العالم- تحلیل روز
حضور "امانوئل مکرون" در ماه گذشته در لبنان پس‌زمینه‌هایی داشت؛ در واقع فرصتی برای فرانسه به منظور پُر کردن خلأ حضور سیاسی آمریکا در لبنان، که ناشی از تحریم دولت این کشور به بهانه حضور حزب‌الله در آن است، فراهم شده خلأیی که همچنین شکافی سیاسی درخصوص روابط خارجی بیروت ایجاد کرده است به‌ویژه اینکه واشنگتن دیگر قادر به اجرای پروژه مداخله‌جویانه خود نیست.
بر این اساس، مکرون با این رویکرد وارد لبنان شده است که فشار آمریکا حزب‌الله را هرگز تضعیف نمی‌کند از سوی دیگر، تضعیف حزب‌الله بستر مناسبی را برای منازعه داخلی فراهم خواهد کرد که غیرقابل کنترل خواهد بود وضعیتی که مورد پسند فرانسه نیست.
مکرون از زمان سفر نخستش، رویکرد خود برای مرحله آتی را اعلام کرد که مبتنی بر تغییر نظام سیاسی است. رویکردی که ممکن است مشکوک باشد به‌ویژه اینکه فرانسه سال‌هاست که از صحنه سیاسی لبنان دور مانده است. ولی با این حال، این طرح با استقبال و توجه طرف‌های لبنانی همراه شده است.
موضوع قابل توجه درباره رویکرد و طرح مکرون این است که حزب‌الله بخشی از ترکیب سیاسی لبنان است و این موضوع را مکرون در دومین سفرش به لبنان نیز تکرار کرده و گفته است که حزب‌الله بخشی از نظام سیاسی و منتخب از سوی مردم است. این اظهارات معنای هواداری از حزب‌الله را نمی‌دهد؛ چرا که فرانسه به خوبی می‌داند که حزب‌الله یک قدرت سیاسی دارای ثقل در لبنان است و به هیچ‌وجه نمی‌توان آن را از ترکیب و ساختار سیاسی جدا کرد. در واقع جدا کردن حزب‌الله از ترکیب سیاسی دولت به معنای جدا کردن بخش بسیار اعظمی از جامعه لبنان خواهد بود.
در همین راستا، روزنامه فرانسوی "فیگارو" به نقل از یک منبع فرانسوی مدعی شد که در هفته‌های اخیر پیام‌هایی میان پاریس و حزب‌الله به دور از رسانه‌ها رد و بدل شده و مکرون در این پیام‌ها به حزب‌الله گفته است: "در خصوص مسأله سلاح و دو سه موضوع دیگر که برای شما مهم است، قصد نداریم شما را تحت فشار بگذاریم. اما در مقابل حکومت را فعال کرده و نقش خود را نیز در آن ایفای کنید. ما نمی‌توانیم به این وضع ادامه دهیم که در این صورت مردم و حکومت غرق خواهند شد."
به نظر می‌رسد موارد همگرایی( و لو به صورت ناخواسته) میان تمامی طرف‌های لبنانی از یک سو، و همچنین میان این طرف‌ها و تحرکات فرانسوی از سوی دیگر وجود دارد و این وضعیت، در معرفی "مصطفی ادیب" به عنوان نخست‌وزیر جدید کاملا مشهود است. این انتخاب کاملا متفاوت از انتخاب‌های قبلی بوده است؛ چرا که ماه‌ها طول می‌کشید که طرف‌های سیاسی درباره گزینه نخست‌وزیری به توافق برسند. البته، ذکر این نکته حایز اهمیت است که ادیب از چهره‌های نزدیک به پاریس (طبق گفته‌ها، داماد فرانسوی‌ها است) و برخی منابع می‌گویند که مکرون در جریان رایزنی‌هایش با نیروهای سیاسی لبنان نام ادیب را مطرح کرده است.
انتخاب ادیب ممکن است آغاز همگرایی برای انتقال لبنان به مرحله دوم باشد ولی این انتقال نیاز به تضمین‌هایی داد تا آمریکا که خود را در طرح فرانسوی نمی‌بیند در مقابل اجرای آن، سنگ‌اندازی نکند. "دوروتی شیا" سفیر آمریکا در بیروت گفته است: طرح فرانسه برای حل بحران لبنان یعنی فقط پاریس.
در هر صورت می‌توان گفت که فرانسه به دنبال تشکیل طبقه‌ای سیاسی مطابق با نظام سیاسی جدید است به این امید که در دور کردن حزب‌الله از صحنه سیاسی کمک کند ولی از آنجا که فرانسه می‌داند دور کردن حزب‌الله، از غیرممکن‌هاست لذا، تلاش می‌کند از حضور حزب‌الله در ساختار سیاسی، برای موفقیت‌آمیز بودن طرح ویژه خود بهره‌برداری کند؛ طرحی که حاوی قیمومیت فرانسوی است و می‌خواهد از دور، لبنان را تحت کنترل قرار دهد.
حسین الموسوی