العالم - جهان اسلام
بنابر گزارش وب‌سایت شبکه رادیویی ان‌پی‌آر، در روزهای اخیر، آخرین دموکراسی برآمده از پدیده موسوم به بهار عربی عملاً به پایان رسید.
رای دهندگان در تونس یک همه پرسی قانون اساسی را به تصویب رساندند که به رئیس جمهور قیس سعید تقریباً قدرت کامل داد، پارلمانِ ضعیف کشور را بیش از پیش تضعیف کرد و نهاد قضایی را به حاشیه برد. این پایان نمادین بهار عربی است، جنبش دموکراسی خواهانه ای که بیش از یک دهه پیش در خودِ تونس جرقه زده شد.
شادی حمید، یکی از اعضای ارشد موسسه بروکینگز که این موضوع را دنبال می کند، در خصوص اهمیت نمادین این رخداد می‌گوید: «25 جولای روز مرگ دموکراسی تونس بود. این همه پرسی حکومت تک نفره رئیس جمهور را تثبیت می کند. بنابراین در جایی که پیشتر می توانستیم درباره تونس به عنوان یک دموکراسی صحبت کنیم، اکنون دیگر نمی توانیم این کار را انجام دهیم. بنابراین، بدیهی است که از این نظر، روز سیاهی برای تونسی‌ها، و حتی خاورمیانه و برای ایده دموکراسی به طور کلی‌تر رقم خورد.»
جالب اینجاست که در 25 جولای سال گذشته، رئیس جمهور سعید، مجلس را تعلیق و نخست وزیر را برکنار کرد. او در سال گذشته در حال تحکیم قدرت بوده است. شادی حمید در این خصوص می‌افزاید: «دقیقاً! حدود یک سال پیش، همان زمانی بود که قیس سعید تحرکات خود را آغاز کرد. 25 جولای زمانی بود که این کودتای خزنده آغاز شد. در تونس عملاً مجلسی وجود نداشته است. هیچ کنترلی روی قدرت او اعمال نشده است و در واقع یک دیکتاتوری بر کشور حاکم بوده است. اما تا این لحظه این امید وجود داشت که به نوعی می توان از بدترین ها جلوگیری کرد. ولی اکنون قانون اساسی تصویب شده است، بنابراین بسیاری از آنچه تا کنون رخ داده است، عملاً شکلی رسمی به خود می گیرد. قانون یک نفره ای که او در سال گذشته به طور موقت به اجرا می گذاشت، اکنون به طور رسمی به قانون بدل شده است.»
این تحلیلگر درباره واکنش مردم تونس به رخدادهای اخیر این کشور نیز گفت: «نظرسنجی مشارکت پایینی داشت. ارقام رسمی حدود 30 درصد است، اما بیشتر مخالفان همه پرسی را تحریم کردند. و هدف آنها اساساً مشروعیت زدایی از نتیجه بود.
پس از اینکه قیس سعید سال گذشته قدرت را در دست گرفت، برخی از نظرسنجی‌های تونس میزان محبوبیت او را تا 80 درصد نشان می‌داد. در ابتدا حمایت قاطع از او وجود داشت. بسیاری از تونسی‌ها قیس سعید را فردی می‌دانستند که خودش همه چیز را درست می‌کند. و از این نظر، سعید یک پوپولیست خودخوانده بود، اگر بخواهید مقایسه کنید، تقریباً یک شخصیت ترامپی.
اما برای بسیاری از تونسی‌ها، گذار دموکراتیک چیزی نبود که دوستش داشته باشند زیرا زندگی‌شان بهتر نشد. اقتصاد بهبود نیافت. این خطر همیشه در کمین انقلاب هاست. تحولات بنیادی انتظارات را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. مردم فکر می کنند وقتی دموکراسی وجود داشته باشد، همه چیز درست می شود و انتظار دارند زندگی‌شان فوراً بهبود یابد. این اتفاق در تونس رخ نداد. بنابراین، وضع موجود به سرخوردگی از ایده دموکراسی منجر شد.»