العالم-ایران
سادس نوشت: بیش از ۸۰ سال قبل، تهران قدیم در منطقه ۱۲ خلاصه می شد. بنای نخستین ساختمان شهربانی در همین در باغ ملی نهاده شد. عملیات احداث این ساختمان ۴ مرداد ۱۳۱۴ پس از تهیه نقشه و مقدمات کار آغاز شد و باگذشت این همه سال هنوز هم به همان شکل باقی مانده است.
شهربانی در عهد سرلشکر آیروم دستگاهی بسیار هولناک بود. پس از سقوط تیمورتاش وزیر دربار رضاپهلوی سرلشکر آیروم می خواست جای او را بگیرد. پس از عزیمت او به اروپا سرپاس مختاری در سمت معاون کل شهربانی امور شهربانی را اداره می کرد. سرپاس مختاری بعدها به عنوان رئیس کل شهربانی منصوب شد. یکی از بخش های مهم شهربانی اداره آگاهی آن بود که با استفاده از بهترین کارآگاهان پرونده های جنایی را کشف کرده و قاتلان، سارقان و تبهکاران را به دام می انداختند.
ریاست اداره آگاهی شهربانی بر عهده سرهنگ علی اکبر فهمی بود که در دوران خدمتش توانست بسیاری از پرونده های جنایی مهم را به سرانجام برساند. اکنون پس از گذشت سال ها فرزند سرهنگ فهمی دست به قلم شده و می خواهد خاطرات پدر را زنده کند . بیژن فهمی که با پشت سر گذاشتن ۷۶ بهار معتقد است در آن زمان کارآگاهان شهربانی بدون داشتن امکانات و تنها براساس تجربه و هوش بالا بسیاری از پرونده های جنایی را کشف کردند.
او که سلسله خاطراتی به عنوان ۴۰ سال خدمت در پلیس و آگاهی گشور را به چاپ رسانده، برای ما از اولین کلانتری ها و پاسگاه هایی که در منطقه ۱۲ احداث و فعال بودن می گوید: سال ۱۳۳۲ که پاسگاه ها و کلانتری ها راه اندازی شد بیشترین تعداد متعلق به همین منطقه بود. پاسبانها و فرماندهان این پاسگاه ها و کلانتری ها نظارت گسترده ای بر پایتخت داشتند. کلانتری ۲ در میدان بهارستان و در همین مکان فعلی که هم اکنون قرار دارد راه اندازی شد و ریاست این کلانتری نیز برعهده سرهنگ سید جعفر شهرستانی بود.
فهمی سابقه همه کلانتری های آن دوران را خوب به خاطر دارد: کلانتری ۶ در خیابان مولوی در نزدیکی میدان قیام فعلی احداث شد، کلانتری ۷در خیابان ری کوی آبشار احداث شد و یکی از کلانتری های مهم تهران بود. کلانتری ۸ هم در خیابان خیام مقابل سید نصرالدین بود. در خیابان سیروس در سه راهی سیروس کلانتری ۹فعالیت می کرد و حوزه کلانتری ۱۵ میدان اعدام سابق بود. کلانتری ۱۶و ۲۱ هم به ترتیب در میدان سپه سابق و دروازه غار بودند. کلانتری سوار آخرین کلانتری منطقه بود که در خیابان مازندران فعالیت می کرد. اسب سواران شهربانی در این کلانتری حضور داشتند و بعدها این کلانتری تبدیل به اداره آگاهی شد و پس از مدتی به خیابان وحدت اسلامی منتقل شد. الان البته از این کلانتری در خیابان مازندران فقط یک تابلو و کوچه به اسم (کلانتری سوار) باقی مانده است.
فارس