العالم- فلسطین اشغالی
جو حاکم بر روابط میان متحدان نتانیاهو و معارضان سیاسی متشنج است و درباره فروپاشی سریع کابینه - در صورت تشکیل- هشدار میدهد و همزمان نگرانیهای دیگری از جمله درباره بحران امنیتی در صحنه فلسطین، رکود اقتصاد جهانی طولانیمدت حاکم است؛ رکودی که در قالب یک بحران اقتصادی در اسرائیل نیز انعکاس خواهد یافت.
با این توضیحات، نتانیاهو برای اطمیان از پایدار ماندن کابینه جدیدش در مقابل این شرایط به یک دستاورد واقعی نیاز خواهد داشت. به گفته "عاموس هارل" تحلیلگر اسرائیلی، نتانیاهو آرزویش برای امضای توافق عادیسازی با عربستان سعودی را بهعنوان راه فراری از تهدیدات یادشده انکار و کتمان نمیکند. او به همگرایی قابل توجه ریاض و تلآویو در سالهای گذشته اشاره میکند بهویژه در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ.
هارل در این مقاله تحلیلی خود که در روزنامه عبریزبان "هاآرتص" به چاپ رسیده، نوشته است: با توجه به روابط نزدیک بین نتانیاهو و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی با ترامپ و خصومت مشترک آنها با ایران، لذا اسرائیل و عربستان سعودی بسیار به هم نزدیک شدهاند و همانطور که رسانههای خارجی از وکود روابط امنیتی و اطلاعاتی گستردهای میان تلآویو و ریاض گزارش دادهاند.
نتانیاهو در مصاحبههای قبل و بعد از پیروزیاش در انتخابات اخیر در فلسطین اشغالی، تمایل خود را برای امضای توافقی با سعودیها در امتدا توافقهای عادیسازی که نزدیک به دو سال پیش با امارات و بحرین حاصل شد، ابراز کرد.
اما سعودیها در ازای آن چه خواهند خواست؟ هارل در پاسخ میگوید که گفتوگوهایش با بسیاری از افراد مطلع به روابط دوجانبه نشان میدهد که بنسلمان بیشتر از اسرائیل خواستههای معطوف به ایالات متحده خواهد داشت؛ زیرا به گفته وی، منافع سعودی در درگیری اسرائیل و فلسطین محدود است.
طبق منابع مورد استناد هارل، بنسلمان در تماسهای غیرمستقیم با واشنگتن درخواست کرده که دولت آمریکا رویکرد و مسیر تقویت روابط با عربستان سعودی را مشروط بر حمایت علنی کنگره از این پادشاهی بکند تا ریاض در خرید تسلیحات آمریکایی جایگاهی مانند جایگاه یک کشور عضو ناتو داشته باشد و دولت واشنگتن نیز با برنامه هستهای عربستان برای اهداف غیرنظامی موافقت کند.
با این حال، خرید برخی از تسلیحات آمریکایی توسط عربستان سعودی ممکن است مانعی برای عادیسازی روابط آن با اسرائیل باشد، زیرا این رژیم اشغالگر میخواهد برتری نظامی خود را در منطقه حفظ کند، به ویژه در مورد در اختیار داشتن هواپیماهای F-35، علاوه بر این، برنامه هستهای عربستان میتواند نگرانی اسرائیل را موجب شود.
هارل در اینجا با اشاره به اینکه خواستههای سعودیها ربطی به قضیه فلسطین ندارد، افزود: تا زمانیکه درگیری بر سر حرم قدسی وجود نداشته باشد و مشکلات امنیتی فزاینده در کرانه باختری از کنترل خارج نشود بعید است که سعودیها دستیابی به موفقیت در روند صلح اسرائیل با تشکیلات خودگردان فلسطین را که سالها متوقف شده است، شرط کنند.
در رابطه با ایران، مطبوعات بینالمللی روابط اطلاعاتی گستردهای را بین اسرائیل و عربستان سعودی گزارش کردهاند، لذا هارل احتمال میدهد ریاض درباره هر اقدامی از سوی کشوری که در ایران نگرانی ایجاد کند، واکنش مثبت نشان دهد.
با این حال، به گفته این تحلیلگر اسرائیلی، به سختی میتوان متصور شد که عربستان سعودی به طور مستقیم در هر گونه اقدام نظامی علیه ایران مشارکت داشته باشد و این کشور پادشاهی به همراه امارات متحده عربی عمیقاً از پاسخ نظامی ایران یا گروههای مورد حمایت آن در منطقه هراس دارند.
دو پرونده دیگر وجود دارد که مشکلات بزرگی را در عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل ایجاد میکند: رفع محدودیت های اعمال شده برای خرید تسلیحات آمریکایی به پادشاهی، به ویژه هواپیمای "اف-35" و حرکت رو به جلوی برنامه هستهای ریاض؛ برنامهای که ممکن است وضعیت موجود در خاورمیانه را تغییر دهد و اسرائیل آن را یک موضوع حساس میداند، اگرچه آن یک برنامه غیرنظامی است نه نظامی.