الدیلمی در گفتگو با العالم: از ذره ای از مسائل مربوط به حاکمیت کشور چشم پوشی نمی کنیم/ توقف عملیات نظامی خوب است اما کافی نیست / یمن به سوی موج پنجم گرسنگی پیش می رود

العالم ـ یمن

علی الدیلمی وزیر حقوق بشر در دولت نجات ملی یمن در گفتگوی اختصاصی با شبکه خبری العالم گفت: ما برای تمام گزینه ها آماده هستم. خواهان صلح هستیم. ائتلاف متجاوز این جنگ را بر ما تحمیل کرد و ملت ما را در تحت محاصره درآورد و دست به جنایت های متعدد زد.

مهمترین نکات مطرح شده در این گفتگو:

ـ بیش از 600000 یمنی بر اثر محاصره جان خود را از دست داده اند.

ـ محاصره یمن در واقع محاصره غیرنظامیان است. نان، مشتقات نفتی، زندگی و حتی بهداشت و آموزش مردم تحت محاصره درآمده است.

ـ در بخش بهداشت ورود بیش از 700 نوع دارو به یمن ممنوع است.

ـ ۸۵ درصد بیمارستان‌ها هدف قرار گرفته و تخریب شده‌اند. تنها ۲۰ درصد نیروی کار در حوزه سلامت در حال حاضر مشغول فعالیت هستند. آمار بیماری ها رو به افزایش است.

ـ 193 هزار کودک زیر 5 سال از سوء تغذیه رنج می کشند و این علاوه بر 114 هزار سالخورده که به سوء تغذیه مبتلا هستند.

ـ ما برای همه گزینه‌ها آماده‌ایم. ما خواهان صلح هستیم؛ اما از یک وجب از خاک یمن و حاکمیت یمن و مسائل مربوط به معیشت یا اقتصاد مردم خود عدول نمی کنیم.

ـ دشمن بر گره زدن مسائل انسانی با موضوعات سیاسی اصرار و پافشاری می کند.

ـ یمن به سوی موج پنجم گرسنگی پیش می رود که دلیل آن اقدام کشورهای ائتلاف متجاوز به محاصره یمن زیر نگاه سازمان ملل است.

ـ توقف جنگ یا عملیات نظامی نشانه مثبتی است اما این، کافی نیست زیرا به معنای نه جنگ و نه صلح است به این معنا که محاصره ادامه دارد.

مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

العالم: سخن را با موضوع تشدید مواضع رسمی و مردمی در زمینه مخالفت با ادامه محاصره و درخواست برای رفع آن شروع می کنیم. بیانیه های دولتی منتشر و اعتراضاتی انجام شده و کمپین های رسانه ای برای اعلام مخالفت با ادامه این محاصره تشکیل شده است. سوال این است که انگیزه افزایش این مواضع به ویژه در زمان حاضر چیست؟

الدیلمی: ابتدا از شبکه العالم به خاطر این میزبانی تشکر می کنم. شکی نیست که اطلاعات زیادی درباره موضوع محاصره وجود دارد. 8 سال محاصره تلاشی برای نابود سازی مردم یمن بود، ما درباره بیش از 600000 نفر صحبت می کنیم که به طور غیرمستقیم جان خود را به خاطر این محاصره از دست داده اند که تعداد زیادی است.

اغلب بر کشتار یا هدف قرار دادن مستقیم تمرکز می ‌شود، در حالی که به هدف قرار دادن غیرمستقیم غیرنظامیان از طریق استفاده از گرسنگی به عنوان ابزار جنگ، یا تلاش برای راه اندازی جنگ اقتصادی از طریق تغییر نرخ ارز، یا کاهش ارزش پول ملی یا چاپ بی رویه آن صحبت نمی شود تا دشمن بتواند از پیامدهای ناشی از آن فرار کند، اینها رنجهای بسیار بزرگی است که برای مردم یمن به وجود آمده است.

العالم: منظورتان این است که این رنج ها باعث شد که اکنون تمام این مواضع اتخاذ شود؟

الدیلمی: تجربه اوکراین را ملاحظه نمایید. عمر این تجربه 9 ماه است با این حال خشم زیادی نسبت به آن وجود دارد، چه درباره خدمات، قیمت ها، یا نیازهای اولیه و غیره. پس چه بر سر مردمی آمده که هشت سال در محاصره اند.

العالم: درباره این محاصره و رنج های 8 ساله آن اعم از محاصره زمینی، دریایی و هوایی، نظرتان پیرامون سازوکار محاصره تحمیلی در این هشت سال چیست؟

الدیلمی: در حقوق بین الملل ذکر شد که اگر محاصره ابزار جنگی باشد، جنایت علیه بشریت تلقی می شود و عاملان آن باید بازخواست شوند؛ محاصره در یمن محاصره غیرنظامیان است. آنها نان، مشتقات نفتی، زندگی و حتی بهداشت و آموزش مردم را محاصره می کنند. طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر، آنها مردم یمن را به شکلی بسیار جدی محاصره می کنند تا جایی که به عنوان مثال در بعد بهداشتی بیش از 700 نوع دارو وجود دارد که ورود آنها به یمن ممنوع است.

العالم: محاصره عواقب فاجعه باری بر همه جنبه ها و بخش های زندگی دارد. ما به طور خاص درباره جنبه بهداشتی صحبت خواهیم کرد، از نظر شما محاصره اعمال شده توسط ائتلاف سعودی چه تاثیرات و بحران های انسانی ایجاد کرده است؟

الدیلمی: بیش از 600000 نفر جان خود را به دلیل محاصره از دست دادند، به این هدف گیری غیرمستقیم یا قربانیان غیرمستقیم محاصره می گویند. این تعداد یا به دلیل سوء تغذیه یا بر اثر مسائل بهداشتی یا از بسیاری جهات دیگر جان خود را ازدست دادند.، این امر نشانه آن است که مردم یمن رنج زیادی را متحمل شده اند. ما درباره جلوگیری از ورود کالاهای لوکس به یمن صحبت نمی کنیم بلکه درباره کالاهای اساسی صحبت می کنیم مانند دارو، غذا و مشتقات نفتی که به یکدیگر مرتبط هستند. همچنین ثروت کشور به سرقت رفته است و تلاش شد تا هزینه های تجاوز به یمن از جیب مردم یمن تامین شود و از پول مردم یمن به مزدوران برای ادامه جنگ حقوق پرداخت شود.

العالم: درباره محاصره فرودگاه صنعا گرچه به طور جزئی باز شده است؛ نظر شما درباره اثرات اقتصادی و انسانی ناشی از ادامه اعمال محدودیت علیه فرودگاه صنعا چیست؟

الدیلمی: بیشترین مشکلات که بسیار خطرناک است در بخش های دارو و غذا است و اینکه مردم برای سفر مجبورند مسافت های طولانی را طی کنند که در معرض غارت و قتل قرار می گیرند. موارد زیادی داریم که مسافران توسط راهزنان و مزدوران هدف حمله واقع شده اند. این حوادث موردی نیست بلکه به یک پدیده جدی تبدیل شده است، مانند راهزنانی که جاده مارب را مسدود کردند، مردم را ربوده و از آنها در ازای زنده ماندن خود و خانواده شان پول اخاذی کردند.

العالم: درباره محاصره بنادر و فرودگاههای یمن بویژه بندر حدیده و بقیه بنادر یمن و توقیف کشتی های حاوی سوخت، نظرتان درباره آثار ادامه محدودیت بر بندر حدیده چیست؟

الدیلمی: در نظر بگیرید که یک کشتی تجاری حامل مشتقات نفتی، کالا، دارو و غیره که مجوز سازمان ملل دارد و در جیبوتی بازرسی شده است، با این حال از ورود به یمن منع می شود؛ طبیعتا صاحب کشتی پول می خواهد و بازرگان می خواهد قیمت را افزایش دهد و همه اینها بر روی شهروند منعکس می شود. پس تصور کنید که در صورت ممنوعیت مطلق چه بر سر مردم خواهد آمد. این همان چیزی است که در هشت سال گذشته برای مردم یمن روی داده است. این همان هدف قراردادن و اخاذی سیستماتیک در امور غیرنظامی و انسانی است و ثابت می کند که سازمان ملل متحد به وظایفش در این زمینه عمل نمی کند، درحالیکه نقش اصلی این سازمان حمایت از غیرنظامیان است که در کنوانسیون 4 ژنو تاکید شده است که نقش سازمان ملل متحد دورنگه داشتن غیرنظامیان از محاصره و درگیری هاست.

العالم: در مورد پیامدهای تداوم محاصره بر بخش بهداشت بگویید.

الدیلمی: بر اساس گزارش‌های ملی و بین‌المللی، ۸۵ درصد بیمارستان‌ها هدف قرار گرفته و تخریب شده‌اند. تنها ۲۰ درصد نیروی کار در حوزه سلامت در حال حاضر مشغول فعالیت هستند. آمار بیماری ها رو به افزایش است و دیروز اعلام شد که بیش از 3000 مورد بیماری کلیه وجود دارد، قبلا در گزارش ها به آمار بیماری های کبد، سرطان و غیره اشاره شده است. مسئولیت همه این بیماری ها که مردم یمن در معرض آن قرار دارند، برعهده جامعه جهانی است؛ چراکه حتی موضوع پل هوایی برای انتقال بیماران که مورد توافق قرار گرفت و با نظارت سازمان ملل متحد امضا شد، در سال های گذشته هرگز اجرا نشد.

العالم: گزارش هایی از سوی سازمان های بین المللی و موسسات بشردوستانه وجود دارد که می گوید میلیون ها یمنی به دلیل شرایط وخیم ناشی از جنگ و به ویژه محاصره، به سمت قحطی و سوء تغذیه سوق داده شده اند. این گزارش ها چقدر درست است؟

الدیلمی: در رابطه با موضوع قحطی، سازمان جهانی بهداشت و غذا اعلام کرد که وارد موج پنجم آن خواهیم شد و اشکالی از آن در برخی مناطق ظاهر شده است و موارد زیادی گزارش شده که به دلیل سوء تغذیه جان خود را از دست داده اند. آماری که سازمان ملل ذکر کرده درست است، مثلا در مورد کودکان، زنان و غیرنظامیان آمار تلفات میلیونی صحیح است و این یک واقعیت تلخ است که ما 8 سال است درگیرجنگ هستیم و مردم یمن هزینه سنگین آن را می پردازند.

العالم: منظورتان این است که قربانیان غیرنظامی هستند؟

الدیلمی: بیش از 600 هزار نفر شهروند غیرنظامی یمنی به طور غیرمستقیم به دلیل تجاوز دشمن و محاصره جان خود را از دست دادند. 193 هزار کودک زیر 5 سال از سوء تغذیه رنج می کشند و این علاوه بر 114 هزار سالخورده که به سوء تغذیه مبتلا هستند. خطر فوت قربانیان غیرنظامی در کمپ ها و اردوگاه آوارگانی که از خدمات محروم هستند، همچنان وجود دارد. اوضاع به حدّی فاجعه بار است که وقتی وارد جزئیات قضیه شوید، تراژدی هایی دردناک را خواهید دید.

العالم: آمار و ارقام در این بخش بهداشت بسیار تکان دهنده است. در بعد اقتصادی و عمرانی که مورد غفلت بسیاری قرار می گیرد نیز صحبت از بحران های انسانی و رنج و عذاب مردم یمن است. بخش‌های خصوصی، برنامه های توسعه‌ اقتصادی در جامعه به شدت تحت‌تاثیر قرار گرفته است و آثار منفی آن به‌طور کلی در تمام جنبه‌های زندگی شهروندان منعکس شده است.

الدیلمی: تداوم حمله به کارخانه‌ها و هدف قرار دادن آنها به ویژه کارخانه‌های حدیده، صنعا و بسیاری از استان‌های دیگر موضوع بسیار مهمی است؛ اگرچه این کارخانه ها محل ساخت کالاهای غیرنظامی هستند که به معیشت مردم یمن مربوط می‌شود، اما همچنان مورد حمله قرار می گیرند.

العالم: آیا این اقدامات را به عنوان بخشی از جنگ اقتصادی می بینید؟

الدیلمی: قطعا همین طور است! همانطور تلاش برای به تاخیر انداختن کشتی ها و افزایش هزینه های گمرک درواقع ابزارهای جنگ اقتصادی هستند.

العالم: آیا در طول این یک سال و چند ماه گذشته، تقریباً نه ماه پس از اعلام آتش بس اخیر، اقدام خاصی برای کاهش آثار محاصره مشاهده کرده اید؟

الدیلمی: توقف جنگ یا عملیات نظامی یک شاخص مثبت است، اما کافی نیست؛ همچنین بی ثباتی در اجرای مفاد آتش بس به ویژه در آتش بس اول و دوم، تأثیرات منفی بر روی شهروندان داشته است.

العالم: مقصود شما این است که مفاد مورد تفاهم در زمینه پایان دادن به محاصره، طبق توافق عملی و اجرا نشد؟

الدیلمی: تنها بخشی ازآن یعنی حدود دو تا سه درصد اجرا شده است. ما در بخش بهداشت و نیز آموزش با بحرانهایی روبرو هستیم. دانش آموزان بی بضاعت که تحت حمایت و پوشش مالی نیستند. در این زمینه ها باید اقدامات جدّی و واقعی صورت گیرد تا اعتمادسازی شود. باید تلاش های واقعی صورت پذیرد. اعتماد سازی از طریق تحمیل شرط های خاص و یا دور زدن مفاد مورد توافق حاصل نمی شود.

العالم: مقامات ائتلاف می گویند بسیاری از محدودیت ها بر فرودگاه صنعا و بندر حدیده برداشته شده است؟

الدیلمی: آنچه محقق شده اصلا کافی نیست. بین سازمان ملل و صنعا توافق هایی مانند پل هوایی برای بیماران و انجام پروازهای روزانه صورت گرفت. از این گذشته ما در مورد بیش از 85 درصد از مردم یمن صحبت می کنیم که تحت حکومت صنعا و مسئولیت آن هستند و این تعداد رقم ناچیزی نیست. کسانی از یمنی ها هستند که از استان های دور می آیند و رنج زیادی متحمل می شوند، بنابراین هر که می خواهد به او اعتماد شود باید کارهای واقعی و مؤثر انجام دهد.

العالم: چرا طرف مقابل به توافقات مربوطه به ویژه در خصوص پایان دادن به محاصره که جنبه کاملاً بشردوستانه دارد، پایبند نبوده و سعی در حفظ شرایط موجود، محاصره و این وضعیت انسانی پیچیده و دشوار دارد؟

الدیلمی: مساله این است که پیشتر موضوع آتش بس هم با سازمان های بین المللی و هم با طرف های خارجی مطرح و بحث شده و مورد توافق قرار گرفته است. انتظار این بود که پرونده حقوق بشر نباید به سایر پرونده های سیاسی و غیره گره زده نشود. اما دشمن اصرار زیادی بر گره زدن موضوعات انسانی با موضوعات سیاسی دارد؛ زیرا در بخش نظامی، شکست مفتضحانه خورده اند و ضعف آنها در میدان های نظامی کاملاً آشکار شده است، اوضاع نظامی طبق میل و اراده آنها، پیش نرفت. آنها از طریق پرونده های انسانی اقدام به باج گیری می کنند.

العالم: این مطالبات انسانی ماه هاست توسط مقامات صنعا مطرح می شود، طرف مقابل برای عدم پاسخگویی به چنین مطالبات صرفاً بشردوستانه، چه توجیهی ارائه می دهد؟

الدیلمی: او معتقد است که اگر این مطالبات اجرا شود شکست خورده است و این تفکر ناشی از نوعی عدم درک سیاسی و انسانی است. حقیقت این است که این مطالبات مربوط به مردم و غیرنظامیان است.

این موضوع اساسا ربطی به پیروزی یا مسائل سیاسی ندارد، این موضوعات فقط به غیرنظامیان مربوط می شود و باید حقوق مردم عادی در اختیارشان قرار گیرد. این دقیقاً همان چیزی است که در چهار توافقنامه قبلی تصریح شده است و در عمل هم باید اجرا شود، در اصل سازمان ملل متحد برای چنین موضوعاتی و انجام چنین کارهایی ایجاد شده است.

العالم: اخیرا تحرکات گسترده ای درباره پرونده سیاسی انجام شده است مانند سفر یک هیئت عمانی به صنعا، سفر نماینده سازمان ملل و دیگر تحرکات بین المللی و منطقه ای در این زمینه، آیا شما به موفقیت این تحرکات مانند رسیدگی به پرونده بشردوستانه و پایان دادن به محاصره موجود خوش بین هستید؟

الدیلمی: من به عنوان دولت صنعا با شما صحبت می‌کنم. ما برای همه گزینه‌ها آماده‌ایم. اگر صلح باشد، ما برای آن آماده‌ایم، ما خواهان صلح هستیم؛ آنها ما را مجبور به این جنگ کردند. آنها به کشور ما حمله و مردم ما را محاصره کردند و مرتکب جنایات زیادی شدند. دیدگاه ما مشخص است، ما برای صلح یا جنگ آماده ایم، اما از یک وجب از خاک کشور و حاکمیت یمن، از مسائل مربوط به وضعیت معیشتی مردم خود عدول نمی کنیم.

العالم: ارزیابی شما نسبت به نقش سازمان ملل متحد و سازمان های بین المللی در زمینه رفع محاصره و بحران های انسانی در کشور چیست؟

الدیلمی: نقش آن ها نمایشی و در حد برگزاری کنفرانس یا انتشار بیانیه یا اتخاذ مواضعی است که در واقع هیچ حمایتی برای مردم و غیرنظامیان فراهم نمی کند؛ متاسفانه نقش سازمان ملل متحد ضعیف است. به این معنا که قرار بود سازمان ملل به تنهایی و با ابتکار عمل خودش بدون تسلیم شدن در برابر فشارهای جامعه جهانی به رهبری آمریکا یا مزدوران آمریکا و کشورهای متجاوز در یمن، بحران ها را مرتفع کند اما نقش آن ضعیف است.

العالم: نقش شما به عنوان دولت نجات ملی و وزارت حقوق بشر در رساندن ندای مظلومیت یمن به جهان و نهادهای بین المللی و رنج های مردم از محاصره و بحران های انسانی، چیست؟

الدیلمی: اقدام ما ابتدا مستندسازی این مسائل و انتشار گزارش و برگزاری کنفرانس مطبوعاتی است و پس از آن دیدار با سازمان های بین المللی تا این گزارش ها را به آنها تحویل دهیم، همچنین ارتباط با بسیاری از سازمان ها و شخصیت های حقوق بشری در جهان تا مجرمان نتوانند از مجازات فرار کنند، در این زمینه نه فقط وزارت حقوق بشر بلکه بخش سیاست خارجی نیز فعالیت دارند، و این علاوه بر همکاری با دادستانی کل، وزارت دادگستری و طرف های دیگر است؛ هرچند که محدودیتهایی بر ایفای نقش ما اعمال شده است. درواقع نقش جمهوری یمن سلب شده است . جامعه بین المللی گروهی را تشکیل داد و گفت اینها نماینده یمن هستند. نمی دانم در کجا این افراد به رسمیت شناخته شدند.

العالم: اما این مساله مانع فعالیت شما نمی شود؟ا

الدیلمی: ما را از فعالیت بازنمی دارد و انشاء الله امور بر وفق مراد خواهد بود