العالم - ایران
محمد اسلامی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در پیش نشست همایش ملّی جایگاه علم و فناوری در دفاع مقدس گفت: نقش علم و فنّاوری در دفاع مقدّس را باید نیاز جبهه‌ها به انواع و اقسام مهمّات، تجهیزات و ادوات جستجو کرد. در زمان جنگ با تهاجم صدام به خاک کشور یک جبهه سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت و از همان ماههای اوّل جنگ تحریم‌های سنگین را علیه کشور تحمیل کردند، از این رو تدارکات نظامی نیازمند توجّه به خودکفایی بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: تحریم ها موجب شد که گروه‌های فنّاور و صنعتی دفاعی بطور مستمر این نیازها را به دستور کار تولید تبدیل کنند و موجبات شکل‌گیری تحقیقات صنعتی دفاعی فراهم می‌شد.
وی افزود: به عنوان مثال یکی از نیازمندی‌های مهم در دوران جنگ، تأمین مهمّات مورد نیاز بود. از کالیبر کوچک و سلاح‌های انفرادی گرفته تا تجهیزات و ادوات نیمه سنگین و سنگین؛ به همین منظور ظرفیت این صنایع گسترش همه‌جانبه پیدا نمود تا بتواند این نیازها را تولید و تأمین کنند. البته ظرفیت خط تولید محدود بود و وقتی سال ۵۹ را با سال ۶۷ مقایسه کنید مشاهده می‌کنید که تولید مهمّات رشد چشمگیر چندین برابری داشته و ادوات و جنگ‌افزارها هم رشد قابل ملاحظه داشتند. خطوط تولید گسترش پیدا کردند، کارخانجات سه شیفته کار می کردند و سفارش جبهه‌ها را تأمین می‌کردند.
اسلامی با بیان اینکه تولید بعضی از ادوات زمان جنگ، نیاز به صنعت داشت خاطرنشان کرد: مطالعات و تحقیقات موجب تعریف محصول می‌شد، محصول به فنّاوری و ریز فنّاوری تبدیل می‌شد و صنایع گوناگون دفاعی را تولید می‌کرد. این در حالی است که در آن زمان صنعتی نبود به عنوان مثال صنایع تولید راکت گسترش پیدا کرد و توسعه آن موجب شکل‌گیری صنعت موشک‌های دریایی شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به تجربیات دفاع مقدس در حوزه پهپاد خاطرنشان ساخت: در حوزۀ اطلاعات شناسایی، پهپاد برای اولین بار برای بُرد کوتاه استفاده شد و در همان دو یا سه سال آخر جنگ به صورت ابتدایی به کار آمد و اطلاعات و شناسایی بهتری در اختیار رزمندگان قرار گرفت.
اسلامی افزود: برای اینکه این پهپاد ابتدایی و بُردکوتاه تبدیل به پهپاد دارای بُردبلند و قابلیت‌های بیشتر شود، اقدامات زیادی باید انجام می‌شد و همان افرادی که در جبهه پهپادهای ابتدایی را ساخته بودند توانستند آن را ادامه دهند و همان هسته‌های اولیه موفق شدند با سرمایه‌گذاری‌های بعدی صنعت پهپاد کشور را به نقطه قدرتمند و افتخارآمیز امروز برسانند.
معاون رئیس جمهور با اشاره به نقش علم و فناوری در حوزه مخابرات زمان جنگ تأکید کرد: در صنعت مخابرات نیز اتفاقات بزرگی افتاد، قدرت رمزنگاری و شکست رمزهای دشمن که در زمان جنگ رخ داد. هسته‌های فعّال و مؤثر مخابرات نظامی را تشکیل داده بود. ترکیب این گروه تخصصی با صنعت مخابرات صنایع دفاع به یکی از ظرفیت های عرضه اقلام مخابرات و ارتباطات جبهه تبدیل شد.
اسلامی افزود: در دفاع مقدّس صنایع مخابرات توانست خود را گسترش دهد و سیستم مخابراتی مورد نیاز رزمندگان و امنیّت مخابرات را تأمین کند و امروز هم یک صنعت بزرگ و گسترده در کشور شده است.
وی در تشریح بخش دریایی در دوران دفاع مقدس و نقش آن در پیشرفت های امروز کشور در حوزه دریایی تصریح کرد: در بخش دریایی و ساخت شناورهای تُندرو که امروز دنیا از آنها استفاده می‌کند، در دوران دفاع مقدّس با استفاده از ظرفیت‌های موجود کشور کارهایی انجام دادند و آن یافته‌ها و تجارب ناشی از دوران دفاع مقدس که در قالب قایق‌های عاشورا انجام شده بود موجب شد که صنعت دریایی بلوغ پیدا کند و به مرز پیشرفته شناور تُندر و راکت‌انداز تبدیل شود. همچنین صنایع بزرگ دیگری که با این تجارب شکل گرفت و امروز بحمدالله ساخت زیردریایی و ناوشکن‌ها را انجام می‌دهد و به دانش ساخت ناوشکن تبدیل شد.
اسلامی ادامه داد: در بحث مربوط به صنایع الکترونیک، موشک‌های ضدّ زره که رزمندگان به شدّت به آن نیاز داشتند و ما از آن محروم بودیم و به ما نمی فروختند، یک صنعت شکل گرفت.
وی افزود: ما همان موشک‌هایی که در اختیارمان بود و ناقص بود و نمی‌توانستیم استفاده کنیم را توانستیم بر روی بالگردهای کبری به‌کارگیری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: این خیلی مهم بود که آن بالگردهای کبری فعّال بمانند و عملیاتی باشند و مسلّح گردند و مورد استفاده قرار بگیرند و هدف را به صورت دقیق مورد اصابت قرار دهند؛ به‌گونه‌ای در دفاع مقدس پیش رفتیم و بحمدالله اینها مؤثر بودند. بعدها همان بالگرد ساخته شد، تمام آن بالگرد با سامانه هدایت کنترل آتش پیشرفته بصورت انبوه در خط تولید قرار گرفت.
اسلامی در تشریح بخش صنعت هوایی در دفاع مقدس گفت: در بخش صنعت هوایی و قطعه‌سازی به مرحله‌ای رسیدیم که امروز هواپیمای مافوق صوت ساخته می‌شود.
وی افزود: همچنین هواپیماهایی که تغییرات مهمی روی آنها انجام گرفت از جمله نصب سیستم سلاح متفاوت و از همه مهمتر عملیاتی کردن آنها بوده
اسلامی همچنین گفت: هواپیماهایی که امروزه ساخت آن انجام گرفته است در اواسط جنگ کار پیگیری و ساختش شروع شده بود و تا پایان جنگ و پذیرش قطعنامه به نمونه تولید و محصول رسید، امروز یک محصول کاملاً بومی و قابل اتکاء است.
وی با اشاره به اینکه هسته‌ای که از دوران جنگ شکل گرفت اولاً امر شناسایی و تحلیل را انجام داد تا بعد بتواند کار طراحی و مهندسی و ساخت آن را انجام دهد، اظهار کرد: این تلاش‌ها سرانجام در پایان سال ۶۸ به نقطۀ تولید رسید. بنابراین دفاع مقدّس متکّی بر علوم و فناوری‌های مختلف بود که قطعاً جایگاه علم و فنّاوری در دفاع مقدّس در همایشی که به همّت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدّس در تاریخ ۱۵ آذرماه ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد به این مسائل با نگاهی علمی بیشتر پرداخته می‌شود.