العالم _ عربستان سعودی
شنبه ۴ نوامبر به میهمانان هتل پنج ستاره «ریتزکارلتون» در شهر ریاض اطلاع داده شده که به دلیل رزروهای پیش‌بینی نشده توسط مقام‌های محلی، امکان پذیرش میهمان جدید وجود ندارد.
نقطه شروع یک تسویه حساب سیاسی در عربستان، از همینجا بود. ظرف تنها چند ساعت، نیروهای امنیتی ده‌ها نفر از نخبگان سیاسی و تجاری عربستان سعودی را بازداشت کرده و به این مکان منتقل کردند.
یازده شاهزاده و چندین وزیر کابینه و فرد ثروتمند میهمانان ناخوانده هتلی هستند که متعلق به یک شرکت آمریکایی به همین نام است و در ۳۰ کشور جهان، ۹۱ هتل پنج ستاره لوکس دارد.
خبرگزاری رویترز نوشته برخی از این نفرات بعد از دعوت به نشست با مقام‌های سعودی دستگیر شدند و بازداشت عده‌ای دیگر در خانه‌های آنها صورت گرفت.
منابع آگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفته‌اند به بازداشت‌شدگان اجازه داده شد تماس مختصری با خانواده‌هایشان داشته باشند.
یک منبع نزدیک به این دستگیری‌ها می‌گوید: «کسی حق تماس تلفنی با آنها ندارد و آنها تحت تدابیر شدید امنیتی نگهداری می‌شوند. کسی حق ورود و خروج به این هتل را ندارد. واضح است که آمادگی‌های مقدماتی زیادی برای این کار صورت گرفته بود.»
دستگیری‌ها به دستور «محمد بن سلمان»، ولیعهد ۳۲ ساله عربستان انجام شد. او که بعد از پدرش ملک سلمان وارث تاج و تخت خواهد شد، از هم‌اکنون عملاً اداره کشور را به دست دارد.
کارشناسان مسائل بین‌المللی معقتدند بن‌سلمان در حال مستحکم کردن پایه‌های قدرت و زمینه‌چینی برای گرفتن تاج و تخت پادشاهی از پدر و حذف هر گونه مخالفت احتمالی است.
قماری که بن‌سلمان آغاز کرده، مگر در صورتی که پالایش‌های داخلی در خاندان حاکم کاملاً با موفقیت پیش برود، می‌تواند ثبات سیاسی بزرگترین کشور تولیدکننده نفت جهان را در معرض خطر قرار داده و به ایجاد ناآرامی در آن منجر شود.
یک فرد مطلع به رویدادهای اخیر در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز گفته محمد بن‌سلمان بعد از آگاهی از اینکه حجم مخالفت‌ها با پادشاهی او در حلقه بستگانش فراتر از تصورات او بوده، تصمیم گرفت سراغ آنها برود.
این منبع می‌گوید: «تمام تبلیغات انجام شده حول ماجرای مبارزه با فساد هدفش دستگیری بستگان بن‌سلمان بود. مابقی ماجرا، اقدامات ویترینی است.»
از جمله نفرات دستگیر شده، «شاهزاده متعب بن عبدالله»، وزیر گارد ملی و فرزند پادشاه پیشین عربستان، ملک عبدالله است.
منابع آگاه به رویترز می‌گویند متعب در خانه‌اش در ریاض بود که به نشستی با ولیعهد دعوت شد. چنین دعوتی برای دیدار با یک مقام ارشد، حتی اگر شب‌هنگام باشد، غیرمعمول نیست و باعث ایجاد شک و ظن نمی‌شود.
یک منبع نزدیک به شماری از نفرات بازداشت‌شده، در این باره می‌گوید: «او به یک نشست دعوت شد و بعد خبری از او نشد.»
برخی از تحلیلگرانی که مسائل خاندان سلطنتی را از نزدیک دنبال می‌کنند می‌گویند تنش‌های میان اعضای خاندان سلطنتی در خلال جلسه‌ای در تابستان نمایان شد.
یکی از این منابع می‌گوید ولیعهد عربستان تا حد زیادی از این موضوع آگاه شده بود که برخی از شاهزاده‌های قدرتمند، از جمله متعب، احساس خوبی درباره ترفیع جایگاه او ندارند.
«جمال خاشجچی»، نویسنده عربستانی مخالف خاندان آل‌سعود می‌گوید: «بن‌سلمان از چوب فسادی برای سرکوب استفاده کرد که برای تک تک اعضای این خاندان قابل استفاده است. این اولین بار است که سعودی‌ها می‌بینند شاهزاده‌ها بابت فسادشان محاکمه می‌شوند.»
او می‌گوید: «من معتقدم بن‌سلمان فردی ملی‌گرا است که کشورش را دوست دارد و می‌خواهد قوی‌ترین فرد باشد، اما مشکل او این است که می‌خواهد تنهایی حکومت کند.»
محمد بن سلمان از زمان روی کار آمدن در سال ۲۰۱۵ وعده داده کشورش را متحول و «مدرن» کند. او می‌گوید قصد ایجاد یک نظم نوین اجتماعی در عربستان دارد که در آن، بورکراسی‌های سختگیرانه گذشته کنار گذاشته می‌شوند و اقتصاد، بدون اثرپذیری از رویدادهای بازارهای نفتی، روپا و اشتغال‌زا خواهد بود.
بن‌سلمان، ماه سپتامبر اعلام کرد زنان اجازه رانندگی خواهند داشت. او به علاوه از رئوس کلی طرحی رونمایی کرده که می‌تواند اقتصاد عربستان را از وابستگی به نفت نجات دهد.
محور این طرح را برنامه‌ریزی ریاض برای تشکیل یک صندوق سرمایه‌گذاری ملی به ارزش دو تریلیون دلار از طریق فروش دارایی‌های شرکت ملی نفت (آرامکو) تشکیل می‌دهد.
اما هیچ ضمانتی وجود ندارد که جاه‌طلبی‌های بن‌سلمان به سرانجام برسند.
حتی برخی از سرسخت‌ترین طرفداران بن‌سلمان به اینکه او توان عملی کردن طرح‌هایش را داشته باشد به دید شک می‌نگرند.
زمامداری از بالا به پایین او که هیچ مخالفتی را برنمی‌تابد، می‌تواند باعث هراس سرمایه‌گذارانی شود که برای تضمین حاکمیت قانون و امنیت، بیش از هر چیز ارزش قائلند. ولیعهد عربستان، بدون حمایت سرمایه‌گذاران، شانس چندانی برای پیشبرد برنامه‌هایش نخواهد داشت.
جنگ یمن، بحران دیپلماتیک با قطر و پیگیری سیاست تنش‌زایی با ایران، دیگر عواملی هستند که باعث هراس سرمایه‌گذاران شده و آنها را از عربستان دور می‌کند.
فارس