر اردن با این اظهارات، موجب ایجاد برداشتی جدید در رسانهها و صاحبان قلم در خصوص تهران شد و آن این است که نخست وزیر اردن به صراحت اعلام کرد که ایران امنیت ملی اردن را تهدید نمیکند و از نظر کشورش، تهران یکی از منابع تهدید محسوب نمی شود. این به آن معناست که اختلاف با ایران در مناقشات سیاسی و دیپلماتیک به احتمال زیاد همانطور که الخصاونه توضیح داد، «به دخالت ایرانی ها در برخی کشورهای عربی همسایه و منافع کشورهای عربی مربوط می شود. کشورهایی که اردن امنیت آنها را امنیت خود میداند، به ویژه کشورهای خلیج فارس که ممکن است از مداخلات ایران آسیب ببینند».
نگارنده در ادامه تاکید میکند: تقریبا این نخستینبار است که یکی از مقامات بلندپایه در امان از تمایلش برای باز کردن صفحه حسن همجواری با ایران سخن میگوید. تا جایی که الخضاونه تاکید کرد که کشورش در انتظار تحولاتی مثبت در رابطه با ایرانیها است و روابط کشورش با جمهوری اسلامی ایران، معقول و تقریبا خوب است.
بر این اساس، الخصاونه و دولتش در انتظار گسترش مثبت این روابط هستند، به این امید و ادعا که «مداخله ایران در برخی از کشورهای عربی همسایه که اردن امنیت آنها را امنیت شخصی خود میداند، کاهش یابد و به همین دلیل این امر از طریق الخصاونه و از طریق نسخه عربی شبکه بیبیسی طرح شد. یکی از پیامهای مهمی این امر، نشان دادن تصویری متعادل و متوازن از درگیری سیاسی با ایرانیها بود و در اصل از زبان یک دولت مطرح شد و الخصاونه در خصوص اختلافات سیاسی گفت که کشورش در خصوص تعامل با ایران و برخی پروندههای منطقهای ملاحظاتی دارد.
این رویکرد رسمی از سوی نخستوزیر اردن که گویا تمایل زیادی به اظهارنظرهای رسانهای ندارد در حالی صورت میگیرد که چند روز پیش نیز، «ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن صحبت از هر ائتلاف نظامی که رژیم اسرائیل بخشی از آن باشد را تکذیب کرده و گفته بود: «صحبت از ائتلاف عربی که اسرائیل بخشی از آن باشد وجود ندارد و حتی طرحی از این قبیل وجود ندارد. همه کشورهای عربی خواستار روابط خوب با ایران هستند و برای اینکه به این مرحله برسیم باید با گفتوگو، همه عوامل تنش حل شود».
پیش از او، «عبدالله دوم» شاه اردن در مصاحبه با شبکه آمریکایی «CNBC» در پاسخ به سؤالی درخصوص نقش ایران در منطقه نیز گفته بود: «شاید تهران از جایگاه خود در طرحهای منطقهای بپرسد و اینجا این سؤال مطرح می شود که چگونه میتوانیم برای خدمت به مردم منطقه، اختلافات سیاسی را کنار بگذاریم».
بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی، این سخنان شاه اردن را نشان دادن یک سیگنال مثبت به خبرهای منتشر شده در خصوص مذاکرات ایران و اردن در بغداد توصیف کردند. مذاکراتی که «فؤاد حسین» وزیر امور خارجه عراق، ۹ تیرماه جاری از آن سخن گفت و از آغاز گفتوگوها در بغداد میان ایران - اردن و ایران - مصر خبر داد.