العالم ـ آمریکا
جن ساکی سخنگوی کاخ سفید عصر چهارشنبه به وقت محلی به خبرنگاران گفت: متاسفانه این اقدام مانند استفاده از صادرات انرژی به عنوان یک سلاح پیش بینی شده بود.
آمریکا در حالی روسیه را به استفاده از انرژی به عنوان سلاح متهم کرده که واشنگتن با اعمال تحریم های شدید اقتصادی و مالی، از ابزارهای اقتصادی از جمله دلار، غذا، دارو و اقلام غیر نظامی به عنوان سلاح علیه کشورهای مخالف به طور گسترده استفاده می کند و از این جهت با انتقادات جدی مواجه است.
مسکو هفتم اردیبهشت ماه جاری صادرات گاز به لهستان و بلغارستان را قطع کرد. گازپروم روسیه دلیل این اقدام را عدم پرداخت با روبل اعلام کرد. در واکنش به این اقدام، اتحادیه اروپا بر داشتن آمادگی در مقابله با این گونه اقدامات مسکو گفت که کشورهای عضو باید واکنشی هماهنگ داشته باشند.
خط لوله بسیار استراتژیک یامال گاز طبیعی روسیه را از طریق بلاروس به لهستان و آلمان میرساند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به دنبال اعمال تحریم های شدید از سوی غرب علیه مسکو، در اواخر فروردینماه، اعلام کرد که از این پس گاز کشورش تنها به روبل، واحد پول روسیه، معامله خواهد شد، شرطی که به گفته اروپاییها خلاف قراردادهای موجود معامله نفت و گاز است و مورد موافقت آنها قرار نگرفته است.
کشورهای اروپایی و آمریکا از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، در حالی تحریمهای سنگینی را علیه مسکو اعمال کرده اند که اروپا به گاز روسیه برای گرمایش و تولید برق به شدت وابسته است. رییس جمهور روسیه نیز در واکنش به اعمال تحریم های غرب علیه مسکو، اعلام کرد که اگر گاز می خواهید، ارز ما را بخرید.
بر اساس گزارشها، ۴۰ درصد از گاز و زغالسنگ مصرفی، همچنین یک چهارم نفت و محصولات نفتی اروپا از روسیه تأمین میشود و این آمار بیانگری وابستگی قاره سبز به انرژی روسیه است.بنابر این قطع کامل واردات گاز روسیه و جایگزین کردن منابع دیگر برای اروپا غیرممکن است. با اینحال، اتحادیه اروپا میتواند وابستگی خود به گاز روسیه را در سال جاری از ۴۰ درصد به ۳۰ درصد کاهش دهد.
با این حال به دلیل مخالفت چند کشور اروپایی از جمله آلمان، تحریم کامل نفت و گاز روسیه هنوز در اتحادیه اروپا تصویب نشده است.
تقریباً یک سوم گاز اتحادیه اروپا در نیروگاههای برقی مصرف میشود و این کشورها در میانمدت شاید بتوانند با توسعه هر چه بیشتر منابع انرژی پاک خورشیدی و بادی، همچنین سرمایهگذاری در پروژههای گاز دیگر کشورها تا حد زیادی از وابستگی به گاز روسیه کم کنند؛ اما در حال حاضر چارهای جز ادامه واردات گاز روسیه نیست.
تشدید تنشها بین غرب و روسیه بر سر اوکراین، نگرانیها را در مورد تبعات کاهش یا قطع احتمالی جریان گاز روسیه به اروپا چنان افزایش داده که کمیسیون اروپا و ایالات متحده وادار به بررسی گزینههای اضطراری برای جایگزینی گاز روسیه شدهاند.
روسیه از لحاظ تاریخی بزرگترین تامین کننده گاز اتحادیه اروپا بوده است. پس از بروز اختلافات گازی میان روسیه، اوکراین و اروپا در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ و به دنبال آن وقوع بحران اوکراین در سالهای ۲۰۱۴-۲۰۱۳، اتحادیه اروپا به فکر کاهش وابستگی خود به واردات گاز روسیه افتاد.
با وجود تلاش کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به گاز روسیه، این کشور همچنان تامین کننده ۴۰ درصد گاز مصرفی اتحادیه اروپاست. بر همین اساس، اتحادیه اروپا گفتگوها با برخی شرکای خود مانند آذربایجان را آغاز کرده تا بتواند تصویری واقعی از پتانسیل افزایش عرضه گاز در صورت تشدید بحران اوکراین به دست بیاورد.