العالم ـ سوریه
"ویتالی نائومکین" مدیر موسسه شرق شناسی در آکادمی علوم روسیه و مشاور ارشد "استفان دی‌میستورا" نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه در مصاحبه با روزنامه «ایزوستیا» در مورد عواقب انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به قدس، نقش میانجی‌گرانه روسیه در حل و فصل مناقشه فلسطین-اسرائیل، ادامه هم زمان مذاکرات پیرامون حل و فصل بحران سوریه در ژنو، آستانه و حتی سوچی و همچنین اهمیت دیدار ماه آگوست روسای جمهوری روسیه، ایران و ترکیه صحبت کرده است.
ادعای اسرائیل در مورد "قدس" مغایر با حقوق بین‌الملل است
نائومکین در مورد وخامت اوضاع کنونی در منطقه گفت: «بحران فلسطین نه تنها بر اوضاع منطقه خاورمیانه، بلکه بر وضعیت کل جهان تاثیر می گذارد. دو اقدام همزمان آمریکا باعث انفجار در منطقه شد: یکی خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران و دیگری انتقال سفارت آمریکا به شهر قدس، موجب افزایش تمایلات تندرویانه فلسطینیان شد. زمانی که مردم فلسطین امید خود برای تشکیل دولت مستقل فلسطینی را از دست میدهند، بسیاری از آنان به این فکر می افتند که از این مسئله صرف‌نظر کرده و به سمت مبارزه برای دستیابی به حقوق خود روی می آورند در حالی که این مسئله برای اسرائیل غیرقابل قبول است. علاوه بر این، مهمترین ادعای اسرائیل به خصوص نیروهای راست‌گرا این است که قدس پایتخت همیشگی آنهاست. البته این ادعا مغایر با حقوق بین الملل و منطق بین الملل از جمله قطعنامه شورای امنیت می باشد که در آن به این مسئله با صراحت اشاره شده که قدس شرقی باید پایتخت کشور مستقل فلسطین است. ضمن اینکه "قدس" برای مسلمانان یک شهر مقدس است و آنها حاضر هستند قدس را برای همه ادیان الهی در دسترس قرار دهند، ولی آنجا باید پایتخت دولت فلسطین شود. به همین دلیل صحبت بر سر نه تنها مخالفت مردم فلسطین، بلکه جهان اسلام با موضع گیری اسرائیل و سیاست دونالد ترامپ است. نتیجه دیگر این اقدام آمریکا تضعیف تمایل برخی کشورهای عربی، از جمله عربستان سعودی مصر و اردن برای عادی سازی روابط با اسرائیل است.»
نقش آمریکا در حل مناقشه فلسطین-اسرائیل غیرسازنده است
این شرق شناس برجسته در مورد نقش روسیه در اوضاع توضیح داد: «مدتهاست که روسیه پیشنهاد داده تا دقیقاً مسکو محل مذاکرات رهبران فلسطین و اسرائیل گردد. ولی هنوز چنین امکانی به وجود نیامده و متأسفانه اکنون نیز دیگر نمی توان از امکان از سرگیری مذاکرات صلح در شرایط کنونی صحبت کرد. روسیه به طور یک جانبه اقدام نمی‌کند، این کشور عضو گروه چهارجانبه حل و فصل مناقشه خاورمیانه (شامل روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل) است، همچنین در شورای امنیت سازمان ملل در این زمینه فعالیت خوبی دارد. در این بین یکی از نقش آفرینان مهم در گروه چهارجانبه و شورای امنیت یعنی ایالات متحده، مواضع غیرسازنده و جانبدارانه‌ای اتخاذ کرده که به حل و فصل اوضاع لطمه جدی وارد کرده است.»
ترامپ قطعنامه شورای امنیت در مورد برجام را نادیده گرفته است
وی در مورد مواضع روسیه مبنی بر «دو قدس، دو دولت» یادآور شد که این موضع گیری حقوق بین الملل و قطعنامه شورای امنیت در باره قدس است و قطعاً روسیه در آینده نیز بر آن تأکید خواهد داشت. این مواضع آمریکا است که نقض قوانین بین المللی در این زمینه است. به مسئله خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران نگاه کنید. برنامه جامعه اقدام مشترک (برجام) از سوی شورای امنیت مورد تایید قرار گرفته، ولی اکنون دونالد ترامپ از آن خارج شده است چطور میتوان قطعنامه شورای امنیت را نادیده گرفت؟ با توجه به این مسئله فکر می کنید که سوریه چه واکنشی باید از خود نشان دهد؟ در این کشور مشکل اشغال بلندی‌های جولان وجود دارد که از سال 1967تاکنون در اشغال اسرائیل است. ما خواستار آزادسازی این منطقه هستیم. ولی در اسرائیل می‌‌گویند که این منطقه متعلق به آنهاست. در این زمینه نیز حقوق بین الملل نقض شده است.
روسیه و اسرائیل در مورد مسائل خاورمیانه با یکدیگر اختلاف دارند
نائومکین در مورد روابط دوجانبه روسیه و اسرائیل توضیح داد: «کسی نمی گوید که مواضع دو طرف کاملاً یکسان است. ما و اسرائیل متحد راهبردی یکدیگر نیستیم، ولی روابط معمولی و همراه با اعتماد متقابلی بین ما وجود دارد. همکاری‌های اقتصادی دو کشور نیز در حال توسعه بوده و گفتگوهای دوجانبه نیز بسیار فعال و حتی به زبان روسی صورت می‌گیرند. بسیار مهم است که روسیه و اسرائیل یکدیگر را دشمن نمی دانند. اسرائیل تاکنون در هیچیک از اقدامات ضدروسی کشورهای غربی مشارکت نداشته است. این مسئله از زمان اتحاد جماهیر شوروی تاکنون چنین بوده. تل آویو از هیچیک از تحریم‌های ضدروسی غرب حمایت نکرده است آنها هیچ ترسی از توسعه روابط دوستانه خود با مسکو ندارند. ما همکاری‌های خود در زمینه نظامی و امنیتی ایرانی گسترش داده ایم. در زمینه مسائل خاورمیانه نیز با وجود اختلاف نظرات، با یکدیگر کار کرده و تماس‌های دیلماتیک بین دو طرف همواره برقرار بوده است.»
هماهنگی و همکاری‌های سه‌جانبه روسیه، ایران و ترکیه بسیار مهم است
مشاور دی‌میستورا در مورد مشکلات در حل و فصل اوضاع سوریه گفت: «در روسیه عقیده بر این است که همه عرصه‌های مذاکراتی بایدحفظ گردد. ما به پایداری روند مذاکرات ژنو معتقدیم البته تغییرات مثبت در آن می‌تواند مفید واقع شود. ما از فعالیت‌های نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل حمایت کامل می‌کنیم. بعد از ملاقات اخیر ولادیمیر پوتین با بشار اسد، این توافق به دست آمده که دولت سوریه هیئتی برای شرکت در کمیسیون قانون اساسی به ژنو اعزام کند. این یک حرکت مثبت و جدی از سوی دمشق است. اکنون زمان آن رسیده روند تنظیم قانون اساسی سوریه آغاز شود و عرصه مذاکرات آستانه نیز نتایج بسیاری به دست آورده است. مسئله بسیار مهم هماهنگی و همکاری‌های سه جانبه روسیه، ایران و ترکیه است و در همین جا باید بگویم که در ماه آگوست نشست دیگری دیگر رهبران 3کشور برگزار خواهد شد و من فکر می کنم که نتیجه آن بسیار جدی و قابل توجه است. اگر ضرورت داشته باشد کنگره گفت‌وگوهای ملی سوریه در بندر سوچی نیز می تواند از سر گرفته شود.»
مسکو اکنون برای همکاری با «گروه کوچک» غربی نیز آماده است
به گفته وی، علاوه بر اینها رئیس جمهور روسیه بعد از مذاکرات اخیر با همتای فرانسوی خود در سنت پترزبورگ برای نخستین بار اعلام کرد که مسکو حاضر با همکاری با «گروه کوچک» مذاکرات پیرامون سوریه است. این گروه کوچک شامل آمریکا فرانسه انگلیس و عربستان سعودی است که آلمان نیز به آن پیوسته است. این شکل از مذاکرات کار خود برای به روی سوریه را آغاز کرده اند. پیش از این روسیه وانمود می‌کرد که این گروه وجود ندارد، برای اینکه اهداف آنان مشخص نبود. ولی اکنون رئیس جمهور پوتین برای نخستین بار از آمادگی برای همکاری با آنان سخن گفته است. در حال حاضر مهم است به اجرای قطعنامه شماره 2254شورای امنیت در مورد سوریه دست یابیم. سپس تعیین قانون اساسی و برگزاری انتخابات در این کشور اهمیت دارد. البته مسئله بازسازی سوریه نباید فراموش کرد متاسفانه همه کشورهای غربی خواستار چنین چیزی نیستند.
متاسفانه غرب حاضر به مشارکت در بازسازی سوریه نیست
به گزارش تسنیم به نقل از روزنامه «ایزوستیا»، ویتالی نائومکین در مورد بازسازی سوریه گفت: «برای این منظور کارهای بسیاری باید انجام گیرد. نیاز به زمان زیاد، پول هنگفت، منابع لازم و سرمایه گذاری عظیم است. شرکای غربی ما می گویند که آنها نمیخواهند به مناطقی که تحت کنترل دولت سوریه قرار دارند کمک کنند و این خبر بسیار بدی است. زیرا پولی که به جیب دولت سوریه ریخته نشود، به دست ملت سوریه نیز نخواهد رسید که قربانیان اصلی این مناقشه داخلی هستند. آنها نیازمند کمک‌های انسان دوستانه جامعه جهانی هستند. شرکت‌های روسی مسلما در این زمینه فعالیت داشته و سرمایه گذاری خواهند کرد، ولی منابع ما، با توجه به تحریم‌ها و نوسان قیمت نفت، برای این منظور کافی نیست.»
پیروزی جبهه "مقتدی صدر" در عراق کاملا قانونی است
این شرق شناس برجسته روس در مورد اوضاع کنونی در عراق و نتیجه انتخابات اخیر در این کشور نیز یادآور شد: «شرایط کنونی در عراق کاملا طبیعی و بر اساس قانون اساسی این است و جبهه شیعه به ریاست "مقتدی صدر" به طور قانونی به قدرت رسیده است. مسلما برخی اختلافات بین بغداد و منطقه کردستان باقی مانده است که من فکر می‌کنم می‌‌توانند به زودی برطرف شوند. البته شیعیان عراق مخالفانی نیز دارند و گروه‌های سنی در این کشور چه از لحاظ خط مشی سیاسی و عقیدتی با آنها اختلاف نظر دارند و این واقعیتی است که چه در عراق و چه در کل خاورمیانه باید در نظر گرفته شود.»