العالم - ایران ـ سیاسی
«سمیر شوهانی» کارشناس و تحلیلگر عرب در گفت وگو با شبکه خبری العالم با اشاره به این مطلب، در مورد دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط خاطرنشان کرد: با اینکه این دور از مذاکرات حدود دو هفته به تعویق افتاد و اساسا قرار بود هفته گذشته برگزار شود، اما به نظر می رسد که طرف آمریکایی (هنوز) نتوانسته است که موضع خود را در مورد مذاکرات یکپارچه و منسجم کند. در مورد طرف ایرانی، قطعا ایران از ابتدا گفته است که آماده است در اسرع وقت به توافق برسد.
وی افزود: ایران در مورد مذاکرات هستهای خطوط قرمزی دارد. تهران تاکید کرده است که برچیدن برنامه هستهای خود را نخواهد پذیرفت.
شوهانی در توضیح اینکه برچیدن برنامه هستهای به چه معناست و این که آیا چنین امکانی وجود دارد، گفت: مقوله برنامه هستهای هر کشوری متفاوت است بویژه ایران که برای صنعت هستهای خود به منابع خارجی متکی نیست و اورانیوم را با استفاده از تخصص داخلی غنی سازی میکند، لذا مقوله برچیدن برنامه هسته ای ایران با محدودیت هایی مواجه است. از جمله اینکه، سانتریفیوژها در ایران با تخصص داخلی تولید میشوند.
وی افزود: وقتی درباره برچیدن برنامه هستهای صحبت میکنیم، این به معنای آن است که یا ایران غنیسازی اورانیوم را به طور کامل متوقف کند یا اینکه سانتریفیوژهای خود را به طور کامل کنار بگذارد. این خط قرمز ایران است. ایران میتواند در مورد تعداد سانتریفیوژها مذاکره کند.
این تحلیلگر سیاسی توضیح داد: در مورد تعداد سانتریفیوژها، طبق توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام)، به ایران اجازه داده شده بود که سانتریفیوژها را منحصراً در تأسیسات نطنز داشته باشد. پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای خارج شد، ایران در پاسخ به عدم پایبندی سایر امضاکنندگان توافق هسته ای به تعهداتشان، پنج گام برداشت. در یکی از این گام ها، ایران در وهله اول شروع به استفاده از تعداد بیشتری سانتریفیوژ کرد و در وهله دوم نسلهای جدید سانتریفیوژ را بکار برد و در وهله سوم شروع به انتقال یا استقرار این سانتریفیوژها به تأسیسات دیگر کرد.
وی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال، ایران به سانتریفیوژهای موجود در تأسیسات هستهای نطنز اکتفا نکرد، بلکه در تأسیسات فردو نیز از سانتریفیوژها استفاده و نسلهای جدیدی را وارد چرخه کرد. در حالی که ایران تحت توافق هستهای ۲۰۱۵ از سانتریفیوژهای نسل اول و دوم استفاده میکرد، پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، ایران سانتریفیوژهای نسل ششم و نهم را وارد چرخه کرد که میتوانند اورانیوم را با خلوص و سرعت بیشتری غنیسازی کنند.
شوهانی گفت: ایران به وضوح اعلام کرده که میتواند در مورد تعداد سانتریفیوژهایی که پس از خروج آمریکا از توافق هستهای اضافه کرده است، مذاکره کند، اما خط قرمز این است که ایران به طور کامل از همه سانتریفیوژهای خود دست نخواهد کشید.
وی در مورد موضوع بعدی که غنی سازی اورانیوم است، افزود: طبق توافق هسته ای (برجام) ، ایران حق غنی سازی اورانیوم تا 3.67 درصد را دارد. اما پس از خروج آمریکا از این توافق، ایران غنیسازی اورانیوم را از ۲۰ تا ۶۰ درصد آغاز کرد. ایران آماده مذاکره برای توقف غنیسازی نیست، بلکه آماده است که درباره سطح غنیسازی بحث کند.
این تحلیلگر افزود: در خصوص غنی سازی، به ایران اجازه داده شد که اورانیوم را در تأسیسات نطنز تا 3.67 درصد و در رآکتور تحقیقاتی تهران تا ۲۰ درصد غنیسازی کند، زیرا ایران در حال تولید رادیوایزوتوپهایی است که به عنوان دارو در درمان سرطان استفاده میشوند.
وی گفت: ایران آماده است میزان غنیسازی اورانیوم را کاهش دهد، اما آماده نیست که غنیسازی را متوقف کند.