العالم -آسیا
بعد از اینکه برخی سیاستمداران و راهبان بودایی در سریلانکا ترویج تفکرات و عقاید افراطی وهابیت را عامل اصلی بمب‌گذاری‌ها و حملات تروریستی اخیر در این کشور معرفی کردند، مقامات سریلانکا اقدامات برای محدود کردن نفوذ عربستان سعودی در این کشور را آغاز کردند.
در تاریخ یکم اردیبهشت (بیست‌ویکم آوریل) هم‌زمان با روز عید پاک مسیحیان، 9 شهروند سریلانکایی که کمربندهای انتحاری داشتند، خود را در چندین کلیسا و هتل لوکس این کشور منفجر کردند و حداقل 260 نفر را به کام مرگ کشاندند و بیش از 500 نفر نیز زخمی شدند.
از آن زمان نیروهای امنیتی سریلانکا یک مبلغ وهابی به نام «محمد الیار» بنیانگذار مرکز موسوم به «ارشاد اسلامی» که ترویج‌دهنده تفکرات وهابیت در شهر «کاتانکودی» بود، بازداشت کردند و قصد دارند این مدرسه را نیز تعطیل کنند .
دولت سریلانکا همچنین اعلام کرده که بر جریان ورودی منابع مالی کنترل‌نشده از سوی چهره‌های برجسته خانواده‌های سعودی به مساجد این کشور نظارت بیشتری خواهد کرد.
به نوشته خبرگزاری رویترز، «کبیر هاشم» وزیر امور توسعه عمومی سریلانکا با بیان اینکه سازمان امور فرهنگی و مذهبی مسلمانان در این کشور به نظارت بر کمک‌های مالی خارجی به مساجد نظارت خواهد کرد، می‌گوید از این به‌بعد دیگر کسی نمی‌تواند کمک‌های خیریه کنترل‌نشده انجام دهد زیرا شاهد بودند که تفکرات رادیکال چه دامنه ترویج گسترده‌ای دارد.
یک مقام سریلانکایی درباره دیدار اخیر دیپلمات‌های سعودی با «مایتریپالا سیریسنا» رئیس‌جمهور این کشور، به رویترز گفت که آنها از سرزنش ریاض به‌عنوان عامل اصلی رخ دادن چنین حملاتی شدیدا ابراز ناراحتی کردند.
یکی از نمونه‌های افزایش فشار دولت سریلانکا بر مبلغان تفکرات سَلَفی-وهابی در این کشور، استعفای «محمد حزب‌الله» استاندار استان شرقی سریلانکا است که بعد از اعتراضات گسترده به ارتباط او با ریاض و ترویج ستیزه‌جویی و افراطی‌گری در شهر کاتانکودی انجام شد.
خانواده محمد حزب‌الله علاوه بر کمک به ساخت چند مسجد و یک موسسه آموزش عالی «باتیکالوآ» در سریلانکا با پول‌های سعودی، گروهی را تحت عنوان «بنیاد هیرا» تاسیس کرد که طبق اظهارنامه مالیاتی آنها مابین سال‌های 2014 تا 2018 حدود 31 هزار دلار درآمد داشتند. با این حال محمد حزب‌الله طی جلسه استماع در پارلمان سریلانکا اذعان کرده بود بنیاد هیرا مبلغ دو میلیون دلار از منابع خارجی دریافت کرده است.
محمد حزب‌الله 56 ساله طی مصاحبه با رویترز در خانه خود در کلمبو، گفت که بیشتر این پول‌ها را خاندان «جفالی» که یکی از خانواده‌های سرمایه‌دار و تاجر سعودی هستند، به بنیاد هیرا اعطا کرده است. اسناد بانکی که به مشاهده رویترز رسیده نیز نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های 2016 تا 2017 مبلغ 24.5 میلیون دلار به موسسه باتیکالوا از سوی جفالی‌ها پرداخت شده است.
مقامات سیاسی و سران مذهبی سریلانکا می‌گویند، تفکرات افراطی وهابی‌گری از حدود سه دهه قبل به استان شرقی این کشور رواج پیدا کرد؛ زمانی که این منطقه عرصه درگیری دو فرقه «جدایی‌طلبان هندو» و مقامات دولتی بودایی بود. بر این اساس، در آن زمان عربستان سعودی به فرهیختگان و محققان مسلمان سریلانکایی برای تحصیل در این کشور بورسیه اعطا کرد.
رویترز در این باره می‌نویسد: «مساجد تحت حمایت مالی سعودی مانند قارچ رشد کردند. زنان ساری‌های خود را کنار گذاشته و لباس‌های کامل سیاه پوشیدند. صوفی‌های سریلانکایی که از نظر وهابی‌ها بدعت‌گذار بودند، تحت تعقیب قرار گرفتند».
یک کمیته پارلمان سریلانکا ماه قبل از مقامات دولتی خواست تا به دلیل نقض احتمالی قوانین تبادل خارجی و نگرانی‌های امنیتی، موسسه باتیکالوآ را مصادره کرده و سرمایه تامین‌کنندگان مالی را برگرداند.
رویترز با اشاره به ریشه‌های سعودی وهابیت، نوشته است که الیار مرکز ارشاد اسلامی را در سال ۱۹۹۰ و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه اسلامی محمد بن سعود ریاض، راه‌اندازی کرده است. یکی از ساکنان شهر کاتانکودی راه‌اندازی این مرکز را نقطه عطفی در گسترش سلفی‌گری در این شهر توصیف کرده است. به نوشته رویترز، بخشی از بودجه این مرکز را عربستان سعودی و کویت تأمین می‌کرده‌اند.
دولت عربستان سعودی از پاسخ به سؤال رویترز درباره این گزارش خودداری کرده است.
فارس