العالم - زلال قرآن
دو قوه «شهویه و غضبیه» بنابر فلسفه وجودی و ویژگی های ذاتیشان، دائماً در تلاشند تا تمام قوای درونی وجود آدمی را با خود همراه کنند تا بتوانند به احسن وجه به وظیفه ذاتی خویش عمل نمایند،به همین سبب با لذت بخش کردن آثار خود، کشش و جاذبه نیرومندی را نسبت به مظاهر حیات مادی دنیوی ایجاد می کنند، که از این کشش ها و لذتهای حاصل از آنها به «وسوسه نفس یا هوای نفس» تعبیر می گردد.
به شهادت آیه 16 سوره مبارکه ق:
« وَلَقَدْخَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ»
ترجمه: (و ما انسان را خلق کرده‌ایم و از وساوس و اندیشه‌های نفس او کاملا آگاهیم که ما از رگ گردن او به او نزدیکتریم).
ساختار وجودی این دو قوه بگونه ای است که هم خود وسوسه گرند و هَم از وساوس شیطانی (شیاطین جنی و انسی) تاثیر پذیرفته و از حد اعتدال خارج می گردند، بطوری که انسان اسیر هوای نفس چنان به مظاهر فریبنده دنیای مادی و لذائذ حاصل از آن مشغول می گردد که نه تنها مقصد اعلی (خداوند تبارک و تعالی) و سعادت حقیقی خویش را فراموش می نماید، بلکه حقیقت وجود خود را نیز از یاد می برد،چنانکه آیه 67 سوره مبارکه توبه با بیان:
« الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّـهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»
ترجمه: (مردان و زنان منافق، متّفق با همدیگر و طرفدار یکدیگرند، مردم را به کار بد وا می‌دارند و از کار نیکو منع می‌کنند و دست خود را (از انفاق در راه خدا) می‌بندند، و چون خدا را فراموش کردند خدا نیز آنها را فراموش کرد (یعنی به خود واگذاشت تا از هر سعادت محروم شوند)، در حقیقت منافقان بدترین زشتکاران عالمند) براین حقیقت تاکید فرموده است.