العالم - زلال قرآن
در دین اسلام صوم (روزه داری) عبادتی است خاص که در فاصله زمانی معین بصورت امساک و پرهیز از هر نوع خوردن و آشامیدن و هر عملی که مطابق احکام فقهی مربوطه مبطل روزه باشد و با رعایت شرایط ویژه انجام می پذیرد، چنانکه از این بخش از آیه 187 سوره مبارکه بقره:
«... وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْل...»
ترجمه: (... و بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب...)، استنباط می شود.
و مطابق روایات اهل بیت (ع)، برای انسان روزه دار بعضی اعمال مثل: کم سخن گفتن، ترک اعمال مباح، و...، ممدوح شناخته شده و بر تلاوت قرآن، فکر و ذکر و دعا و مناجات بسیار تاکید شده است، که از مجموعه آنها این نتیجه حاصل می گردد که:
روزه عبادت خاصُ الخاصی است که احکام آن با تعیین حدود مربوطه، هم از جهت امساک های مُعَین در اوقات مشخص، و هم از جهت عبادات ویژه در ایام معدودات (سی روزه ماه مبارک رمضان و...) :
اولاً – ضوابط بسیار دقیقی را برای مراقبت مستمر در مدت طولانی از حالات نفسانی تعیین کرده است.
ثانیاً – فرصت مغتنمی را برای تربیت روحی و معنوی انسان فراهم ساخته است.
ثالثاً – امکان ممارست و تمرین برای کنترل نفس امّاره و مهار هواهای نفسانی و امیال حیوانی برای انسان به وجود آورده است.