العالم - عربستان سعودی
کشته شدن «اسامه مسیک» فرمانده پایگاه هوایی استراتژیک الوطیه در غرب لیبی در جریان بازپس‌گیری آن توسط نیروهای دولت وفاق ملی این کشور دوباره بحث درباره نقش سلفی‌های حاضر در صفوف نیروهای حفتر و روابط آنها با عربستان را به میان آورد.
به گزارش روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی کشته شدن مسیک که یکی از چهره‌های جریان مدخلیون در لیبی است، سوال‌هایی را درباره رابطه سلفی‌های این جریان با عربستان و دلایل حمایت آنها از ژنرال حفتر که اساسا مورد حمایت امارات است، مطرح می‌کند.
مدخلیون یک جریان دینی افراطی است که در عربستان به دست «ربیع المدخلی» یک مبلغ سلفی در دهه نود قرن گذشته شکل گرفت ( پس از جنگ آزادسازی کویت) و به برخی دیگر از کشورهای عربی نفوذ پیدا کرد. این جریان اصولا بر مبنای وفاداری مطلق به قدرت حاکم و اطلاعت کامل از حاکمان و دفاع از هر گونه مواضع و سیاست‌هایشان و حمله مستمر به مخالفان و به خصوص جریان‌های اسلامی است.
چگونه جریان مدخلیون به لیبی وارد شد؟
نفوذ مدخلیون در لیبی به اوایل قرن جاری بازمی‌گردد، زیرا معمر القذافی از آنها برای حمایت از خود علیه اسلام‌گراهایی استفاده کرد که با پروژه موروثی شدن حکومت لیبی و واگذاری قدرت پس از خود به پسرش سیف الاسلام قذافی مخالف بودند و از ایده آنها که اساساً بر اساس پیروی از حاکم بود، کمک گرفت.
«الساعدی القذافی» نقش بزرگی در ایجاد قرابت میان جریان مدخلیون با نظام حاکم بر لیبی داشت به گونه‌ای که به شکلی غیرمنتظره در مناسبت‌های مختلف از پیروی از عقاید این جریان خبر داد و نظام حاکم بر لیبی توانست از طریق این جریان منافع سیاسی خود را با اسلام‌گراها تحکیم کند تا مقدمه میراثی شدن قدرت در لیبی را فراهم کند.
مدخلیون فتوای تحریم شورش علیه حاکم در لیبی را صادر کرد و انقلاب فوریه در این کشور را فتنه خواند. این امر فرصت گرانبهایی به عربستان داد تا از طریق این جریان در امور لیبی دخالت کند. عناصر مدخلیون بعدا تعدادشان رو به فزونی نهاد و در جریان انقلاب شماری از آنها در تریبون مساجد و رسانه‌ها به دفاع از رژیم قذافی برخاستند و اطاعت از آن را اطاعت از ولی امر شمردند.
پس از سقوط رژیم قذافی و فرار الساعدی به نیجر، مدخلیون را هواداران رژیم معدوم خواندند و از همین رو آنها خود را از کار سیاسی دور کردند و انتخابات سال ۲۰۱۲ کنگره ملی لیبی را بدعتی خواندند که شرکت در آن جایز نیست. آنها فعالیت خود را به حضور در نهادهای خیریه، اجتماعی و امداد رسانی محدود کردند.
عربستان هم به مدخلیون برای تاسیس مدارسی بدون مجوز به منظور ترویج افکار سلفی در لیبی پول می‌داد. این مدارس در گسترش افراطگرایی در میان صفوف جوانان لیبی تاثیر داشت. آنها در این مدارس دیگر جریان‌های دینی را کفر می‌شمرند.
ده‌ها نفر از جوانانی که در مدارس مدخلیون در لیبی مشغول تحصیل بودند برای یادگیری علوم دینی به عربستان اعزام شدند. آنها در واقع قرار شده بود که هسته‌های گردان‌هایی را تشکیل دهند که «یک نیروی ضربتی» برای ژنرال خلیفه حفتر شمرده می‌شود.
در شانزدهم ماه مه ۲۰۱۴ ژنرال خفتر از کودتای نظامی خود علیه کنگره ملی خبر داد و مدخلیون هم پس از فتوای شیوخشان درباره تمام شدن صلاحیت کنگره ملی تصمیم گرفتند که در کنار حفتر بایستند و بعدا در عملیات الکرامه حفتر به صفوف نیروهای او ملحق شدند.
شیخ ربیع المدخلی پس از آن با صدور فتوایی طرفداران خود را به پیوستن به صفوف حفتر دعوت کرد و حفتر را رهبر دینی مامور از سمت ولی امر خواند و منظور او از ولی امر پارلمان طبرق است که حفتر را فرمانده تشکیلات موسوم به ارتش ملی لیبی قرار داد و از سوی دیگر «فائز السراج» رئیس دولت وفاق ملی لیبی را مزدور غرب خواند.
مفتی لیبی مدخلیون را عامل هرج و مرج در لیبی خواند
مدخلیون با مخالفت بزرگی از سوی رجال دینی در لیبی روبه روست. صادق الغریانی مفتی لیبی می‌گوید، اعضای مدخلیون مزدورانی هستند که از سمت خارجی‌ها برای ایجاد هرج و مرج در لیبی اجیر شدند. او می‌گوید آنها تعهدی به کشورشان ندارند و از زمان انقلاب لیبی به دنبال بی ثبات کردن این کشور بودند. آنها مساجد رامنفجر کردند و کشور را به هرج و مرج کشاندند و بعد از میان خودشان یک گروه مسلح تشکیل دادند که فتواهایی از سوی اطلاعات بیگانه برای نبرد در کنار نیروهای حفتر دریافت می‌کنند.
از زمان سرنگونی حکومت «معمر قذافی» رهبر سابق لیبی در سال ۲۰۱۱، این کشور تحت کنترل دو دولت موازی در شرق و غرب در آمده است؛ دولت وفاق ملی به ریاست «فایز السراج» در طرابلس (غرب کشور) که در سطح جهان به رسمیت شناخته شده است و دیگری دولت طُبرُق در شرق لیبی که خلیفه حفتر فرمانده شبه‌نظامیان «ارتش ملی لیبی» را حمایت می‌کند.
حفتر با حمایت مصر، امارات و عربستان (و همچنین روسیه و چند کشور غربی) از اواخر فروردین ۱۳۹۸ با هدف اشغال پایتخت، عملیات نظامی علیه طرابلس را آغاز کرد اما با مقاومت شدید نیروهای دولت السراج و شبه‌نظامیان متحد با آن مواجه شده و تا به امروز موفق نشده است به داخل شهر نفوذ کند. نیروهای دولت السراج نیز از حمایت ترکیه، قطر و ایتالیا برخوردارند.
فارس