العالم ـ زلال قرآن
با توجه به واژه های، «زکو» بمعنی زیادت و نموّ (هم درمال و هم درنفس) و «زکی» بمعنی پاک و پاکیزه، و پاکی و طهارت، زکوة از اسماء مشترکه است که هم برعین (مال) و هم بر معنی (نفس) تعلق می گیرد، که ادای آن هم موجب پاکی و زیادت مال می شود و هم با تضعیف هواهای نفسانی و علائق و دلبستگی و وابستگی به مواهب مادی دنیائی باعث تزکیه نفس و تطهیر قلب و رشد و نموّ و ترقی و ارتقاء روحی انسان می گردد، چنانکه در آیات 9 و 10 سوره مبارکه شمس:
« قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا . وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا»
ترجمه: ((قسم به این آیات الهی) که هر کس نفس ناطقه خود را از گناه و بدکاری پاک و منزه سازد به یقین (در دو عالم) رستگار خواهد بود. و هر که او را (به کفر و گناه) پلید گرداند البته (در دو جهان) زیانکار خواهد گشت)
به این حقیقت تصریح شده است.
زکوة که از موءثرترین عوامل د رتزکیه مال و نفس انسان است دارای دو معنی خاص و عام است.
معنی خاص زکوة =
زکوة بمعنی خاص به پرداخت وجوه شرعیه (عموماً واجب) گفته می شود که براساس احکام شرع مقدس به بعضی از اقلام اموال مثل: گندم، جو، خرما، کشمش (مویز)، طلا، نقره، شتر، گاو، گوسفند، درصورتی که به حد نصاب شرعی مربوطه رسیده باشند تعلق پیدا می کند، که باید مطابق همان احکام محاسبه و به قصد رضا و رضوان الهی به مستحقین زکات پرداخت شود،
معنی عام زکوة =
زکوة بمعنی عام به مطلق انفاق و بذل و بخشش مال (چه واجب وچه مستحب) اطلاق می گردد.