اختصاصی العالم | برنامه های مهرعلیزاده در سیاست خارجی/ سازش کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی ناپایدار و موقتی است/ آمریکا با خروج از برجام بیش از پیش مقابل جهانیان بی اعتبار شد

العالم _ ایران / سیاسی

محسن مهرعلیزاده؛ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با شرکت در ویژه برنامه انتخاباتی شبکه العالم تحت عنوان «انتخاب ایرانی»، به سوالاتی پیرامون «سیاست خارجی» پاسخ داد.

مهمترین موضوعات مطرح شده در این برنامه:

* فرصت ها و چالش های امروز جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی

* برجام و مذاکرات وین

* بررسی روابط با همسایگان

* بررسی چالش های گسترش مناسبات ایران با شرق

* نقش محور مقاومت در سیاست خارجی

* چشم انداز گسترش روابط با کشورهای آمریکای لاتین

* بررسی روند عادی سازی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی

مشروح گفتگو:

العالم: به نظر شما مهمترین فرصت ها و چالش های امروز جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی چه هستند؟

مهرعلیزاده: مهمترین چالش کنونی کشور تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران است که بدون قانون و حجتی بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل شده است. از همین رو مبادلات بانکی ما قطع و در سیستم بانکی کشور اثر گذاشته است اما با وجود این ها در کشور فرصت های خوبی در کشور از جمله نیروی انسانی جوان و منابع فراوان است.

توان علمی و صنعتی خوب، موقعیت جغرافیایی کشور در منطقه و توان دفاعی مناسب در جهت دفاع از استقلال و تمامیت ارضی از فرصت های موجود در کشور است.

العالم: جمهوری اسلامی ایران مذاکرات با گروه 1+4 در وین را آغاز کرده و هدف از این مذاکرات لغو تحریم ها و بازگرداندن روح تازه به توافق برجام است، تا این لحظه ای که با شما در حال سخن گفتن هستیم مذاکرات به نتیجه ای نرسیده است؛ در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برنامه شما برای این مذاکرات چیست؟ از سوی دیگر اگر آمریکا تحریم ها را لغو نکند، برنامه شما چیست؟

مهرعلیزاده: مذاکرات برجام را ادامه می دهیم و شرایط را برای استقرار موفق برجام برخلاف اتفاقاتی که در گذشته افتاد آماده می کنیم، رئیس جمهور سابق آمریکا ناشیانه از برجام خارج شد و اعتبار آمریکا را بیش از پیش وارد چالش کرد و زیر سوال برد. آمریکا با خروج از برجام آبروی خود را برد و بیش از پیش مقابل مردم جهان بی اعتباری خود را نشان داد. امیدواریم با اصلاح رویه به برجام برگردند و در مسیر توافق قرار بگیرند من امیدوارم این اتفاق می افتد زیرا به نفع همه است.

دیپلماسی فعال ایران می تواند این موضوع را با استدلال منطقی پیش ببرد اگر به هر دلیلی آمریکا بر تحریم ها اصرار کند ایران قطعا بر مواضع خود ایستاده و عقب نمی کشد. به نظر بنده می توانیم به توان خود، ملت و جوانان اتکا کرد و با سیاستی که بنده تحت عنوان اقتصاد اجتماعی برنامه ریزی کردم رویه مشخصی را برای توسعه اقتصادی طی کنیم، ما می توانیم با حذف انحصار ها و روان کردن تولید و استفاده از پتانسیل کشورهای همسایه تحریم ها را بی تاثیر کنیم.

العالم: اولویت سیاست خارجی شما چیست ؟ اولین اقدام پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به ویژه در زمینه سیاست خارجی چیست ؟

مهرعلیزاده: اولویت بنده در سیاست خارجی اتخاذ سیاست های توسعه محور است ما متکی بر حفظ منافع ملی کشور سعی می کنیم در سطح دنیا از هرگونه تنش در دنیا دوری کنیم و در یک مراوده دوستانه در دنیا حضور داشته باشیم و مورد بعدی ادامه مذاکرات است.

العالم: 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس رویکرد های مختلفی نسبت به ایران دارند برنامه شما برای تعامل و مناسبات با این کشور ها چیست؟

مهرعلیزاده: تعداد قابل توجه ای از شش کشور همسایه ما در حاشیه جنوبی خلیج فارس ارتباط خوبی با ایران دارند؛ بعضی از آنها که ارتباط ضعیف تری دارند، تحت تاثیر بعضی القائات این روابط را کاهش دادند و یا روابط مناسبی ندارند اما با درک منافع مشترک کشورهای مسلمانی که اطراف خلیج فارس هستند اعم از ایران و شش کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس و اینکه ارتباط با ایران ایجاد یک بازار هشتاد و چهار میلیونی است و از طرفی ارتباط با پانزده کشورهمسایه که ایران دروازه ی ورود به آنها هم هست ، توسعه اقتصادی و سیاسی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس با آسیای میانه و کشورهای منطقه در گروی همکاری با ایران خواهد بود.

با توسعه روابط دیپلماتیک و تاکید روی نقاط مشترک قوت با این کشورها و با حل مشکل FATF و راحت تر شدن و زیر سوال نبودن روابط اقتصادی می توانیم روابط خوبی با کشورهای همسایه داشته باشیم و به این ارتباط علاقمندم و از آنجایی که ما کشورهای مسلمان هستیم می توانیم متحدان خوبی برای هم باشیم.

العالم: چالش های گسترش مناسبات ایران با شرق از نظر شما چیست و چه برنامه ایی برای گسترش این روابط دارید؟

مهرعلیزاده: در مورد ارتباط با شرق چالش اساسی و مهمی نداریم و در حال حاضر روابط بر اساس اعتماد متقابل بین کشورهایی که با ما راتباط داریم برقرار است و در آینده هم بر اساس منافع ملی کشورها این روابط توسعه خواهد یافت. از بعد مسایل فرهنگی و اقتصادی و حتی سطح دانش فنی و صنعتی نزدیکی بیشتری با شرق داریم و علایق بیشتری هم در سال های اخیر دیده شده است.

بر اساس سیاست جمهوری اسلامی در قبال غرب و شرق که باید سیاستی بر مبنای منافع ملی باشد ما هم با این کشورها تا جایی که منافع ملی ما حفظ شود ارتباط خواهیم داشت و از نظر اقتصادی در حال حاضر ابعاد بسیار مناسبی در ارتباط با شرق فراهم است و مشکلی که مردم با ما در میان می گذارند و ما را از آن نهی می کنند از خام فروشی به لحاظ توسعه ایی که در شرق در خصوص فناوری مواد معدنی داریم و ایران هم معادن بسیار زیادی دارد، قطعا باید در جهت توسعه فناوری مواد معدنی کار کنیم چه خودمان سرمایه گذاری کنیم چه حتی به صورت همکاری و سرمایه گذاری مشترک با کشورهای شرقی که هم آنها بتوانند به مواد اولیه مورد نظرشان برسند و هم در ایران از بعد ارزش افزوده و هم از بعد اشتغال بتوانیم از آنچه به عنوان ذخایر معدنی حداکثر استفاده را داشته باشیم.

* حضور ایران در کنار مردم منطقه و محور مقاومت خواهد بود

العالم: محور مقاومت در سیاست خارجی شما چه جایگاهی دارد؛ و در صورتی که رئیس جمهور شدید چه تغییراتی در رابطه ایران و کشورهای محور مقاومت در منطقه رخ خواهد داد؟

مهرعلیزاده: مقاومت در منطقه موجب شده تا جلوی نفوذ نا امنی و نفوذ بیگانگان در منطقه گرفته شود که جای تقدیر دارد؛ ایران هم بر اساس سیاست های خود همواره از محور مقاومت حمایت کرده و قطعا حمایت از مسلمانان در منطقه برای ما ایرانیان به عنوان یک وظیفه شرعی است تا زمانی که امنیت در منطقه برقرار نشود ما این حمایت را خواهیم داشت، اما در همین مسیر ما گرایشات اقتصادی یا توسعه فناوری و تکنولوژی را باید وارد این روابط کنیم تا بتوانیم هم در بالابردن سطح توان اقتصادی محور مقاومت و مردم عزیز فلسطین و هم در جهت توسعه روابط غیر نظامی هم بتوانیم فعالیت داشته باشیم . قطعا زبان دیپلماسی در منطقه می تواند فعال و موثر باشد تا زمانی که امنیت در آنجا برقرار شود و پای بیگانگان قطع شود حضور ایران در کنار مردم منطقه و محور مقاومت خواهد بود.

العالم: دولت های مختلف که طی سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در آمریکا روی کار آمدند هر کدام به نحوی فشارها بر ایران را افزایش دادند؛ برنامه شما برای مقابله با این فشارهای روبه فزونی آمریکا بر روی ایران چیست؟

مهرعلیزاده: طی سالها احزاب و افراد مختلفی در آمریکا بر سر کار آمدند و همگی در مورد این که بر روی ایران فشار بیاورد همفکر و همسو بودند و ما تنها راهی که داریم این است که بر مبنای شعار "استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی" که در سال های اول پیروزی انقلاب داشتیم، پیش برویم و اگر روی استقلال کشور در ابعاد مختلف برنامه ریزی کنیم و بر روی توان مردم برای به پا داشتن استقلال کشور حساب کنیم به ویژه از بعد مسایل اقتصادی که مشکل عمده ما در کشور است و بخش قابل توجه این مشکلات اقتصادی هم ناشی از تحریم های ظالمانه آمریکا این فشار را بر ما ایجاد کرده است.

در وهله اول سعی می کنیم به دنیا بفهمانیم که از عدالت دور است که کشوری چون احساس می کند پر زور تر است به همه زور بگوید؛ و با استقرار برجام و رفع تحریم ها ، بخشی از فشارهای حاصل از تحریم از روی اقتصاد ما برداشته شود و بخش دیگر و مهم دیگر این است که راه را برای توسعه اقتصادی با برنامه های صحیح و دقیق در کشور باز می کنیم، توان اقتصادی کشور را شکوفا کنیم تا از این طریق اثر این تحریم ها را به حداقل برسانیم؛ و از طرف دیگر باید همبستگی داخلی را در فضای اجتماعی و سیاسی داخل کشور افزایش دهیم، اعتماد بین دولت و مردم را بیشتر از آنچه که هست داشته باشیم؛ قطعا با انجام وعده های به موقع شفافیت لازم در ارتباط با مردم و اتخاذ سیاست ها یی که مردم از آنچه اتفاق می افتد و نتیجه ی آن مطلع شوند؛ همه ی این موارد خواهد توانست ما را از داخل قوی کند و فشارهایی که دولت آمریکا گذاشته اند به این ترتیب بتوانیم بی توجه به آنها به رشد و موفقیت های خود ادامه دهیم.

العالم: در سیاست خارجی شما حوزه های اقتدار جمهوری اسلامی در منطقه، مثل توانمندی موشکی، محور مقاومت، نفوذ اقلیمی از این پتانسیل ها در کجا و چگونه استفاده خواهید کرد؟

مهرعلیزاده: برای هر کشوری از جمله ایران که کشوری قوی و مقتدر در منطقه است و به فکر امنیت منطقه بوده و هیچ ظلمی بر هیچ مسلمانی در هسمایگان را برنمی تابد و اصولا دوست ندارد پای بیگانگان را در منطقه به عنوان محرک ومشوق ناامنی ببیند، توان دفاعی در ابعاد مختلف چه ابعاد نظامی و سیاسی و حضورها در موارد مختلف ضرورت دارد ضمن این که من ارجحیت را به توان اقتصادی و اجتماعی ازجمله همبستگی داخلی می دهم اما قطعا برای پیشبرد اهداف اقتصادی و حفظ امنیت در منطقه و برای جلوگیری از نفوذ فکر و اندیشه ناامنی در منطقه باید از همه ابزارهای توان دفاعی خودمان تا زمانی که امنیت در منطقه برقرار شود، استفاده کنیم.

العالم: چالش هایی که ایران برای گسترش روابط با کشورهای آمریکای لاتین دارد چیست و شما چه برنامه و چشم اندازی برای گسترش روابط با این کشورها خواهید داشت؟

مهرعلیزاده: در رابطه با روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین موضوع به زورگویی های آمریکا و تحریم های ظالمانه و قطع روابط بین بانکی بین ایران و کشورهای مختلف بر می گردد. خوشبختانه ما روابط سیاسی خوبی با کشورهای آمریکای لاتین و تفاهم بسیار خوبی در زمینه های مختلف با آنها داریم. ما از بعد تامین کسری بازارهای همدیگر توانمندی های خوبی داریم و باید عمدتا روی مسایل سیاسی و اقتصادی در ارتباط با این کشورها تمرکز کنیم البته قطعا باید مساله تحریم ها فروکش داشته باشد و مساله "اف ای تی اف" در داخل کشور حل شود و بعد از آن نسبت به توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با آن ها در یک روابط متقابل حفظ منافع ملی کشورها خواهیم توانست کار را ادامه بدهیم.

* سازش کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی ناپایدار و موقتی است

العالم: ما شاهد بودیم که برخی کشورهای عربی روند سازش با رژیم صهیونیستی را آغاز کردند نظر شما در باره این روند چیست و درخصوص مواجهه با اقدامات تخریبی رژیم صهیونیستی در برابر ایران چه سیاستی را اتخاذ خواهید کرد؟

مهرعلیزاده: مقابله با افراطی گری و توسعه روابط اقتصادی بین ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، بهترین راه حلی است که اسراییل نتواند در منطقه حضور داشته باشد. اسراییل از افراطی گری در منطقه و همین طور از ضعف و نیازهای اقتصادی منطقه سوء استفاده می کند و دارد سیاست های ماکیاولیستی خودش را در منطقه توسعه می دهد. البته به نظر من با توجه به گذشته وسابقه صهیونیست ها در خصوص مسلمان کشی، آدم کشی ، کودک کشی و تار ومار کردن تمام زندگی مسلمانان، این رژیم هیچ وقت در هیچ نقطه ای از مناطق کشورهای اسلامی نمی تواند به صورت پایدار موقعیتی داشته باشد و فکر می کنم که این حضورها ناپایدار و موقتی است. اطمینان دارم که با روشن شدن مسایل بین مردم منطقه، اسراییل نخواهد توانست به حضور خودش در منطقه ادامه بدهد. سیاست من در خصوص روابط دولت جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط اقتصادی و سیاسی مناسب با کشورهای منطقه است به نحوی که کشورهای همسایه هیچ گونه احساس نیازی به حضور رژیمی که همواره دشمن مسلمانان بوده در منطقه نداشته باشند.

العالم: ایران در مقایسه با رقبای جهانی و منطقه ای، سهم چندانی از مناسبات با قاره آفریقا ندارد، برنامه کمی و قابل اندازه گیری شما برای گسترش روابط با قاره آفریقا که به سرزمین فرصت ها مشهور است، چیست؟

مهرعلیزاده: ما در یکی دو دهه گذشته به خاطر این که خودمان در زمینه های اقتصادی مشکلاتی داشتیم، نتوانستیم خیلی از داخل ایران به بیرون برویم و آن وقت هم که خواستیم نگاه مان به بیرون باشد به سراغ کشورهای عمدتا همسایه رفتیم به لحاظ این که کشورهای همسایه بازارهای دم دست مان بودند. حجم همکاری های اقتصادی که می توانستیم داشته باشیم به اندازه ای بود که در همین منطقه محدود شد. اما فکر می کنم با این برنامه هایی که دولت اقتصادی و اجتماعی بنده دارد، خواهد توانست در جهت افزایش تولید وامکانات اقتصادی به قدری فعال شود که حتی بازارهای منطقه لزوما بازارهای محدود ما نباشند و روی بیاورند به بازارهای تازه که مشخصا کشورهای آفریقایی خواهند بود. اما به لحاظ این که کشورهای آفریقایی برای ما بازارهای تازه ای هستند، برای شناختن آن بازارها و افزایش قدرت ریسک بازرگانان ما برای حضور در این کشورها باید تشویقات خاصی در نظر بگیریم. من در نظر دارم که تشویقات ویژه ای را برای صادرات و سرمایه گذاری در کشورهای آفریقایی برای صنعگران و بازرگانان ایران داشته باشم که به این ترتیب راه را بازکنیم و بتوانیم در آنجا حضور داشته باشیم که قطعا این همکاری ها هم به ارتقای سطح دانش، اقتصاد و تکنولوژی آن کشورها و هم افزایش توان صادراتی کشورمان کمک خواهد کرد.

العالم: ایران با 15 کشور از طریق دریا و خشکی هم مرز است، چه برنامه ای برای گسترش روابط با این کشورها دارید و در موضوع اقتصادی آیا مبلغی را برای حجم مبادلات تجاری در نظر دارید یا خیر؟

مهرعلیزاده: برنامه من این است که با اولویت اقتصادی بتوانم روابط سیاسی و اقتصادی را با همسایگان توسعه بدهم و تشویقاتی را برای بازگانان دو طرف برای صادرات و واردات در نظر بگیرم. ایران می تواند به عنوان مرکز حمل و نقل و انرژی در منطقه باشد و از طرفی ظرفیت حدود 400 الی 500 میلیون نفری موجود در کشورهای همسایه می تواند ظرفیت خوبی برای بازار ایران باشد. اختلاف سطحی که در خصوص مسایل صنعتی، اقتصادی و تکنولوژیک وجودارد می تواند اختلاف پتانسیل مناسبی برای ایجاد یک جریان اقتصادی صحیح در یک بستر و مناسبات خوب همکاری های دوجانبه با کشورهای مختلف باشد. آنچه من محاسبه کردم می توانیم حجم مبادلات را در دوره چهار ساله دولت من به 200 میلیارد یورو با کشورهای همسایه برسانیم این رقمی است که اکنون به نظر من براساس وضعیت موجود قابل دستیابی است و چه بسا در صورت طی این مسیر و اگر مزاحمت های دیگران از جمله دوباره مساله تحریم بوجود نیاید، مطمئنا این رقم ها می تواند بیشتر از این ها باشد.