العالم - ایران
«سعید خطیبزاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا ضمن تسلیت به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) به سالروز شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی اشاره کرد و گفت: شهید سلیمانی نماد مقاومت و وحدت و انسانی که خون خودش را در راه حفظ کیان و امنیت این مرز و بوم و کیان اسلام داد و برای همین جاودانه شد. شهیدی که زنده است، کما اینکه ما امروز در ایران، منطقه و جهان شاهدیم. یاد، نام و راه شهید سرافراز ایران و اسلام سپهبد شهید سلیمانی همواره زنده باد. وزارت خارجه به عنوان دستگاه دیپلماسی تا روزی که مسببان، عاملان، آمران و مباشران این جنایت بر علیه سردار بزرگ ایران را به پیشگاه عدالت نیاورد، اقدامات خودش را متوقف نخواهد کرد و با قدرت ادامه خواهد داد.
خطیبزاده بیان کرد: آمریکا باید بداند این در تاریخ ایران و منطقه ثبت شد و تا روزی که این اتفاق بیفتد که به پیشگاه عدالت آورده شوند این روز همواره با قدرت و قوت در اذهان مردم جهان و منطقه هر روز زنده تر خواهد بود.
این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین اعلام کرد که در روزهای آینده هیأتهای بلندپایهای در سطح وزیر خارجه و رئیس جمهور سفر خواهند کرد و میزبان برخی مقامات در تهران خواهیم بود.
وی درباره سفر آیتالله رئیسی به مسکو و نهایی شدن سند جامع بین ایران و روسیه نیز گفت که این سفر در پاسخ به دعوت آقای پوتین انجام و سفری کاری خواهد بود. تلاش میشود در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی، فرهنگی، نظامی، اقتصادی و تجاری موضوعات مختلف بین دو رئیس جمهور مورد بحث و تبادل نظر قرار بگیرد. برخی اسناد و تفاهمنامهها هم در دست پیگیری است. اجازه دهید دفتر رئیس جمهور توضیح مبسوطتر را درباره این سفر بدهند.
خطیبزاده درباره سند خاطرنشان کرد: موضوع روابط و سند بالادستی درباره تنظیم روابط راهبردی دو کشور وجود دارد همچنان معتبر است و به صورت خودکار در حال تمدید شدن است ولی آنچه الان در حال گفتوگو است جامع است و امیدوارم اگر برسد کارهای آن در این سفر انجام شود.
* نگاه ما به شرق نگاه اصیل است
خطیبزاده درباره سفر آیتالله رئیسی به روسیه و سفر امیرعبداللهیان به چین و نگاه به شرق گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران یک سیاست خارجی متوازن، پویا و هوشمند به معنای این است که از تمامی توان و مزیتهای خودش استفاده کند. نگاه ما به شرق نگاه اصیل است و در پاسخ به عکس العمل به هیچ موضوع و همچنین در نفی چیزی نیست.
وی ادامه داد: روابط ما با چین راهبردی و عمیق است و نقشه راه ۲۵ ساله بین دو کشور امضا شده است، با روسیه نیز همچنین و طبیعی است این رفت و آمدها انجام میشود. وقتی دکتر رئیسی انتخاب شد هیأت قابل توجهی از روسیه برای شرکت در مراسم تحلیف به ایران آمدند. لاوروف اولین وزیر خارجهای بود که به امیرعبداللهیان پیام تبریک داد. ما الان در حوزههای مختلف منطقه ای و دوجانبه و بینالمللی چه به صورت دوجانبه و چه سه جانبه از سوریه و آستانه گرفته تا قفقاز و آسیای مرکزی و افغانستان در حال تبادل نظر هستیم. این روابط طبیعی و شناخته شده است و بعضی شاید به دنبال دوگانه سازی از هر اقدامی در حوزه سیاست خارجی هستند و باید از هرگونه دوگانه سازی اجتناب کرد.
* ما الان در نقطه شناسایی قرار نداریم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات امینیان سفیر ایران در کابل مبنی بر اینکه در صورتی که تغییراتی در ساختار دولت طالبان به وجود بیاید ایران دیگران را برای به رسمیت شناختن این گروه تشویق میکند و اینکه منظور ایران از تغییرات چیست؟ بیان کرد: وزارت امور خارجه مواضع جمهوری اسلامی ایران را به دقت اعلام کرده و باز هم اعلام میکند. آنچه در افغانستان مورد تاکید ایران و هم کشورهای همسایه است تشکیل دولت فراگیر بازتاب دهنده تنوع جمعیتی و قومی این کشور باشد. این گزارهای است که مکررا توسط ایران و در جاهای مختلف گفته شده است.
وی بیان کرد: مسیر آینده افغانستان مسیر تحقق اراده مردم به شمول همه است. آنچه بیش از همه انتظار داریم این است که این محقق شود. سیاست ایران درباره مردم افغانستان روشن است و ما به رغم تمامی اختلافات که وجود داشته و تمامی مشکلات موجود تلاش کردیم مردم کمترین آسیب را ببینند. چه آنهایی که به مرزهای ما پناه آوردند یا آنهایی که در کشورهای دیگر بیجا شدند و چه آنهایی که در جغرافیای افغانستان دچار مشکل هستند و تقریبا در تمامی مذاکرات ما با هیأتهای خارجی یکی از بندهای ثابت گفتوگوهای ما کمک و تسهیل دسترسیهای بشردوستانه به داخل افغانستان بوده و آمادگی برای کمکهای افزونتر.
خطیبزاده ادامه داد: با همه گروهها و از جمله طالبان در ارتباط هستیم. از جمله در سفر آقای کاظمی قمی به افغانستان مواضع ما و نکات ما با دقت به طالبان گفته شده است. ما الان در نقطه شناسایی قرار نداریم و امیدواریم هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان امروز در مسیری حرکت کند که خودش بتواند این شناسایی بینالمللی را از مسیر اقداماتی که انجام میدهد و تحقق خواست و اراده مردم به دست بیاورد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در واکنش به اظهارات معاون سخنگوی طالبان مبنی بر اینکه آیا دولت و کابینه ایران بنا به این تعبیر یک دولت و کابینه فراگیر است که ما را تشویق میکند نیز بیان کرد: من این اظهارات را نشنیدم ولی یک مردمسالاری دینی بهترین الگویی است که هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان میتواند امروز از آن استفاده کند.
* توصیه به آمریکا
وی درباره اظهارات «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مبنی بر اینکه ایران از برنامههای موشکی خودش برای تهدید همسایگانش استفاده میکند و آمریکا درباره تحویل تسلیحات ایران به نیروهای شبه نظامی در منطقه نگران است نیز گفت: ریشه آنچه امروز در منطقه میبینیم همین رویکردهای مداخله جویانه برخی کشورهای فرامنطقهای در این منطقه است. تجمیعی از بحرانهای حل نشده در این منطقه داریم که این تجمیع با رویکردهای زیاده خواهانه و قیم مابانه واشنگتن تشدید شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: توصیه من به آمریکا این است که به جای دستکاری در ترتیبات عادی منطقهای و طراحیهای خاص پشت پرده برای این که این منطقه از آرامش فاصله بگیرد، تلاش کند واقعیات منطقه را بفهمد و بداند با فروش میلیاردها دلار سلاحهای پیشرفته به این منطقه نه تنها باعث ثبات و آرامش در منطقه نمیشود، بلکه استانداردهای دوگانه آنها را در برخی از ادعاهایشان بیش از پیش نشان میدهد.
خطیبزاده درباره اخبار مطرح شده مبتنی بر عقب نشینی ایران از مطالبات قانونیاش در مذاکرات گفت: در بستر فضای عمومی و رسانهای مذاکرات را جلو نمیبریم ولی با توجه به برخی نکاتی که بعضا گفته میشود لازم است تأکید کنم که اگر امروز متن مشترکی داریم به خاطر این است که طرف غربی پی برد که باید از درخواستهای حداکثری خودش عقب نشینی کند و امروز آنچه را که داریم همین عقب نشینی و واقع نگری طرفهای غربی در گفتوگوهای وین است که نمیتوانند فراتر از برجام در موضوع هستهای درخواستی داشته باشند و فروتر از برجام بخواهند تعهدات رفع تحریمی را انجام دهند.
وی ادامه داد: امروز در نقطهای قرار داریم که گفتوگوهای وین وارد بحثهای محتوایی میشود. هیأت ما امروز وارد وین شده و از بعدازظهر امروز گفتوگوها به صورت چندجانبه و دوجانبه آغاز خواهد شد. البته جزییات بعد از گفتوگوی اولیه هماهنگ کننده برجام با مذاکره کننده ارشد ما اعلام خواهد شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره تصویر منتشر شده از اولیانوف و رابرت مالی و اینکه گفته میشود میخائیل اولیانوف به جای ایران در وین با آمریکا مذاکره میکند، گفت: سازوکارهایی که در وین پیگیری میشود مشخص است. برخی به خاطر اینکه نمیتوانند از متن خبرسازی خاصی کنند، به دنبال حواشی شاذ میروند و حاشیههایی درست میکنند و براساس آن تصور میکنند برداشت درستی را منتقل میکنند. بین ایران و ۱+۴ به صورت دوجانبه و چندجانبه گفتوگوها در وین در جریان بود یک سازوکار سه جانبه بین ایران و روسیه و چین وجود دارد که همیشه برگزار شده است.
وی ادامه داد: اینکه ۱+۴ با چه مکانیسمی با آمریکا صحبت میکنند و مکانیسم مشترک یا انفرادی دارند، نه ما ورود میکنیم و نه پرسیدهایم و این هم برای اولین بار نیست که به صورت دوجانبه و چندجانبه گفتوگو میکنند و فقط مختص به روسیه هم نیست. برخی از مذاکره کنندگان فعالان فضای مجازی هستند و از خودشان عکس منتشر میکنند و شاید مورد توجه رسانهها قرار میگیرند. برخی هیأتها در وین شاید در فضای مجازی خیلی فعالیت ندارند، ولی همه میدانند ۱+۴ در ادوار گذشته به طرق مختلف با هیأت آمریکایی گفتوگو داشته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: بین ایران و آمریکا مسیر مشخصی برای تبادل نظر بوده و مسیر مشخص هم به صورت مکتوب، مشخص و روشن برای اینکه سوء برداشتی وجود نداشته باشد به صورت مکتوب ولی غیررسمی است چون پیشنهادات است که به آن نانپیپر (سند غیررسمی) گفته میشود رد و بدل میشود و اینها هم از طریق هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام انجام میشود. آنهایی که قرار است دقیق بدانند در وین چه اتفاقی میافتد بدانند برخی هم با متن خیلی کار ندارند و دوست دارند حاشیه سازی کنند نکاتی را میگویند.
خطیبزاده در پاسخ به این سؤال که گفته شده ایران از روسیه درخواست کرده که با آمریکا گفتوگو کند و اینکه اسناد مکتوب همانطور که از طریق انریکه مورا به آمریکا منتقل میشده از طریق اولیانوف هم در اختیار هیأت آمریکایی در وین گذاشته شده است و آیا ایران میخواهد واسطهای را داشته باشد نیز اظهار داشت: مکانیسم بسیار روشنی در وین در خصوص گفتوگوها در فضای کمیسیون مشترک وجود دارد. هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام هم اتحادیه اروپا است. اگر سؤال شما این است که هیأتها یا حتی برخی سران کشورها یا سفارتخانهها در تهران نکاتی را گفته باشند همواره بوده است و همواره سفارت سوئیس در تهران بارها این کار را کرده و این مکانیسمی نیست که بین ایران و آمریکا ناشناخته باشد.
وی گفت: اساسا چیزی غیر از متنهای مکتوب جمهوری اسلامی ایران داده نشده و هیچ پیام شفاهی یا خارج از متنهای مکتوب بین ایران و آمریکا رد و بدل نشده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به اینکه آیا آمریکا درخواست مذاکره مستقیم با ایران را مطرح کرده است نیز بیان کرد: آمریکا از زمانی که فشار حداکثری خود را میخواست آغاز کند تا به امروز بارها این درخواست را داشته که عکسی بگیرد و ما هم همواره گفتهایم تا وقتی که به تعهداتش ذیل برجام به صورت راستی آزمایی شده و با ارائه تضمینهای لازم برگردد آن زمان میتواند در میز برجام به عنوان یکی از اعضای برجام حاضر شود.
وی درباره اهدای ۷۰۰ هزار دُز واکسن آسترازنکا توسط دولت ژاپن نیز بیان کرد: این خبر را به صورت رسمی دریافت کردیم و از دولت ژاپن تشکر میکنیم. تا به امروز ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار دُز واکسن آسترازنکا به ایران هدیه کرده که با این ۷۰۰ هزار دُز میشود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دُز که جای تقدیر و تشکر ملت ایران را دارد.
خطیبزاده در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا سفر آیتالله رئیسی به مسکو پیامی برای طرفهای غربی خواهد داشت و در مذاکرات در وین تاثیری خواهد گذاشت نیز اظهار داشت: سفر دکتر رئیسی به روسیه سفر مهمی است. روابط ایران و روسیه اصیل و راهبردی است. روابط دو کشور نه بر علیه کسی است و نه در عکسالعمل به کسی. این روابط برخاسته از اقتضائات طبیعی همسایگی بین ایران و روسیه است و همچنین دیدگاههای هماهنگ و نزدیک تهران و مسکو.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: در سفر آقای دکتر رئیسی به روسیه علاوه بر ملاقات با آقای پوتین که البته به خاطر اقتضائات فضای کرونایی شاید ملاقاتهایی دیگری هم انجام شود. جزییات آن را از دفتر رئیس جمهور سؤال کنید. این سفر یکی از سفرهای مهم در چارچوب سیاست همسایگی دولت سیزدهم و در بستر ارتقای روابط راهبردی ایران و روسیه به عنوان دو کشور کاملا تاثیرگذار در منطقه است.
خطیبزاده درباره استقبال از سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور در ایران نیز اظهار داشت: نگاه ما به هموطنان در خارج از کشور یک نگاه کاملا مبتنی بر هموطنی است. درباره عزیزانی که در خارج از ایران حضور دارند به عنوان دولت موظفیم هم از آنها حمایت کرده و هم رفت و برگشت آنها را به مام میهن و به محلهای زندگیشان تسهیل کنیم و اگر مایل هستند اقداماتی را در داخل انجام بدهند رفع موانع را انجام داده و مشاورههای حقوقی بدهیم.
وی بیان کرد: نگاهمان به حضور ایرانیان سرافراز در تمامی نقاط دنیا نگاه جامع است. البته بخشی از آن میتواند این باشد که این عزیزان چه آنهایی که نخبگانی هستند که از نظر علمی و تکنولوژی میتوانند کمکهایی کنند و چه آنهایی که در انتقال دانش و یا آنهایی که بخواهند در داخل ایران کارآفرینی کنند باید این فضای تسهیل را برای آنها انجام بدهیم. ولی نگاه ما این است که ایرانیان در هر جایی که هستند دلگرم به یک دولت و حاکمیت قوی باشند که از آنها حمایت کرده و امور آنها را تسهیل میکند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات وزیر بهداشت مبنی بر اینکه در دولت قبل واردات واکسن به دلایلی از جمله عدم تصویب FATF با مشکل روبرو بود ولی این مسئله در دولت سیزدهم با واردات واکسن حل و فصل شد، اینکه آیا واردات واکسن با FATF مرتبط است؟ گفت: دولت سیزدهم اولویت اولش را به محض اینکه رای مردم را به دست آورد حفظ سلامتی مردم و تامین واکسن بود. وقتی که تامین واکسن اولویت یک دولتی میشود طبیعی است تمامی ارکان و ارگانها با تمام قوا وارد میشوند و روز اولی که آقای امیرعبداللهیان رای اعتماد گرفت، همان روز جلسهای را در وزارت خارجه گذاشت و صرفا درباره موضوع تامین واکسن بود.
خطیبزاده ادامه داد: امروز اگر هیچ دغدغهای نسبت به تامین واکسن نمیبینید، یکی از دلایلش این است که با قدرت و قوت تمامی سفارتخانههای ما در خارج از کشور و تمامی دستیاران و مدیران کل وزارت خارجه مامور شدند از تمامی توان خود استفاده کنند که واکسن تامین شود و در کمترین زمان ممکن محقق شد و الان در نقطهای قرار داریم که این نقطه افتخار ملی برای ایران است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره وضعیت ۹ تبعه ایرانی گرفتار شده در سوریه نیز بیان کرد: ۹ ایرانی که به خاطر مشکلاتی بعد از ورود به ترکیه دستگیر شده بودند و به خاطر اظهارات خودشان به عنوان کردهای سوریه تحویل ارتش آزاد و جبهه النصره شدند. کار دقیقی باید در این زمینه انجام میشد. حال اتباع ما در هر کجا گرفتار شده باشند برای ما مهم است. با کمک سفارتخانههای ایران در آنکارا و دمشق و دولت ترکیه این مسئله را حل کنیم و آنها دیروز آزاد و وارد ایران شدند.
وی ادامه داد: در داخل جمهوری اسلامی ایران نهادهای امنیتی و اطلاعاتی کمک شایانی به وزارت خارجه کردند و در تمامی این روزها هماهنگی بسیار خوبی در جریان بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: به اتباع ایرانی هشدار داده و میدهم که در دام گروههایی که قاچاق انسان میکنند قرار نگیرند، حالا چه در مرزهای ما در غرب یا مرزهایی در اروپا برای ورود به اروپا. هیچ گروهی از این گروهها که توسط مجموعههای سازمان یافته قاچاق انسان انجام میشود نبوده که آخر به مشکلاتی برنخورد و جان عزیزان از دست نرود و یا اینکه در شرایط سخت ناگواری مجبور شویم آنها آزاد کنیم. هشدار برادرانه میدهم که هموطنان ما در دام این سوداگران جان قرار نگیرند که مجبور نشویم این چنین وارد داستان شویم.
وی همچنین در پاسخی بیان کرد: ما از همه راههای ممکن هم وزارت خارجه و هم دستگاههای ذیربط حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران استفاده کردند که این افراد که حتی جایشان مشخص نبود سلامت به ایران برگردند. این تعهدی است که حاکمیت و دولت ایران نسبت به وضعیت اتباعش دارد. نگاه ما به ایرانیان در هر جایی از اقصی نقاط دنیا نگاه شهروندی است و خودمان را مسئول رسیدگی و حمایت از آنها میدانیم.
خطیبزاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر هفته پیش وزیر راه به عراق و توافق حاصله در خصوص راه آهن شلمچه - بصره و اینکه طرف عراقی بعد از این سفر خبر را تکذیب کرد، نیز اظهار داشت: موضوع راه آهن شلمچه - بصره موضوع خاص هر دو طرف است و ما در کریدور جنوب - شمال و کریدور شرق - غرب در حال تکمیل این راههای مواصلاتی هستیم. اتصال این راههای مواصلاتی نه تنها به نفع ایران و کشورهای همسایه است بلکه کل منطقه را تحت تاثیر قرار میدهد و دچار تحول در رفت و آمد میکند. در برخی حوزهها با سرعت بیشتری جلو رفتیم و در حوزه راه آهن شلمچه - بصره در عراق در تملک سرزمینها در انتخاب پیمانکار و در برخی موضوعات کندی بوده که هم مسائل قانونی در طرف عراقی و هم مسائل بورکراتیک. در سفرم به عراق موضوع را پیگیری کردیم و در سفرهای بعدی در دولت سیزدهم و هم در سفر فؤاد حسین به تهران این موضوع پیگیری شد. در نقطهای قرار داریم که امروز میتوانیم بگوییم بیش از هر زمانی به عملیاتی شدن قسمت عراق این راه آهن نزدیک شدیم که میتواند منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مسیر ترانزیتی ایران با امارات و احتمال جایگزین شدن عراق در این طرح نیز اظهار داشت: این خبر را در یکی از سایتهای خبری دیدم و به نظرم ترجمه اشتباهی بوده است. اظهارنظر را بگذاریم وقتی که دقیقتر روشن شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره کمرنگ بودن حضور ایران در بازسازی سوریه گفت: روابط دو کشور راهبردی است و روابطی است که هم در حوزه سیاسی و هم در حوزه اقتصادی و هم فرهنگی و امنیتی در سطح ممتازی پیگیری میشود. سفر اخیر وزیر خارجه سوریه به تهران هم همانطور که همه شنیدند در موضوعات مختلف بیشترین همگرایی مواضع را داریم.
وی با بیان اینکه اولین مرکز تجاری را در سوریه افتتاح کردیم، اظهار داشت: ما چندین نمایشگاه بزرگ اقتصادی و انتقال تجربیات در حوزه مسائل تکنولوژی و فناوری داشتیم و برای اولین بار بعد از سالها توریسم مذهبی بین دو کشور را آغاز کردیم. توریسم سلامت بین دو کشور برقرار بوده است. نه تنها در هیچ حوزهای توقف نیست بلکه شاهد جهشی هستیم و فکر میکنم باید بازنگری در قضاوت خود داشته باشید.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بازگشت آمریکا به شورای حقوق بشر و اظهارات نماینده دائم آمریکا مبنی بر اینکه ما برای حمایت از حقوق بشر و پیشبرد آن از طریق تعامل در سازمان ملل با طرفهای بینالمللی همکاری خواهیم کرد نیز گفت: متاسفانه حقوق بشر برای آمریکا یک ابزار در جعبه ابزار سیاست خارجیاش بوده و همواره از آن بر علیه کسانی که مقاومت میکردند و یا با سیاستهای استعماری آمریکا همراهی نداشتند استفاده کرده و هر کجا دولتهایی هر چقدر عقب مانده و ناقض حقوق بشر همراهش بودند، آن را کنار گذاشته است. بیشترین ضربه را به مفهوم متعالی حقوق بشر همین رویکرد مخرب و سیاسی آمریکا به این مفهوم داشته است. مفهومی که به استخدام خودشان درآوردند تا منافع سیاسی و امنیتی خودشان در اقصی نقاط جهان جلو ببرند.
وی گفت که کارنامه آمریکا در حوزه حقوق بشر کارنامه تماما سیاه و شرم آور است. استقبال میکنیم از اینکه روزی واشنگتن به این خرد برسد که باید عضو مسئولی در نظام بینالملل باشد و آن صحنههای که کنگره در زمان انتخابات ریاست جمهوری به هم ریخته بود پلیس آمریکا با ماشین به جمعیت میزد.
خطیبزاده اضافه کرد: مفهوم متعالی حقوق بشر مفهوم مشترک بین همه انسانهاست و متاسفانه برخی کشورها با این رویکردشان به این مفهوم خیانت میکنند و هر روز کارنامه سیاهتری را از خودشان ارائه میدهند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مذاکرات جاری در وین و اینکه برخی رسانههای غربی گفتهاند ممکن است به توافق نهایی برسیم نیز اظهار داشت: در بحث گفتوگوها در وین باید تاکید کنم در وین هستیم که اول از همه مطمئن شویم که منافع رفع برجامی ملت ایران تامین شود. الان بسیار زود است که بتوانیم قضاوت کنیم که آمریکا و سه کشور اروپایی با این دستورکار واقعی آمدند که متعهد شوند به تمامی ابعاد رفع تحریم. توافقهایی را در دور هفتم داشتیم و در چند روز اول دور هشتم پیشرفتهایی را داشتیم و این منوط به این است که ببینیم طرف مقابل با جدیت وارد میشود.
وی ادامه داد: ما در چهار حوزه تحریم، هستهای، تضمین و راستی آزمایی پیشرفتهایی را داشتیم در برخی حوزهها بیشتر و در برخی حوزهها کمتر. امروز روزی است که طرفهای مقابل باید تعهد خود را نشان دهند و نشان دهند در حوزههایی که کمتر پیشرفت داشتیم مثل حوزه رفع تحریمها یا حوزه تضمینها و راستی آزمایی میتوانیم پیشرفتهایی داشته باشیم.
خطیبزاده اضافه کرد: وقت زیادی از هیأت ایرانی گرفته شد برای اینکه به صورت مشخص، دقیق و مکتوب ایدهها و طراحیهای خود را در حوزه تحریم و راستی آزمایی ارائه کند. طبیعی است جمهوری اسلامی ایران ایران به خاطر سابقه بسیار بد آمریکا و بی عملی اروپاییها مطمئن شود کسی در آینده حقوق بینالملل و این توافق را به سخره نگیرد. تضمینهای لازم نیاز است و همچنین باید مطمئن شد که آمریکا که یک بار تلاش کرد از سازوکارهای درونی برجام سوءاستفاده کند و برجام را از بین ببرد بار دیگر همان مهندسان ضد برجام کار را نخواهند کرد. البته طبیعی است که ما باید مطمئن شویم شرکتها و کمپانیها و آنهایی که میخواهند با ایران کار کنند، تحت تاثیر ترسهای مدام روزانه و دمدمی مزاجی آمریکا قرار نمیگیرند.
وی بیان کرد: ما در وین باید با دقت و با رعایت تمامی ملاحظات گفتوگو کنیم که این کار را میکنیم و هیچ ضرب الاجل ساختگی را نمیپذیریم و امیدواریم خودشان هم به آن ضرب الاجلهای ساختگی باور نکنند. بیایند برای یک تفاهم خوب برسیم.
وی درباره تحریم المپیک زمستانی پکن با اشاره به موضع رسمی ایران در این خصوص اظهار داشت: آنهایی که ورزش را مثل حقوق بشر یکی از ابزارهای سیاست خارجی میبینند و به سوءاستفاده در روابط تبدیل میکنند همانهایی هستند که به روح مشترک المپیک ضربه میزنند.
خطیبزاده ادامه داد: پیام المپیک این است که ملتها باید فارغ از اختلافات سیاسی با همدیگر مراودات داشته باشند. متاسفانه هم آمریکا و هم برخی از کشورهای اروپایی یک بار دیگر نشان دادند تا چه میزان مبانی مشترک بشری برایشان کم ارزش است که با کمترین اختلافات آنها را کنار میگذارند و این موضوعات را سیاسی میکنند.
خطیبزاده تصریح کرد: جمهوی اسلامی ایران حتما در المپیک زمستانی چین و حتما در سطح بسیار خوبی هم شرکت میکند و آنهایی که این تصمیم غیرسازنده را گرفتند دعوت میکنیم، عقب نشینی کرده و اجازه ندهند بیش از این رویکردهای سوگیرانه سیاسی آنها بر روح مشترکی که باید در تحولاتی مثل المپیک حاکم باشد تاثیر بگذارد.
وی درباره برگزاری نشست دموکراسی در واشنگتن ادامه داد: در خصوص آنچه در واشنگتن رخ داد و کنفرانسی که برگزار شد یک بار دیگر میگویم آمریکا در حوزه حقوق بشر رو سیاهتر است که با چنین اقدامات نمایشی چه سالهای ترامپ و چه سالهای پیش از آن و چه امروز خودش را پاک کند. تنها کاری که آمریکا میتواند انجام دهد که دنیا باور کند یک نظام متعهد و محترم در واشنگتن میخواهد شکل بگیرد این است که در سیاستهای خود در منطقه و خارج از منطقه بازنگری کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره گفتوگوهای وین و اینکه چه چیزی باعث میشود روسیه و چین از ایران حمایت میکنند و در صورت حصول توافق روسیه و چین چه چیزهایی را به دست خواهند آورد؟ گفت: جواب این سؤال روشن است. روسیه و چین بر خلاف تروئیکای اروپایی دچار آلزایمر نیستند که فراموش کرده باشند این واشنگتن بود که به صورت فعال تلاش کرد که برجام را از بین ببرد و تلاش کرد که هیچ طرفی به برجام پایبند نماند و تلاش کرد کمپانیها را تحت تعقیب قرار دهد و تلاش کرد فضایی را ایجاد کند که هیچ طرفی نتواند به تعهداتش پایبند باشد و امروز هم در حالی در وین است که هیچ کدام از سیاستهایش را عوض نکرده است.
وی ادامه داد: البته تقریبا میتوانم بگویم در موضوعات اختلافی تمامی ۱+۴ و ایران اشتراک نظری دارند مثلا در خصوص اصل گرفتن تضمین و راستی آزمایی، ولی درباره چگونگی و برخی موضوعات اختلافی به تروئیکای اروپایی پیشنهاد میکنم از آلزایمر سیاسی فاصله بگیرد و تلاش کند خودش هم به تعهدات ذیل برجام عمل کند.
خطیبزاده ادامه داد: ما در وین هستیم که هم مطمئن شویم آمریکا به صورت موثر و با تضمینهای لازم و به صورت راستی آزمایی شده به برجام برمیگردد و هم مطمئن شویم طرفهای اروپایی از بی عملی خارج میشوند و یک بار نشان دهند به آنچه امضا میکنند پایبند هستند و میتوانند منافع رفع برجامی را که برای ایران در روی کاغذ تضمین شده در عمل هم به آن متعهد باشند.
* انگلیس نسبت به آنچه امضا کرده تعهد قطعی دارد
خبرنگاری از سخنگوی وزارت خارجه درباره ادعای انگلیسیها مبنی بر اینکه در صورتی به مذاکرات برجام ادامه میدهد که زندانیان دوتابعیتی در ایران آزاد شوند که وی پاسخ داد: من این موضع را ندیدم. ولی اینقدر این موضع ساختگی است که اگر کسی در لندن گفته باشد، واقعا جای تعجب دارد.
وی افزود: انگلیس نسبت به آنچه امضا کرده تعهد قطعی دارد. در سالهایی که ایران به تنهایی بار زنده نگهداشتن برجام را به دوش میکشید، انگلیس در یک بی عملی و همراهی عملی با واشنگتن قرار داشت و پروندههای دیگر مسیر خودش را طی میکند و به صورت جزیی گزارش دادم ولی فکر میکنم لندن مسیر حل موضوعات را میداند و امروز اگر در این نقطه قرار داریم باز هم به این خاطر است که لندن شب تصمیمات عقب نشینی کرده و تصمیمات را انجام نداده و یا همه آنچه را توافق شده دوباره زیر سؤال برده است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره پیشرفتهای حاصله در وین نیز گفت: ما در هر چهار حوزه در وین پیشرفتهایی داشتیم. در حوزههای که مربوط به اجرای تعهدات طرفهای مقابل بوده پیشرفتهای ما کمتر بوده و به همین خاطر میگویم که امروز توپ در زمین غربیها و آمریکاست که نشان دهند که آمدهاند به وین به یک تفاهم در کمترین زمان ممکن برسند.
وی خاطرنشان کرد: مثل روز اول که به وین رفتیم با تمام توان به وین رفتهایم برای اینکه به توافق برسیم. اگر دوستان در وین بدانند بیشتر از برجام نمیتوانند تعهد هستهای از ما بخواهند و کمتر از برجام هم نمیتوانند تعهداتشان را انجام دهند معتقدم خیلی زود میتوانیم به توافق خوب در وین برسیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره تنویر افکار عمومی در خصوص مذاکرات جاری در وین اظهار داشت: تلاش برای توضیح و تبیین به افکار عمومی، تلاش صادقانه است که بسیاری از رسانهها با قدرت و قوت انجام میدهند. ما یک جنگ ارادهها در وین داشتیم و داریم که فرزندان این ملت در وین تلاش کردند که طرف مقابل را به واقعیات مذاکرات متعهد کنند. این اتفاق افتاد و آنچه را ایران در اول روز هفتم پیشنهاد کرد و آنها حاضر نبودند، بشنوند، امروز در متنها نوشته شده است. آن تنفس چند روزه که طرف مقابل درخواست کرد به پایتختها برود برای این بود که نمیپذیرفتند حتی درباره برخی از پیشنهادات ایران صحبت کنند و رفتند مشورت کردند و برگشتند و ما صبوری کردیم و جمهوری اسلامی ایران با متانت و منطق وقدرت کامل مذاکره کرد و بعد از این هم خواهد کرد.
وی ادامه داد: در خصوص اینکه یک نشریه خارجی چه میگوید و یا اینکه چه نقل قولی را در چه پس زمینهای منتشر میکند، شما اهل رسانه هستید. هیأتهای مختلفی در وین است و سفیر روسیه در وین فعالیتهایش در فضای مجازی زیاد است و بعضا نکاتی را گفته و دو ساعت بعد اصلاح کرده و گفته بد ترجمه شده و الان هم شاید مورد توجه برخی رسانههای داخلی باشد. رسانهها میدانند باید به چه شخصی در چه هیأتی وزن لازم را بدهند. اگر کسی بخواهد دنبال حاشیه برود از یک عکس طبیعی میتواند حاشیه درست کند. روابط تهران، پکن و مسکو در وین و خارج از وین بسیار هماهنگ است.
خبرنگاری از سخنگوی دستگاه دیپلماسی پرسید اگر توافقی صورت نگیرد و قرار باشد غربیها مکانیسم ماشه را اجرا کنند، پاسخ ایران چه خواهد بود؟ که وی گفت: ما امروز در حالی در وین مذاکره می کنیم که کمپین فشار حداکثری همچنان برقرار است و اروپا بی عملی و همراهی کرده است. پنجره توافق تا ابد باز نخواهد ماند زمان حساس است و ایران به تنهایی تا ابد بار توافق را به دوش نخواهد کشید در وین نیستیم که وقت و انرژی مردم را تلف کنیم.
فارس