العالم - اروپا
اولوف اسکوک عصر پنج شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع هشتمین گزارش دبیرکل این سازمان درباره قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، افزود: ما شاهد یک چالش بزرگ هستیم زیرا بر روی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) فشارهای فزاینده ای قرار دارد.
وی ادامه داد: ما به عنوان اعضای جامعه بین المللی وظیفه داریم از تجزیه آن جلوگیری کنیم. طرفهای باقیمانده برجام در آخرین جلسه کمیسیون مشترک در ۶ دسامبر، بر اهمیت کلیدی اجرای کامل و موثر همه طرفها و همچنین عزم آنها برای پیگیری همه تلاش ها برای حفظ توافق تاکید کردند.
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد اضافه کرد: دلایل واضح است و مهم است که به یاد داشته باشیم که قبل از برجام کجا بودیم. این برنامه، برنامه هسته ای ایران را به عقب انداخت، محدودیت های سختی را برای جلوگیری از دسترسی ایران به پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده بالا ایجاد کرد و محکم ترین مکانیسم تایید را توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ایجاد کرد.
اسکوک با بیان اینکه در طول چهارسال پس از توافق هسته ای، ایران به تعهدات خود به طور کامل پایبند بود، یادآور شد: حتی ۱۴ ماه پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریمها، این پایبندی ادامه داشت و از طریق مکانیسم نظارت قوی آژانس از برنامه هستهای ایران، توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید و گزارش شده است.
وی تاکید کرد: با این حال، در اوایل سال جاری ایران تصمیم گرفت تا مسیری نگران کننده را برای کاهش تعهدات هستهای خود مرتبط با برجام آغاز کند. این چیزی است که اتحادیه اروپا به شدت متاسف است و ما به شدت از ایران میخواهیم که روند عمل خود را تغییر دهد.
این دیپلمات سوئدی اظهار کرد: برجام توافقی برای منع گسترش سلاحهای هستهای با تعهدات مربوط به همه طرفها است. در کنار پایبندی ایران به تعهدات مربوط به هستهای، رفع تحریمها برای عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، بخشهای اساسی برجام را تشکیل می دهد.
اسکوک خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا و همه ۲۸ کشور عضو عمیقا از خروج ایالات متحده از توافق متاسف هستند. اعمال مجدد تحریم های یک جانبه آمریکا و تصمیم آن بر عدم تمدید معافیت در رابطه با تجارت نفت، تاثیر بسزایی در اقتصاد ایران دارد.
وی تصریح کرد: علاوه بر این ، تصمیم ایالات متحده مبنی بر عدم تمدید کامل معافیتهای مربوط به پروژههای منع گسترش سلاحهای هستهای میتواند پیامدهای امنیتی مهمی را در پی داشته باشد.
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد با بیان اینکه این اتحادیه از ادامه پروژه های کلیدی منع گسترش سلاحهای هستهای که بخش اساسی برجام است، حمایت می کند، افزود: ما از تلاش مستمر همکاران کار گروه اراک (چین و انگلیس) در پیشبرد پروژه نوسازی اراک و همچنین از تلاشهای روسیه برای ادامه اجرای پروژه در فردو برای تولید ایزوتوپهای پایدار پزشکی استقبال می کنیم.
اسکوک با یادآوری اینکه اتحادیه اروپا به نوبه خود تحریمهای خود را مطابق با تعهدات برجامی برداشته است، ادامه داد: این اتحادیه همچنان متعهد به تلاش برای حفظ توافق، از جمله در جهت عادی سازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران است.
وی به موضوع اینستکس هم اشاره کرد و گفت: ما از تلاشهایی که در هفتههای اخیر به ویژه در "اینستکس" با هدف تسهیل تجارت مشروع با ایران مطابق با قوانین بین المللی، مقررات اروپا و همچنین پشتیبانی از نیازهای مردم ایران، شدت یافته است، استقبال میکنیم.
نماینده اتحادیه اروپا همچنین از بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد برای پیوستن به اعضای اصلی اینستکس یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس قدردانی کرد.
اسکوک با بیان اینکه برجام یکی از عناصر اصلی معماری منع گسترش سلاحهای هستهای در جهان است، تاکید کرد: نباید فراموش کنیم که این قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا به تصویب رسیده است. این تنها ابزار موجود برای ارائه تضمین های لازم در مورد برنامه هستهای ایران به جامعه بین المللی است. ضروری است ما همچنان به حفظ این ابزار ادامه دهیم و اجازه ندهیم به یک وضعیت جبران ناپذیر برسد.
وی همچنین نسبت به کاهش تعهدات ایران مطابق با برجام ابراز نگرانی کرد و افزود: در پیوست سوم برجام، پروژههای همکاری هستهای غیر نظامی به ویژه در زمینه ایمنی هستهای و پشتیبانی نظارتی وجود دارد که برای درک بهتر نیازهای ایران و همچنین اعتماد سازی برنامههای ایران، کمک کننده است.
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد ادامه داد: اتحادیه اروپا مروج قوی دیپلماسی چند جانبه و به دنبال گفتوگو و تعامل سازنده است. به لطف برجام، اروپا توانسته است درباره موضوعات منطقهای با ایران تبادل نظر کند. تداوم این مکالمه در کنار سایر کانالهای ارتباطی بین ایران و اورپا برای تبادل نگرانی ها و منافع مشترک مفید خواهد بود.
اسکوک خطر فقدان این ارتباطات را حرکت به سمت مسیری خطرناک بر اساس اشتباه محاسباتی و ادراکی دانست.
وی بار دیگر با یادآوری اینکه هدف برجام، توافقی برای منع گسترش سلاح اتمی بوده است، خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم که این توافق همچنان قادر به ارائه این هدف است و توانست ایران را برای مدت سه سال و نیم نسبت به تعهدات هسته ای در برجام پایبند نگهدارد.
نماینده اتحادیه اروپا تاکید کرد: فراموش نکنیم که هیچ جایگزین معتبر و مسالمت آمیز دیگری برای برجام وجود ندارد. این دلیلی است که اتحادیه اروپا به همراه دیگر شرکای بین المللی به همکاری بی وقفه برای حفظ برجام ادامه می دهد همانگونه که از ایران هم می خواهد از اقدامات خود بازگردد.