العالم - زلال قرآن
اشاره شد که روح پدیده واحدی است که بعنوان اصل وجود انسان به منظور فراهم کردن شرایط مساعد برای بقا و استمرار حیات او، موظف است که هم به جسم توجه داشته باشد و امکانات مادی لازم جهت ادامه حیات آن را فراهم نماید، که از این جهت به آن جنبه نفسانی روح گفته می شود، و هم برای رشد و کمال قوای روحی از طریق معنویات، باید به بُعد روحی توجه داشته باشد که به آن جنبه عقلی روح گفته می شود.
وجود عقل و نفس جهت دهنده انسان برای گرایش به خیر یا شرّ است و این ویژگی را به روح انسان داده است که بتواند یا از هواهای نفسانی و وساوس شیطانی اثر پذیرفته و با آلوده شدن به کفر و شرک و نفاق و گناه و معصیت، از صراط مستقیم الهی و راه فطرت انسانی خارج شود، یا تحت تاثیر عقل انسانی و هدایت های خداوند رحمان، جنبه حق پذیری آن تقویت شده و در سایه تقوا و تزکیه از آلودگیها و آفت ها مصون بماند و هر روز استوارتر از روز قبل در صراط مستقیم الهی گام بردارد و در راه تقرب به خداوند تبارک و تعالی حرکت نماید.
نکته بسیار مهم :
ویژگی روح انسان چنین است که در یک زمان واحد فقط به یک جنبه ( مادی یا معنوی) از وجود خویش می تواند توجه نماید، لذا توجه کامل به یک بُعد از وجود ( جسمی یا روحی)، او را از توجه به بُعد دیگر منصرف می نماید.
و از آنجا که انسان نمی تواند هیچ یک از ابعاد وجود خویش را نادیده بگیرد، پس او موظف است با رعایت شرایط شرعی بین این دو تعادل برقرار کند.