العالم ـ زلال قرآن
به یک تعبیرمی توان گفت: آیه شریفه « ایّاک نعبد وایّاک نستعین» مرز بسیار ظریف توحید وشرک است (واین همان صراط مستقیمی است که ازمو باریکترو ازشمشیرتیزتراست)، چرا که درموقع ادای آن، فکر و ذهن نمازگزار به هرچیز متوجه باشد، این شائبه وجود دارد که خطاب « فقط تو را می پرستیم و فقط از تو یاری می جوییم» متوجه آن چیز باشد و احتمال این خطر عظیم وجود دارد که «نعوذ بالله» بخاطر پراکندگی فکر و ذهن و بی دقتی و بی توجهی به ذات اقدس الهی که در اثر عدم حضور قلب ایجاد می شود، نمازگزار در اثر لغزش، از مرز توحید خارج شود و به شرک خفی گرفتارگردد، و رمز این همه سفارش و تاکید برخالی کردن فکر و ذهن از غیرخدا به هنگام اقامه نماز، و توجه تام و تمام به خداوند سبحان و حضور قلب کامل در نمازبه عنوان شرط قبولی آن همین است.
اگراین شرط اساسی درطول مدت اقامه نماز بخصوص به هنگام «نیّت» و ادای «ایاک نعبد وایاک نستعین» رعایت نگردد، نماز نه تنها وسیله فلاح و رستگاری و وصول به سعادت حقیقی دنیا و آخرت نخواهد بود، بلکه ممکن است موجب گرفتاری نمازگزار هم بشود.
شاید با توجه به این نکته ظریف باشد که خداوند سبحان در آیات 50 و51 سوره مبارکه ذاریات با بیان:
« فَفِرُّواإ ِلَى اللَّـهِ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌمُبِينٌ . وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّـهِ إِلَـٰهًا آخَرَ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ»
ترجمه: (باری، به درگاه خدا گریزید، که من ازجانب او با بیانی روشن شما را می‌ترسانم. و هرگزبا خدای یکتا خدایی دیگر نپرستید که من از جانب او با بیانی روشن شما را می ترسانم).
با هشدارنسبت به این خطرعظیم، بندگان را به فرار و گریختن از شرّشیطان و نفس امّاره و وابستگی و دلبستگی ها به ماسوی الله و اشتغال فکر و ذهن به آنها از یک طرف، و به روی آوردن بسوی خداوند سبحان با توجه و حضور قلب در عبادات بخصوص نماز، از طرف دیگر، به طور مواءکد سفارش فرموده و از ابتلا به خطرشرک انذارداده و برحذرداشته است.
پس برنمازگزار فرض است که به هنگام قرائت آیه شریفه «ایّاک نعبد و ایّاک نستعین» با حوصله کافی، درحقیقت آن تامل و تعمق کند و با تمام وجود بکوشد، با خالی کردن فکر و ذهن خود از غیرخدا و با حضورقلب کامل و توجه دقیق به خداوند سبحان، آن را ادا نماید، باشد که به فضل الهی ازمرزشرک خفی عبور کرده وبسلامت وارد وادی توحید گردد ان شاءَالله.