العالم / ایران - سیاسی
مشروح گفتگوی علی آقا محمدی رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با شبکه العالم به شرح زیر است :
وابستگی 100 درصد ایران به غرب پیش از انقلاب اسلامی
العالم: درچهل سال گذشته همواره سایه تحریم بر جمهوری اسلامی ایران بوده است. غرب هرگونه تلاشی برای ضربه زدن به ایران انجام داد. کشور چگونه بر همه تحریم ها فائق آمده و چشم انداز اوضاع اقتصادی ایران را در صورت احیای برجام یا عدم احیای آن چگونه می بینید؟
آقامحمدی: اکنون در سالگرد پیروزی انقلاب هستیم ، درحالی که وقتی ما انقلاب را به پیروزی رساندیم این پیروزی در نهایت ناباوری غربی ها بود. جهان درمیان قدرت های شرق و غرب تقسیم شده بود و خروج از مدار قدرت ها اصلا امکان پذیر نبود. بنابراین وقتی ایران خودش را کلا از مدار غرب (و شرق) بیرون کشید و استقلال را درهمه ابعادش دنبال کرد ، طبیعی بود که غرب هم همه امکاناتش را علیه ایران بسیج و اقدام کند؛ از کودتای نظامی گرفته تا اقدامات خرابکارانه، جدایی طلبانه، حمایت از تروریست ها و نهایتا تحریم های اقتصادی را علیه ما اعمال کردند. درمقابل ایران باید چه می کرد؟ ایران یا باید از این راهی که رفته بود، پشیمان می شد و صحنه را بر می گرداند و این در حقیقت منجر به تغییر حکومت یا تغییر محتوای انقلاب می شد یا این که باید ایستادگی می کرد. اگر می خواست ایستادگی کند و این راه جدید را در منطقه باز نماید، در حقیقت تنها راهش این بود که روی پای خودش بایستد.
غرب هیچ امکانی برای متوقف کردن مسیر پیشرفت ایران ندارد
بنابراین ما این تهدید را تبدیل به فرصت کردیم. در این راه بسیار سختی کشیدیم، ولی سختی ها تجربیات ارزشمندی بود. ما در همه زمینه ها اعم از نظامی، سرویس های امنیتی، خدمات آموزشی و اقتصادی وابسته بودیم. در اقتصاد وابستگی ما کامل بود ، یعنی اوائل انقلاب خودرو سازی به نام ایران ناسیونال که داشتیم 7 هزار خودروی ما روی زمین معطل گذاشت، به طوری که ما حتی آینه بغل نداشتیم و از انگلستان می آمد. وابستگی در این حد شدید بود.
به تدریج شروع کردیم راه استقلال را پیمودیم و اقتصاد مقاومتی را با این فلسفه در پیش گرفتیم تا بتوانیم آمادگی تاب آوری ضربه خوردن را برای اقتصادمان فراهم کنیم و خوشبختانه موقعیت اقتصادی ایران به گونه ای شد که تحریم های بعدی که خیلی شدیدتر و به تعبیر آنها کشنده بود، در عمل نتوانست ما را از پا بیاندازد. البته بدین معنی نیست که به ما ضربه نزد و برای ما مشکل ایجاد نکرد. ولی کشور روی پای خودش ایستاد. در حال حاضر ما در موقعیتی هستیم که می توانیم ادعا کنیم که غربی ها هیچ امکانی برای این که ما را متوقف کنند، ندارند.
صادرات غیر نفتی ایران به رقم چشمگیر 45 میلیارد دلار رسیده است
العالم: لطفا درباره اقتصاد مقاومتی بیشتر توضیح دهید
آقامحمدی: ما دراقتصاد مقاومتی چند اصل داریم. یکی این که به دانشمندان خودمان در تولید وهمچنین به دانش ایرانی تکیه می کنیم نه به این معنی که از دانش غربی یا تکنولوژی جهانی استفاده نمی کنیم. دوم این که اقتصادمان را مردمی کنیم و دولتی نباشد یعنی از همه ظرفیت های مردمی استفاده نماییم. سوم این که اگر می خواهیم اقتصادمان پیشرفته باشد باید صادرات محور باشیم. ما باید بتوانیم در داخل تولید کنیم، اما باید بیرون از کشور بازار داشته باشیم. لذا الآن رسیده ایم به سطح 45 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی که قبلا چنین چیزی نداشتیم واقدامی چشمگیر است.
آقامحمدی : درحال حاضر در زمینه فروش نفت مشکلی نداریم و می توانیم تولید را بالا ببریم
العالم: به اعتراف رسانه های غربی و آمریکایی از جمله خبرگزاری رویترز، ایران تولیدات نفتی خود را افزایش داده است. ایران از چه ابزار و راهکاری برای برون رفت از مشکلات تحریم استفاده می کند؟
آقامحمدی: دشمن توانست در یک مرحله ای فروش نفت ما را محدود کند و تمام منافذ را بستند. ما به تدریج منفذها را شناسایی کردیم و دیدیم که راه های زیادی وجود دارد لذا درحال حاضر در مورد فروش نفت مشکل خاصی نداریم و می توانیم به راحتی تولید نفتمان را بالا ببریم به همین خاطر برنامه ما در برنامه هفتم توسعه که از سال آینده آغاز خواهد شد، این است که تولید نفت را به شدّت افزایش دهیم و تبدیل کنیم به نقطه قوتی که روی پای خودمان بایستیم و طرق فنی آن طبیعتاً قابل گفتن و افشا نیست چون دشمنان قدّاری داریم که سوء استفاده می کنند. تا حالا هم از تمام امکانات و توانشان استفاده کرده اند و تقریبا بزرگترین تحریم های تاریخ را علیه شرکت ها و موسسات مالی و کشتیرانی اعمال کرده اند اما این مساله نشان داد که دنیا دست اینها نیست. یک اشتباه غربی ها این بود که تا حالا هیمنه ای داشتند و فکر می کردند که همه جا مسلط هستند، اما با کاری که کردند و کاری که ما درمقابلش کردیم عملا نشان دادیم که آن عصایی که ظاهرا دست آنها هست ، واقعا عصا نیست بلکه طناب پوسیده ای به شکل مار است اما عصای ما یک عصای واقعی است و ما به طور واقعی نفت را تولید و سحر آنها را باطل می کنیم.
برنامه ایران برای دستیابی به ظرفیت تصفیه روزانه 3 میلیون بشکه نفت خام
العالم: بنا به گزارش رسانه ها رهبر معظم انقلاب متخصصان را مکلف کرده اند که ماموریت مهمی انجام دهند و کیفیت تولید را بالا ببرند. گزارش ها حاکی است که این امر وارد مرحله عملیاتی شده است، دراین باره چه اطلاعاتی دارید و این که توان تولید نفت ایران در حال حاضر چقدر است؟
آقامحمدی: ما الآن روزی دو میلیون بشکه می توانیم تصفیه کنیم ولی طرحی که در دست اقدام داریم این است که در دو پالایشگاه در حال کار هستیم که هرکدام روزانه سیصد هزار بشکه ظرفیت اضافه می کند که مجموعا 600 هزار بشکه می شود. ولی ما در کل برنامه ریزی کرده ایم که امکان تصیفه سه میلیون بشکه نفت را ایجاد کنیم. البته نکته مهم تر این است که ما نفت کوره را از پالایشگاه هایمان داریم حذف می کنیم. اولین پالایشگاهمان «زرند» در اراک بود که این اتفاق درآن افتاد. اخیرا هم در پالایشگاه بندرعباس که چند روز پیش کلنگش زده شد، استفاده از کُک به جای نفت کوره صورت خواهد گرفت ، بنابر این عملا نفت کوره را از پالایشگاه هایمان کلاً حذف می کنیم و به دنبال آن آلودگی هوا هم از بین خواهد رفت.
افق تازه همکاری های ایران با روسیه و چین درعرصه های خودروسازی، ساخت نیروگاه و قطعات نیروگاهی
العالم: رهبر معظم انقلاب اخیرا درباره حوادث جدید در غرب آسیا صحبت کرده اند. موضع ایران در برابر نظم نوین جهانی در آینده چیست؟
آقامحمدی: ما فکر می کنیم که همکاری با روسیه و ورود به عرصه همکاری ها در زمینه خودروسازی، ساخت نیروگاه و قطعات نیروگاه و سایر عرصه هایی که با هم کار می کنیم ، یک فرصت جدیدی ایجاد می کند. پیوست به پیمان شانگهای نیز به نظر ما خیلی فرصت بزرگی است. سفر اخیر آقای رئیسی به چین یک افق تازه ای را جلوی ما باز خواهد کرد. آسیای میانه، اوراسیا و شانگهای فرصت های تاریخی هستند که ما فعلا تا ده سال آینده می توانیم ظرفیت هایمان را تکمیل کنیم. طبیعتا آفریقا و آمریکای لاتین هم مدّ نظر ما هستند و الآن اقدامات در آنجا شروع شده به طوری که ما اکنون در ونزوئلا اقداماتی را در تصفیه نفت و در مورد پالایشگاه ها و راه اندازی نیروگاه ها دردست انجام داریم.
کشف و شناسایی شبکه های غربی و اسرائیلی در خلال اغتشاشات، سرمایه گذاری های 10 ساله دشمن را از بین برد
العالم: می خواهیم درباره اتفاقات پنج ماه گذشته در ایران صحبت کنیم. به نظر می رسد دشمنان ایران دراین قضیه فعال بوده اند. تحلیل شما درباره آشوب ها و اتفاقات اخیر در ایران چیست؟
آقامحمدی: طبیعی است که غرب بخواهد یک سری اقدامات را انجام دهد و از فرصت هایی که پیش می آید و ما می خواهیم برای اصلاحات استفاده کنیم، علیه ما اقدام کند. تجربه اینها در موارد قبلی مثل تحریم فروش بنزین به ایران این بود که سریع دراین عرصه وارد شدند و توانستند ضرباتی را وارد کنند. در این مرحله در واقع منتظر فرصت های اقتصادی بودند که البته این فرصت برایشان پیدا نشد و توانستیم به راحتی بحث های مربوط به هدفمندی یارانه ها و برداشتن ارز 4200 تومانی را که بزرگترین اقدام بود، به راحتی انجام دهیم.
چون از این مرحله عبور کردیم آنها سعی کردند از مجرای دیگری در زمینه التهاب آفرینی درعرصه های اجتماعی استفاده کنند. به غلط فکر کردند که دولت در این زمینه خودش را می بازد. چون یک طرحی را ریخته بودند که کاملا طرح جدید بود. یکسری آدم ها را در جهان گرفته بودند و کاری که این ها با استفاده از سلبریتی ها کردند ، علیه هیچ کشوری اینقدر اقدام نکرده بودند. معلوم است از قبل همه چیز را آماده کرده بودند که یک انفجار بزرگ جلوه دهند و این که تبلیغ کنند حکومت دارد تغییر می کند. حکومت هم خیلی آرام و خونسرد این مرحله را پشت سرگذاشت.
حکومت در مسیر مقابله با اقدامات اخیر دشمن، توانمندی خود را نشان داد، این توانمندی برای ما چند خاصیت داشت، اولین آنها این بود که تمام شبکه های غربی و اسرائیلی را کشف کردیم. چون ما اصل شبکه را می خواستیم نه آنهایی را که به خیابان می آمدند آنها که بچه های خودمان بودند و مشکلی نداشتند. کما این که رهبری آنها را کاملا عفو کرد و هیچ کدام را در زندان نگه نداشت. حتی فرمودند: برایشان سابقه نگه ندارید و همه چیز را پاک کنید.
خوشبختانه ما شبکه های بسیار ارزشمندی را از گروه هایی که آنها سازماندهی کرده بودند به دست آوردیم. شناسایی این شبکه ها در واقع سرمایه گذاری ده ساله آنها را از بین برد. غرب تا بخواهد آن شبکه ها را دوباره بسازد کار بسیار سختی دارد ولی مطمئن باشد ما در زمینه هایی که شبکه هایمان را فعال نکرده بودیم، بیش از پیش فعال می کنیم و انتقامی را که باید از آنها بگیریم به تدریج خواهیم گرفت همانطور که اسرائیل مقدمات این انتقام را دارد دریافت می کند.
العالم : دولت جدید ایران رویکرد نزدیکی به کشورهای همجوار اتخاذ شده است، که آن را در تقویت جدی روابط دیپلماتیک و اقتصادی مشاهده کردیم، به نظر شما تاثیر این سیاست جدید بر اقتصاد ایران چیست؟
آقامحمدی :خوب طبیعتا این روابط هر چه بهبود پیدا کند ما دشمن را از مسیر خودمان دور می کنیم، ما الان در شرایطی هستیم که همه همسایگان حس می کنند بودن با غرب برایشان گران تمام می شود و بر علیه ایران بودن بسیار به آنان آسیب وارد می کند، و ایران با این حرفها آسیبی نمی بیند، چون کارهایی که عربستان و جاهای دیگر می توانستند انجام دهند، انجام دادند و هیچ اقدامی که بتوانند انجام دهند زمین نماند، پس به یک جمعبندی رسیدند و آن اینکه این راه اشتباه است، و راه سازگاری راه بهتری است، اگر این اتفاق بیفتد طبیعی است که چرخ اقتصاد خیلی سریغتدر شروع به حرکت خواهد کرد، و آثارش در زندگی واقعی عامه مردم مشهود خواهد بود.
العالم : درمقابل ، ایالات متحده آمریکا ، کشورهای دوست ایران مانند عراق را برای جلوگیری از هر نوع نزدیکی تجاری میان ایران و عراق تحت فشارهای شدید قرار داد، طرح تهران برای خنثی سازی و به شکست کشاندن توطئه آمریکا چیست؟
آقامحمدی : اگر آمریکا قدرت داشت اجازه نمی داد عربستان به ما نزدیک شود، عراق که مانند آنها تحت سیطره آمریکا قرار نمی گیرد، و با ما دشمنی نیز ندارد بنابراین یک اقدام مذبوحانه است، و به نظر ما از این جهت خوب است که عراقیها متوجه می شوند که آمریکا می خواهد عراق را ابزار خود قرار دهد و این سبب می شود دولت های مستقل تری درعراق روی کار بیایند و اجازه ندهند که دولتهایی که تمایل به غرب دارند، درعراق پا بگیرند، و ما این را مثبت تلقی می کنیم، لذا نگران فشارهای آمریکا نیستیم و می دانیم که آمریکا دیگر زور زیادی ندارد، و هر چه قدر زور بزند از نظر ما خوب است، چون بی حیثیت شدن آمریکا برای ما قدرت ایجاد می کند.
العالم : ما درباره نقش آمریکا در منطقه صحبت می کنیم و بر اساس گزارش های رسانه ای، رابرت مالی فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران به زودی به منطقه به ویژه عربستان سعودی سفر خواهد کرد، به نظر می رسد مساله ایران در راس جدول فعالیت های این سفر قرار دارد، نظر شما درباره این سفر چیست؟
آقامحمدی : آنها به دنبال این هستند که یک اتحاد نظامی را علیه ایران در منطقه ایجاد کنند، به نظر من کشورهای منطقه می فهمند اگر قرار باشد چنین چیزی شکل گیرد ایران هم می تواند در منطقه با کمک روسیه و بقیه کشورها چنین اتحادی را ایجاد کند، در این صورت حتما طرف مقابل آسیب خواهد دید، و من فکر می کنم تجربه حکومتی شان به آنها می گوید چنین فریبی را نخورند و در واقع عامل اسرائیل نباشند ، چون در بین مردم نیز منفور می شوند، الان دیگر موقعیتی نیست که اسرائیل عرض اندام کند، نتانیاهو در کارهای خودش مانده است، و اسرائیل اصلا در موقعیت خوبی نیست، اوضاع داخلی خودش را نمی تواند اداره کند پس چطور می خواهد بیاید و اینها را یدک بکشد، و حتی اگر اینها به هم ملحق شوند مگر چه اتفاقی می خواهد بیفتد، من فکر می کنم آمریکاییها بیخودی دست و پا می زنند، و البته دارند به ایران میدان می دهند تا ایران در فکرهای بزرگتری باشد، اگر اینها راست می گویند که اینقدر نگرانند که مبادا ایران با روسیه در مساله اوکراین همکاری کند، خوب باید نگران این باشند که ایران را تحریک نکنند، و این تحریک کردن احمقانه ترین کاری است که یک سیاستمدار می تواند انجام دهد لذا به نظر من از این جهت آمریکاییها مرتکب خطای بزرگی می شوند.
درحقیقت، ویژگیهای شرکت‌های دانش‌بنیان این است که می‌توانند مشکلات منطقه را حل کنند ما اگر بتوانیم در این زمینه در حوزه‌های مختلف، موقعیت پیدا کنیم علی‌القاعده باید با شرکای منطقه‌ای‌مان انجام بدهیم؛ زیرا سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دانشی هم سرمایه‌گذاری بالایی است و هم اینکه برای یک کشور نمی‌صرفد این کار را به تنهایی انجام بدهد پس بهتر است ما این را انتقال دانش بدهیم. پس این شراکت مورد استقبال قرار می‌گیرد. پس من فکر می‌کنم برای این کار، ما با کم‌کاری گسترده دانشگاه‌های منطقه‌ای گسترده مواجه هستیم و رشته‌های مورد علاقه طرف‌ها را پیدا کنیم و موضوعات دانش‌بنیان‌مان را به اشتراک بگذاریم و ایران در این امر سخاوتمندانه عمل خواهد کرد به نحوی که همه کشورها سود ببرند. من فکر می‌کنم غربی‌ها به شدت از این جهت به شدت آسیب می‌بینند زیرا این جور کارها را به صورت گران و با شرایط نامناسب به کشورها می‌دهند. ما ۲۵ زنجیره تولید را تعریف کردیم و انشاالله به‌زودی در ماه رمضان یک نمایشگاه زنجیره‌ای خواهیم داشت مثل نمایشگاه زنجیره‌ای که از زنجیره‌ها تشکیل دادیم و نمایشگاه سه ساعته را رهبر معظم انقلاب بازدید کردند و سپس رئیس‌جمهور محترم بازدید کرد و سپس نمایندگان درخواست کردند و این زنجیره در مجلس تشکیل شد قرار است زتجیره خیلی بزرگ‌تر برای عموم مردم و برای سیاستگذاران و برای سفرای خارجی به زودی در نمایشگاه بین‌المللی سازماندهی خواهیم کرد و درآنجا یک طرح بزرگی را با همکاری منطقه‌ای را در حوزه‌های دانش‌بنیان خواهیم گذاشت و ما سال آینده را سال دانش‌بنیانی جهانی و بین‌المللی و منطقه‌ای خواهیم داشت.
العالم: غرب و مقامات غربی اینگونه اظهارنظر می‌کنند که پرونده توافق هسته‌ای در حال احتضار است و در اتاق مراقبت‌های پزشکی است. آیا به نظر شما، غرب طرح و برنامه‌ای برای فعال‌سازی دوباره این توافق دارد و آیا شاهد پیشرفت و تحولی در این پرونده خواهیم بود و یا اینکه، این پرونده برای مدت طولانی در وضعیت فعلی خود خواهد ماند؟
آقامحمدی : یک نگرانی وجود داشت و ترامپ آن نگرانی را از ایران برداشت و متوجه غربی‌ها کرد. یعنی زمانی گفته می‌شود اگر برجام به هم برخورد چه اتفاقی می‌افتد! الان برجام نیست و وضعیت اینگونه شده است و به نظرم بدتر از این نخواهد شد. پس این ایران نیست که نگران برجام باشد ، بلکه این غرب است که بایستی نگرانی‌هایش را به نحوی برطرف کند. به نظر ما، غربی‌ها اول می‌گویند نه، ولی مطمئنا به سمت برجام خواهند آمد و آن را مطالبه خواهند کرد. ما تصمیم نگرفتیم برجام را رها کنیم و هنوز این فرصت را برای غربی‌ها گذاشتیم. ایران از این جهت که بتواند روابطش را گسترش بدهد به این توافق توجه می‌کند ولی به آن احساس نیاز نمی‌کند.
البته فرصت محدود است ؛ مسیر تعریف شده و روشن است و مذاکرات زیادی انجام شده است ولی اگر نیامدند چیز خاصی اتفاق نخواهد افتاد. برخلاف ایران، غربی‌ها محتاجش هستند، ولی به آن اهتمام ندارند. به نظرم آنها در شرایط دیگری که به زودی برایشان پیدا خواهد شد، به دنبال این مساله خواهند بود.