العالم ـ گزارش
اخبار غیر رسمی رسانه های آمریکایی حاکی از آن است که ترامپ درباره توافق هسته ای با ایران تصمیم خود را گرفته است و به زودی خبر مهمی را اعلام خواهد کرد. از طرف دیگر وزارت امور خارجه آمریکا هم مدعی شده است برای «دونالد ترامپ» چند گزینه را در مورد توافق هسته ای ایران و اتخاذ سیاست های مناسب تدوین کرده است.
با این وجود تنش میان رئیس جمهوری آمریکا و وزیر امور خارجه این کشور بالا گرفته است و اخبار ضد و نقیضی در مورد توهین «رکس تیلرسون» به ترامپ و استعفای احتمالی وی از منصب وزارت مطرح شده است. مهمترین اختلاف نظر میان این دو مقام در نحوه اجرای سیاست خارجی آمریکا در مورد کره شمالی و رفتار با برجام است.
شبکه خبری سی ان.ان در گزارشی نوشت: رئیس جمهوری دونالد ترامپ تصمیم خود برای تایید نکردن توافق هسته ای در هفته آینده را گرفته است. وی می خواهد اعلام کند توافقی که دوره ریاست جمهوری «باراک اوباما» به امضا رسید در راستای منافع ایالات متحده نیست بنابر این توافق باید در کنگره بررسی شود. اگر ترامپ تا پیش از 15 اکتبر این تائید را انجام ندهد آنگاه کنگره آمریکا باید در مدت 60 روز برای بازگردادن تحریم ها یا حفظ برجام تصمیم گیری کند.
ترامپ پنج شنبه گذشته 13 مهرماه نیز در سخنانی با حضور مقام های ارشد نظامی آمریکا اظهار داشت: ایران به روح توافق هسته ای پایبند نبوده است زیرا هدف برجام این بود که راه های ایران در حرکت به سوی سلاح هسته ای را ببندد. وی گفت «خیلی زود خبرهایی را از ایران خواهید شنید».
براساس گزارش این شبکه خبری قرار است ترامپ استراتژی هماهنگی را در زمینه ایران اعلام کند. براساس یکی از گزینه ها در راهبرد تازه، توافق هسته ای کنونی باقی می ماند اما تلاش ها برای تقویت بازرسی ها افزایش می یابد.
مخالفان ترامپ؛ از مقام های امنیتی تا قانونگذاران
حال در این وضعیت پرآشوب، دیدگاه مقام های امنیتی و دفاعی آمریکا و بیش از 180 نماینده دموکرات نشان از آن دارد که میزان مخالفت با تصمیم احتمالی ترامپ مبنی بر تایید نکردن برجام و محول کردن موضوع به کنگره قابل توجه است.
روزنامه «وال استریت ژورنال» نوشت: در حالی که دونالد ترامپ توافق هسته ای سال 2015 با ایران را بدترین و یک سویه ترین توافقی می داند که آمریکا تاکنون امضا کرده است؛ «جیمز متیس» وزیر دفاع وی به قانونگذاران آمریکایی گفت که از برجام پشتیبانی می کند.
وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا در سنای آمریکا تصریح کرد بهتر است دولت آمریکا به توافق با ایران پایبند باشد، مگر آنکه ثابت شود دولت ایران این توافق را نقض کرده است.به گفته متیس تا به حال هیچ نشانه ای خلاف این توافق در دست نیست.
تارنمای نشریه استار(The Star) هم در گزارشی نوشت جیمز ماتیس در سخنرانی خود برای سناتورهای آمریکایی گفت که این در راستای منافع ملی آمریکا است که توافق هسته ای حفظ شود. درواقع با نزدیک شدن به ضرب العجل تمدید پایبندی ایران به توافق هسته ای، ماتیس به عنوان نفر دوم در گروه مشاوران امنیت ملی آمریکا با دیدگاه ترامپ مخالفت کرده است.
وی که در جریان جلسه ای در کنگره به سوالات نمایندگان پاسخ می داد در جواب سوال سناتور «آنگوس کینگ» که پرسیده بود آیا از نظر وزیر دفاع حفظ توافق هسته ای به سود منافع ملی آمریکا است گفت: بله؛ این گونه فکر می کنم.
رویکرد متیس و ژنرال «جوزف دانفورد» رئیس ستاد مشترک آمریکا مشابه است. هر دوی این مقامات در برابر سناتورهای کنگره گفتند: اگر بتوانیم از پایبندی ایران به توافق اطمینان کسب کنیم باید در توافق بمانیم. تاکنون هیچ نشانه ای از نقض توافق وجود ندارد و ماندن در توافق باید در دستور کار رئیس جمهور قرار بگیرد.
علاوه بر این سی ان ان در گزارش دیگری خبر داد که «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی ترامپ هم در جلسه با چند سناتور دموکرات با تصمیم ترامپ برای رد پایبندی ایران به برجام مخالفت کرده است.
تارنمای نشریه هیل (The Hill) که رسانه وابسته به کنگره آمریکا به شمار می رود نیز آورده است: بیشتر از 180 نماینده دموکرات در نامه ای به ترامپ فشار آوردند تا توافق هسته ای با ایران را بار دیگر تایید کند. مدیریت این اقدام گروهی نمایندگان با «تد دیوچ»، «دیوید پرایس» بوده است.
در این نامه که از سوی همه رهبران دموکرات کنگره امضا شد آمد: بی اعتبار کردن برجام موجب تحریک ایران و تضعیف تلاش های بین المللی در زمینه اجرای توافق هسته ای می شود.
در بخشی از این نامه چنین عنوان شد: اگر رئیس جمهوری ترامپ این توافق را بدون اسناد و شواهدی آشکار از پایبند نبودن ایران رد کند، انسجامی را که شکل گرفته است به مخاطره می اندازد.
آمریکای غیر قابل اعتماد
به طور تقریبی همه ارزیابی های منصفانه تحلیلگران آشنا به اصول روابط بین الملل تاکید می کنند مسیری را که ترامپ می خواهد طی کند نادرست است و بر هیچ منطق جهان پسندی استوار نیست.
تارنمای نشریه «شیکاگو تریبون» در گزارشی اقدام ترامپ در مورد توافق هسته ای با ایران را خطرناک و گیج کننده توصیف کرد و نوشت: هنگامی که بحث توافق هسته ای ایران مطرح می شود دولت ترامپ به کاروانی سرشار از تناقض شبیه می شود.
بنابر تحلیل این گزارش، ادامه این روند از سوی ترامپ می تواند بسیاری از قید و بندهای ایران را پاره کند و به تهران اجازه دهد تا با توجه به نوع رفتار واشنگتن به برنامه های دلخواه خود ادامه دهد. در واقع ترامپ با بی اعتبار کردن برجام، یک توافق بین المللی و یافته های بازرسان آژانس را نقض می کند و به همه طرف ها در 1+5 و ایران نشان می دهد کاخ سفید استدلال منطقی ندارد و ادامه این مسیر فایده ای برای ایران نخواهد داشت.
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارش تحلیلی خود به علت نامناسب بودن دست زدن به چنین اقدامی از سوی ترامپ پرداخت و نوشت: به دلایل گوناگون این اقدامی اشتباه است که در نهایت موجب تحریک ایران (که قدرت منطقه ای مهمی است)، برای از سرگیری فعالیت های پیشین می شود.
به گزارش ایرنا، این گزارش دلایل گوناگون دیگری را در زمینه اشتباه بودن رویکرد ترامپ برشمرد. نخست اینکه چنین اقدامی موجب نادیده گرفته شدن کارکردهای سودمند توافق می شود و این کار پیامی اشتباه را به تهران می فرستد که بسیار خطرناک است. به علاوه چنین اقدامی در زمانی که جنگ با داعش در جریان است مفید نیست زیرا ممکن است ایران را نسبت به ادامه مقابله با داعش بی علاقه کند. ترامپ با چنین کاری پیچیدگی شرایط در منطقه را نادیده می گیرد.
نیویورک تایمز علاوه بر استدلال های بالا افزود: نقض برجام از سوی ترامپ باعث تضعیف اعتماد به آمریکا و ناتوانی واشنگتن در مذاکرات مشابه در آینده می شود. ترامپ برای کشورهای جهان این پرسش را مطرح می کند که آیا وی قابل اعتماد است و در نهایت آیا می توان به ایالات متحده اعتماد کرد؟ تهدیدهای ترامپ علیه توافق هسته ای، اعتبار آمریکا به عنوان یکی از طرف های مذاکره کننده را تضعیف می کند؛ ضمن اینکه توانایی کاخ سفید برای رهبری جهان آزادی که 70 سال آن را در اختیار داشت کم رنگ خواهد کرد.