العالم - افریقا
ریاک ماشار و سالوا کر، رئیس جمهور سودان جنوبی به منظور دستیابی به توافق صلحی جامع و فراگیر و پایان منازعاتی که از سال 2013 تاکنون هزاران کشته میلیون ها آواره بر جای گذاشته، هفته هاست که در خارطوم سرگرم گفتگو هستند.
حاصل این گفتگوها امضای تعدادی توافقنامه آتش بس دائم یا تقسیم قدرت است که بر بازگشت مشار به قدرت به عنوان معاون اول رئیس جمهور در پنجم آگوست تصریح دارد. این توافقنامه در آن زمان با وجود ابراز عدم اطمینان آمریکا و انگلیس درباره میزان جدی بودن دو طرف، با استقبال گسترده محافل بین المللی رو به رو شد.
ماشار سه شنبه گذشته حاضر به امضای توافقنامه صلح نشد اما در نهایت با میانجی گری خارطوم، به ناگاه نظرش عوض شد. به گفته "الدردیری احمد"، وزیر خارجه سودان و مبتکر طرح صلح، این توافقنامه قرار است در کنفرانس سران (ایگاد) – که موعد آن به زودی اعلام می شود - به امضای نهایی برسد. ایگاد، سازمان بین دولتی توسعه متشکل از کشورهای شرق آفریقاست. این سازمان از ماه ها پیش برای پایان دادن به جنگ در سودان جنوبی تلاش می کند.
وزیر خارجه سودان به این ترتیب با اعلام پایان مذاکرات خارطوم، توپ را به زمین کشورهای عضو ایگاد انداخت و رسیدگی به اعتراضات و ملاحظات مطرح شده از سوی مشار و دوستانش و تعداد ایالت های تعیین شده در کشور و تدوین قانون اساسی را به آنها واگذاشت.
جزئیات توافقنامه ممکن است در وهله اول آسان به نظر بیاید و حل آن برای سران ایگاد کاری نداشته باشد و به راحتی بتوانند طرفین را به اجرای آن ملزم کنند. اما بحران عدم اعتماد بین طرفین و تجربه های پیشین چندان جای امیدواری باقی نمی گذارند.
شاید خارطوم بنا به دلایل بسیار در اعلام توافق عجله کرده باشد یا دو طرف را برای پذیرش این توافق و نادیده گرفتن برخی اختلافات و موکول کردن آنها به کنفرانس سران ایگاد تحت فشار قرار داده باشد؛ یکی از این دلایل می تواند بحران اقتصادی بزرگی باشد که در حال حاضر گریبان گیر این کشور شده است یا نیاز شدید آن به بازگرداندن خط عبور لوله های نفت از خاک خود باشد. در شرایط فعلی که واحد پول ملی سودان به شدت سقوط کرده و تورم به خصوص در کشور تازه تأسیس سودان جنوبی بالا رفته است، عبور این خط لوله می تواند حلقه نجاتی برای هر دو کشور باشد. دولت های دو کشور اعلام کرده اند که دوم سپتامبر عبور نفت از سر گرفته خواهد شد. پس از جدا شدن سودان جنوبی توافق فراگیری برای همکاری بین دو کشور امضا شد اما چندان دوام نیاورد؛ اختلاف های مربوط به دوره قبل از جدایی مانع اجرای توافقنامه شد و در نتیجه منافع دو ملت محقق نشد.
امروز ممکن است توافق یادشده دوباره احیا شود و سهم سودان از نفت جنوب به 26 دلار در هر بشکه برسد؛ حال اگر حجم صادرات نفت تا اواخر سال جاری به سطح پیش بینی کارشناسان یعنی 400 هزار بشکه در روز برسد، سهم سودان به 10 میلیون دلار در هر روز می رسد.
همچنین اگر این توافقنامه امضا شود هجوم آوارگانی که به خاطر جنگ از سودان جنوبی آواره شده و خارطوم مجبور به پذیرش آنها شده است نیز متوقف می شود و همین کمک بزرگی به خزانه خالی سودان خواهد کرد. این توافقنامه همچنین می تواند اقتصاد خارطوم را مخصوصا در زمینه های بازرگانی و بازار کار احیا کند کما اینکه عمر البشیر، رئیس جمهور سودان نیز در جریان امضای این توافقنامه آمادگی خارطوم را برای به کار گرفتن تمام امکانات این کشور برای شرکت در بازسازی سودان جنوبی اعلام کرد که این موضوع با تمسخر گسترده کاربران سودانی شبکه های اجتماعی رو به رو شد.
اسامه