رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات البیان یمن:

ایران پس از انقلاب اسلامی تبدیل به حکومتی مستقل و دارای هویت شد/ انقلاب اسلامی ایران، جز سه انقلاب تاثیرگذار در سطح جهان بود

 ایران پس از انقلاب اسلامی تبدیل به حکومتی مستقل و دارای هویت شد/ انقلاب اسلامی ایران، جز سه انقلاب تاثیرگذار در سطح جهان بود
سه شنبه 17 خرداد 1401 - 20:51

«عرفات الرمیمه» پژوهشگر اندیشه‌های اسلامی گفت: انقلاب اسلامی پس از توافق کمپ دیوید باعث شد که محوریت به آرمان فلسطین بازگردد.

العالم - یمن

«عرفات الرمیمه» پژوهشگر اندیشه‌های اسلامی و رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات البیان یمن در سالگرد ارتحال امام خمینی، بنیانگزار جمهوری اسلامی در ایران در گفتگو با العالم اظهار داشت: امام خمینی (رض) آزاد سازی قدس را بخشی از قانون اساسی ایران قرار داد و هویت ایرانی را در دفاع از قدس قرار داد. امام خمینی (رض) روز جهانی قدس را مطرح کرد و بسیاری از مراحل مهم در حمایت از آرمان فلسطین و مسایل عربی و مسایل ملت های جهان سوم وجود داشت که امام خمینی (رض) از آن حمایت کرد.

وی خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم که جنگ عراق و ایران، جنگی از سوی آمریکا و غرب و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود که هدف از این جنگ تضعیف انقلاب اسلامی بود.

مشروح گفتگو:

امام امتی بود در قالب یک مرد

العالم: درباره ویژگی های برجسته شخصیت امام خمینی صحبت کنید.

الرمیمه: صحبت از شخصیتی مثل امام خمینی "رحمة الله عليه" ابعاد بسیاری دارد، ایشان یک دایره المعارف علمی به معنای واقعی کلمه بودند. امام خمینی امتی بود در قالب یک مرد، او در آن دوره یک فقیه عادی و معمولی نبود.

قبل از امام خمینی، فقه یک مسأله عادی و سنتی بود. زمانی که امام راحل فلسفه عربی و اسلامی و فلسفه غربی و عرفان و علم کلام و اخلاق و ریاضیات و فیزیک می خواندند، تمایل بیشتری به سمت عرفان و کلا تصوف داشتند مخصوصا پس از آنکه با کتاب محی الدین ابن عربی آشنا شدند. ایشان حتی زمانی که تحصیل تصوف می کردند، به آرای فقهی هم درباره آن توجه می کردند.

انقلاب اسلامی یکی از انقلاب هایی بود که در قرن بیست رخ داد، نکات بسیار مهمی در شخصیت امام خمینی وجود دارد.

ایشان متولد 1902 میلادی است که وقتی 5 ماهه بودند پدرش ترور شد. امام خمینی به همه مسائل مهم آن زمان و زمان های بعد اشراف کامل داشتند، ایشان در سال 1919 برای تحصیل در حوزه به اراک و سپس قم سفر کردند. و با فراگیری همه دانش های لازم به رتبه اجتهاد و درجه آیت الله العظمی رسیدند. به همین دلیل شاه در مقابل ایشان احساس ناتوانی می کرد.

امام تحولی بنیادین در فقه ایجاد کردند

العالم: در کنار معرفی شخصیت و زندگی امام خمینی، به نظر شما مهمترین عوامل موفقیت ایشان چه بود؟

الرمیمه: یکی از مهمترین عوامل موفقیت امام خمینی گرایش از مکتب فقهی سنتی به سمت فقه معاصر بود که همه نیازهای عصر را برآورده کند. به عبارت دیگر ایشان تحولی بنیادین در این مورد ایجاد کردند؛ همانطور که گفتم ایشان پس از تحصیل در قم به نجف اشرف رفتند و نظریه حکومت اسلامی را در آنجا مطرح کردند.

در این بین از نظر ایشان، غیبت امام مهدی "عجل الله ظهوره" در این دوره، به قول غربی‌ها، "پاشنه آشیل" بود. چون همین نکته باعث شد که حوزه های علمیه و مراجع تقلید و حتی ملت ایران در برابر ظلم های خاندان پهلوی ساکت ننشینند.

طرح اندیشه امام غایب از سوی امام خمینی، بیشتر از آنچه که به منزلت و جایگاه این امام مربوط باشد، کاربردی بود زیرا امام خمینی با استفاده از این طرح، تحولی عمیق و بنیادین در سطوح فکری، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاست داخلی ایران و جهان اسلام به وجود آورد.

امام خمینی عرفان را با سیاست تلفیق کردند

العالم: در همین راستا آیا می توانید به طور خلاصه به مراحل مبارزه امام خمینی و به ثمر رساندن اندیشه های خود و پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کنید؟

الرمیمه: همانطور که گفتم امام خمینی به خودی خود یک دایره المعارف بود. ایشان در طول سالهای عمرشان 40 کتاب تألیف کردند. ارتباطی تنگاتنگی با فلسفه و تصوف داشتند و از جمله نکات جالب در مورد ایشان این است که فلسفه و منطق را به عنوان درس های اصلی وارد حوزه کردند و این حرکت را به عنوان روشنگری، بخشی از وظایف فقیه یا ولایت فقیه معرفی کردند و همین روشنگری به پیروزی انقلاب اسلامی در ایران انجامید.

می توان اوضاع پیش از امام خمینی در ایران از نظر مردمی و دولتی و فرهنگی را با اوضاع پس از آن و پیروزی انقلاب اسلامی را به وضوح مقایسه کرد.

یکی از نقاط برجسته زندگی سیاسی امام خمینی (ره) در سال 1342 پس از تألیف کتاب کشف الاسرار بود که در آن از بیست سال اول حکومت محمدرضا پهلوی، اظهار نارضایتی کردند، زیرا ایشان منتظر بازگشت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و اعلام انقلاب در زیر پرچم حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بودند از این رو اندیشه نیابت امام غایب از طریق ولایت فقیه به وجود آمد.

نکته قابل توجه در زندگی امام خمینی (ره) این است که ایشان عرفان را با سیاست تلفیق کردند و این بدان معناست که صحبت ایشان در مورد ولایت فقیه، دور از صحبت ایشان در مورد عرفان و انسان کامل در کتاب ابن عربی، نیست.



العالم: مبانی و اصولی که امام خمینی (ره) در انقلاب اسلامی خود بر آن تکیه کردند، به عنوان اصولی که جمهوری اسلامی ایران تا امروز دنبال کرده است، ادامه یافت، این جنبه را چگونه ارزیابی می کنید؟

الرمیمه:
انقلابی که امام خمینی رهبری کردند، همان طور که گفتیم، مهمترین مبنایش، طرح نیابت فقیه از طرف امام غایب، یعنی ولایت فقیه است. فقیهی که به این درجه می رسد یک فقیه عادی نیست، بلکه فقیهی است که به همه علوم زمان خود از جمله دانش فلسفه به عنوان مادر علوم و همچنین دانش ریاضیات، علوم طبیعی، اخلاق، انسانی، جامعه شناسی و روانشناسی و نیز دانش تصوف آشنا است.

تصوف با نظریه ولایت فقیه ارتباط تنگاتنگی دارد، به این معنا که مطالعه و علاقه امام خمینی (ره) به کتاب "الانسان الکامل" ابن عربی و "تجلیات" عبدالکریم الکیلی موجب پیوند بین ولایت فقیه و انسان کامل شد، چنانکه ابن عربی در مورد انسان کامل می گوید: « رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و انبیاء، انسان کامل هستند.»

ابن عربی در مورد پایان رسالت و آغاز ولایت (ولی خدا) صحبت کرد، در اینجا امام خمینی مفهوم "ولایت" فقیه و نماینده امام، پس از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و پایان رسالت و باز شدن باب ولایت، مطرح کرد. (ان اولياء الله لا خوف عليهم ولا هم يحزنون) همانا اولیای خدا برایشان نه ترسی هست و نه غمگینند.

ولايت در اينجا يقيناً امری گزينشی و اختياری از جانب خداوند متعال است كه امام خميني(ره) آن را لازم و ضروری می دانند. برای رهبری یک ملت، باید امامی باشد که به تمام جزئیات زندگی آشنا باشد و از تصوف و نیز مسائل فقهی سنتی و معاصر (قدیم و جدید) شناخت داشته باشد.

ایران پس از انقلاب اسلامی تبدیل به حکومتی مستقل و دارای هویت شد

العالم: درباره اصول و مبانی امام خمینی (ره) صحبت کنیم، به نظر شما با گذشت بیش از سه دهه از ارتحال امام خمینی (ره) و نزدیک به 44 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جایگاه این اصول و مبانی امروز کجاست؟

الرمیمه: هرکس کتاب «ایران از درون» نوشته فهمی هویدی یا کتاب «مدافع» نوشته آیت‌الله محمد حسن هیکلی را بخواند، می‌تواند به درک تطبیقی از عملکرد امام خمینی(ره) برسد؛ ایشان در سطوح فقهی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حتی در همه سطوح تغییر کیفی ایجاد کردند.

می دانیم که ایران کشوری شبیه ترکیه امروزی بود، دولت بیشتر به سکولاریسم نزدیک بود و به همین دلیل است که امام خمینی (ره) در برابر جنبش سکولاریزاسیون به رهبری محمدرضا پهلوی در سال 1341 به عنوان سدی نفوذ ناپذیر ایستادند.

امام راحل در مقابل تغییرات ضد دین پهلوی ایستادند. مثلاً پهلوی بنا داشت شرط اسلام را درباره نامزد انتخابات و نیز رأی دهندگان حذف کند و همچنین قسم به قرآن را برای نماینده منتخب در انتخابات قید نکرد. امام خمینی (ره) ایستادگی کردند و در قم و تهران تظاهرات راه انداختند تا اینکه شاه این قانون را پس گرفت.

امام خمینی به مدت 15 سال در تبعید زندگی کردند زیرا شاه نتوانست بیش از 10 ماه ایشان را در حبس نگه دارد، در سال 1342 تحت فشار مردم به حکومت، ایشان آزاد شدند. امام خمینی (ره) نیز در مقابل تصمیم شاه مبنی بر اعطای مصونیت به سیاستمداران، نظامیان و وابستگان به آمریکا، ایستادند.

تغییر کیفی [که امام راحل (ره) ایجاد کردند]، همانطور که گفتیم، ایران را پس از انقلاب اسلامی تبدیل به حکومتی مستقل و دارای هویت کردند که در راس آن فردی بودند که بنای خارج کردن ایران از حالت وابستگی به غرب را داشتند. زمانی، محمدرضا پهلوی را پلیس منطقه می نامیدند اما طنز ماجرا این است که دشمن صهیونیستی و آمریکا در آن زمان از خطر شیعه صحبت نمی کردند، زیرا پهلوی شیعه بود، اما وابسته به رژیم صهیونیستی و آمریکا بود.

نقش امام در ایجاد گفتمان اسلامی در جهان

العالم : با توجه به اینکه گفتید که اصول و آرمان های انقلاب اسلامی فقط به جغرافیای ایران محدود نشد، بلکه این اصول و آرمان ها امروزه در محور مقاومت تجلی یافته و این انقلاب هم طرفدارانی دارد. اهمیت این که ایران رهبر این محور باشد و اهمیت طرح این محور اکنون چیست؟

لرمیمه: انقلاب اسلامی ایران بعد از توافق کمپ دیوید به پیروزی رسید. این توافق‌، باعث شد که قضیه و آرمان فلسطین و قومیت عربی به حاشیه برود، اما انقلاب اسلامی، باعث شد که محوریت به موضوع فلسطین بازگردد. این انقلاب از مقاومت لبنان در سال ۸۲ حمایت و در تشکیل حزب‌الله و اجرای عملیات ضد رژیم غاصب صهیونیستی ایفای نقش کرد.

ایران توانست در کنار مستضعفین به مقابله با استکبار جهانی بپردازد. ما می‌دانیم که امام خمینی (رض) کسی بود که به آمریکا لقب شیطان بزرگ داد و در آن زمان به اتحاد جماهیر شوروی لقب شیطان کوچک داد. این بدان معناست که امام خمینی (رض) در آن زمان باور داشت که ایمان مومن واقعی تنها زمانی است که هر طاغوت و طغیان‌گری اعم از طغیان نظامی، اقتصادی، سیاسی یا حتی فکری و ایدیولوژیک را کفر بداند و به همین دلیل است که خداوند متعال می فرماید : «فمن يکفر بالطاغوت ويؤمن بالله».

طاغوت درآن زمان آمریکا بود و تا کنون هم همچنان آمریکا طاغوت است. از این رو ، بسیاری از ملت های مستعمره و ملت های ستمدیده در آمریکا جنوبی و در آفریقا و در شرق آسیا، امام خمینی (رض) را رهبری مانند چه گوارا در آمریکا جنوبی و بسیاری از شخصیت‍‌هایی می دانند که انقلاب های جهانی را رهبری کردند.

برای مثال، کافی است به روابط یا مکاتباتی که میان گورباچف بوده نگاه کنیم ... گورباچوف مکاتبات معروفی با امام خمینی (رض) داشته اند که درآن درباره اصول درست حکومتداری صحبت کرده اند.

همین افکار و نقطه نظرات درست امام باعث شده بود که غرب به تفکر و اندیشه های امام خمینی (رض) نگاهی ویژه داشته باشند. وی رهبری منحصربه فرد و خاص بود و با وجود اینکه درصدر قدرت بود، انسانی متواضع بود که قدرت وی را تغییر نداد، بلکه او بود که قدرت را از بدترین وضعیت به بهترین وضعیت تغییر داد و مسیر را از افراط گرایی لاییک و سرمایه داری به سوی میانه روی و میانه روی اسلامی تغییر داد.

امام هویت ایرانی را در دفاع از قدس قرار داد

العالم: شما در سخنان قبل خود نیز اشاره فرمودید که یکی از اصول انقلاب امام خمینی (رض) دفاع از مقدسات و آرمان فلسطین بود، به نظر شما چه چیزی باعث شده است که از زمان انقلاب تا کنون ایران بر این آرمان ها و اصول و دفاع از آرمان فلسطین ثابت قدم بماند؟

الرمیمه: امام خمینی (رض) آزاد سازی قدس را بخشی از قانون اساسی ایران قرار داد و هویت ایرانی را در دفاع از قدس قرار داد. امام خمینی (رض) روز جهانی قدس را مطرح کرد و بسیاری از مراحل مهم در حمایت از آرمان فلسطین و مسایل عربی و مسایل ملت های جهان سوم وجود داشت که امام خمینی (رض) از آن حمایت کرد.

فراموش نکنیم که جنگ عراق و ایران، جنگی از سوی آمریکا و غرب و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود که هدف از این جنگ تضعیف انقلاب اسلامی بود.

ایران بعد از انقلاب مسیر استقلال را در پیش گرفت

العالم: شما از تغییر و تحولات در وضعیت فرهنگی و سیاسی و اجتماعی ایران سخن گفتید .. ممکن است به ما بفرمایید که این تغییرات را شما در چه می بینید؟

الرمیمه: قطعا همان طور که گفتیم روش هایی که ایران در زمان شاه با آن اداره می شد، روش هایی کاملا غربی و امپریالیستی بود و شاه منافع امریکا و منافع بریتانیا و کشورهای غربی را در منطقه تامین می کرد.

به همین جهت صحبتی از خطر شیعه نبود .. جهت اطلاع شما عرض کنم که همه جنگ های موقتی که دشمن غاصب صهیونیست به آن روی داد، جنگ هایی بود که با نفت ایران تامین مالی می شد.

روابطی میان رژیم صهیونیستی و ایران وجود داشت و ایران بعد از ترکیه، دومین کشوری بود که با رژیم غاصب صهیونیستی روابط برقرار کرد.

نفت ایران از طریق خط لوله انتقال به حیفا به دست این رژیم می رسید. در آن زمان، رژیم صهیونیستی در تهران سفارت داشت و بزرگ ترین سفارت جهان، سفارت امریکا در تهران بود. شاه به دنبال تحقق منافع امپریالیستی و سرمایه داری غرب بود و به مسایل و مشکلات ملت ایران و به مسایل اسلامی توجهی نداشت.

بعد از اینکه امام خمینی (رض) آمد، سفارت رژیم صهیونیستی جای خود را به سفارت فلسطین داد و ایران ، اولین کشوری بود که سازمان آزادیبخش فلسطین را به رسمیت شناخت و به آن سفارت داد.

بعد از انقلاب اسلامی،‌ آثار و نشانه های نهضت اجتماعی، اقتصادی و کشاورزی و نظامی نمودار شد،‌ ایران دیگر کشوری وابسته نبود، بلکه در منطقه و جهان دارای از ارزش برخوردار شد و به کشورهای اسلامی جایگاه بخشید ... از این رو ، از صدور انقلاب اسلامی و ایجاد ترس درباره صدور انقلاب اسلامی و نیز خطر شیعه صحبت شد، ‌زیرا نظامی که امام خمینی (رض) روی کار آورد،‌ به نظامی حامی قضیه فلسطین و مسایل عربی و اسلامی تبدیل شد و دیگر مانند زمان شاه، وابسته و پیرو امپریالیسم امریکایی و صهیونیستی نبود.

انقلاب اسلامی ایران، جز سه انقلاب تاثیرگذار در سطح جهان بود

العالم : شما اکنون از ایده صدور طرح انقلاب ایران و تاثیر این اصول انقلاب اسلامی ایران صحبت کردید که بر بسیاری از کشورها تاثیر گذاشت و ایده انقلاب به برخی از ملت ها انتقال یافت. رمز و راز این تاثیرات و گسترش ایده انقلاب اسلامی ایران چیست؟

الرمیمه: انقلاب اسلامی ایران، جز سه انقلاب واقعی و تاثیرگذار درسطح جهان بود، یکی انقلاب بلشویکی ، یکی انقلاب چین و دیگری انقلاب ایران. اعتبار هر انقلابی با عدم رضایت کشورهای همسایه آن و نیز عدم رضایت کشورهای غربی و امپریالیستی از آن محک زده می شود.. هر انقلاب واقعی قطعا مورد رضایت کشورهای امپریالیستی نیست.

همان طوری که در روزهای انقلاب فرانسه روی داد. کشورهای اطراف مانند آلمان و اتریش و همه جمهوری های اطراف فرانسه ، از انقلاب فرانسه راضی نبودند و این مساله درباره انقلاب بلشویکی و نیز انقلاب چین نیز روی داد.

کشورهای منطقه و کشورهای استکباری آن زمان یعنی امریکا و بریتانیا و کشورهای غربی نیز از انقلاب ایران راضی نبودند زیرا آنان مشاهده کردند که با این انقلاب ، ایران دیگر کشوری وابسته به امپریالیسم نیست و به کشوری تبدیل شده که دارای طرحی است که به مسایل کشورهای عربی و به ویژه مسلمانان اهمیت می دهد

حمایت از مستضعفین بخشی از هویت جمهوری اسلامی ایران است

العالم: یعنی جمهوری اسلامی ایران نه تنها حامی مساله فلسطین بوده، بلکه در کنار همه مستضعفین ایستاده است و در برابر ظلم و ستمی که به مردم عراق، سوریه، لبنان و یمن رفته نیز مقابله کرده است؟!

الرمیمه: به عنوان مثال وقتی آمریکا، ونزوئلا را محاصره کرد و ورود فراورده‌های نفتی به این کشور را تحریم و محدود کرد، جمهوری اسلامی ایران به ونزوئلا کمک کرد و فراورده های نفتی برای این کشور ارسال کرد.

یا در سال 2014 هنگام تسلط داعش بر موصل از سوریه و عراق نیز به نحوی مشابه حمایت کرد. با یمن نیز همینطور، زیرا حمایت از مستضعفین در برابر شیطان بزرگ (آمریکا)، بخشی از هویتی است که امام خمینی (ره) انجام داد و در ولایت فقیه تجلی کرد، زیرا ولایت فقیه با مدیریت معیشت مردم و روشنگری برای آنها پیوند خورده است.

انقلاب اسلامی در مقابل استکبار جهانی ایستاد

العالم: ایران نتایج مواضع جمهوری اسلامی و مبانی این انقلاب اسلامی را دید و همچنان با برخوردهای خصمانه کشورهای غربی و منطقه روبرو بوده و هست، شما میزان این اقدامات خصمانه علیه ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

الرمیمه: مبارزه با انقلاب اسلامی از همان ابتدای انقلاب و در قالب جنگ عراق به رهبری صدام حسین مزدور آمریکا آغاز شد، جنگ ناعادلانه ای که 8 سال طول کشید و امام خمینی (ره) به کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت که دوره صدام تمام می‌شود که پیشگویی ایشان در سال 90 محقق شد. زیرا انقلاب اسلامی یک انقلاب واقعی بود که هدف آن نجات مردم ایران و مستضعفین منطقه بود و در مقابل امپریالیسم آمریکا و غرب ایستادگی کرد.

العالم: از این رو همچنان با توطئه علیه خود و این محاصره تحمیلی روبروست؟

الرمیمه: بله تحریم بر ایران تحمیل شد تا آن را از مسیر خود منحرف کند اما همان تحریم، ایران را به یک کشور پیشرفته تبدیل کرد، چند روز پیش ایران از ساخت ماهواره 100 درصد ایرانی چه از نظر مواد یا کارشناسان خبر داد. دستاوردهای علمی ایران در سطح اقتصادی و سیاسی بسیار است.

العالم: این علاوه بر قدرت تسلیحاتی و نظامی است

الرمیمه: البته ایران از نظر قدرت تسلیحات و نظامی در ساخت زیردریایی ها، موشک‌ها و فناوری نانو، یکی از کشورهای پیشرفته است، حتی در جنگ های الکترونیک و سایبری زبانزد است؛ زیرا رهبری الهام بخش، پروژه واقعی ارائه کرد، حملات و محاصره غرب، مردم ایران را تحت تأثیر قرار داد، اما انگیزه ای شد تا در همه زمینه ها به خود تکیه کند.

العالم: زمان خیلی زود سپری شد اما سوال آخر این است، به طور خلاصه، اگر ممکن است بفرمایید آینده ایران و انقلاب اسلامی با توجه به این همه اقدامات خصمانه را چگونه می بینید؟ و چقدر می توان در برابر این پروژه ها پایداری و مقاومت کرد؟

الرمیمه: البته؛ ایران همانطور که 44 سال گفتیم ثابت کرده که انقلاب واقعی، انقلاب اسلامی است و به وجود آمد تا رشد کند و به خود ببالد، ایران در طول 44 سال و حتی نهضت‌های مقاومت پیشرفت‌ها و دستاوردهایی داشته‌اند، دشمنان صهیونیستی نیز به خاطر حمایت های مادی، معنوی و تسلیحاتی ایران از جنبش های مقاومت فلسطین، خیلی روی این جنبش ها حساب کرده اند.

حزب‌الله لبنان و جنبش انصارالله یمن، یک قدرت منطقه‌ای و نه محلی هستند . من فکر می‌کنم ایران رهبری ائتلاف چین و روسیه را بر عهده خواهد داشت و در آینده قطبی موازی با قطب امریکا تشکیل خواهند داد، اکنون مبادلات تجاری بین این کشورها با ارزهای محلی پاسخی به تحریم های آمریکا است، روسیه اکنون از شانه خالی کردن ایران از تحریم‌های آمریکا استفاده می کند و سعی در اجرایی کردن آن دارد.

قراردادهای 25 ساله ایران و چین جهشی کیفی در سطح علمی، اقتصادی و اجتماعی خواهد بود، چنانکه گفتیم ولایت فقیه تأثیر خود را بر جامعه ایران در همه عرصه های سیاسی، اقتصادی ،جنبه های نظامی و علمی و همچنین در سطوح محلی، منطقه ای و بین المللی به اثبات رسانده است ایران خواهی نخواهی به یک بازیکن بین المللی تبدیل شده است

پربیننده ترین خبرها