العالم-اروپا
فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیهای مشترک خواستار ادامه همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شدند.
این بیانیه در واکنش به ادعاهای آژانس اتمی در روز شنبه صادر شده است. در آن بیانیه ادعا شده بود جمهوری اسلامی ایران مجوز فعالیت برخی از بازرسان کهنهکار آژانس را «لغو کرده است.»
تروئیکای اروپایی در بیانیه مشترک خود ادعا کردهاند: «اقدامات ایران توانایی آژانس را برای انجام موثر وظایف پادمانی خود تضعیف خواهد کرد. همانطور که آژانس در بیانیهاش خاطرنشان کرده اقدامات ایران گامی دیگر در مسیر اشتباه به شمار میرود و ضربهای غیرضروری به رابطه ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شمار میرود.»
در این بیانیه همچنین تصریح شده است: «ایران در حال توسعه دادن فعالیتهای هستهای خود است. این اقدام اکنون به صورت عامدانه برنامهریزیهای عادی و رویههای فعالیتهای راستیازمایی و نظارتی در ایران ذیل توافقنامه پادمانی NPT را مخدوش میکند.»
تروئیکای اروپایی در ادامه مدعی شدهاند تهران بایستی فوراً از اقدام خود در خصوص لغو فعالیت این بازرسان عقبنشینی کرده و با آژانس همکاری کند تا این نهاد بینالمللی بتواند اطمینان خاطر دهد که برنامه هستهای ایران صرفاً صلحآمیز است.
فرانسه، آلمان و انگلیس همچنین خاطرنشان کردهاند در کنار ایالات متحده آمریکا به حمایت خود از آژانس اتمی و نظام راستیآزماییهای پادمانی بینالمللی ادامه خواهند داد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شنبه شب ۲۵ شهریور ماه در واکنش به بیانیه رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر اقدام جمهوری اسلامی ایران در لغو انتصاب چند بازرس با تجربه آژانس گفت: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیادهخواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند.
کنعانی افزود: ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفادههای سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تأکید کرد: اقدام اخیر ایران براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC 214) صورت گرفته است و جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که کشورهای غربی از سیاست سوءاستفاده از سازمانهای بینالمللی از جمله آژانس بینالمللی انرژی اتمی خودداری کرده و اجازه دهند که این سازمانها فعالیتهای حرفهای و بیطرفانه خود را به دور از فشارهای سیاسی انجام دهند.
کنعانی گفت: البته جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ضرورت بیطرفی آژانس، به همکاریهای مثبت خود در چارچوب توافقات انجام شده، ادامه خواهد داد.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش عمل کرد، اما بعد از آن اعلام کرد به موجب مفاد مندرج در برجام تعهداتش ذیل این توافق را کاهش خواهد داد.
ایران بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
اقدامات ایران ذیل بندهایی از برجام انجام شدهاند که به تهران حق میدهد در صورت عدم پایبندی طرفهای دیگر به تعهدات و وعدههایش اجرای تعهدات خودش را کاهش دهد.
تهران با وجود این بارها تأکید کرده است که گامهای جبرانی این کشور برگشتپذیرند و در صورت عمل کردن آمریکا به تعهداتش آنها را به عقب خواهد برگرداند.