العالم- تحلیل روز
در حالی‌که پوتین تلاش غرب برای قیمت‌گذاری گاز روسیه را احمقانه توصیف کرده، ولی فون در لاین خاطرنشان کرد که این اتحادیه قادر است واردات گاز روسیه را جبران کند.
فون در لاین، امروز- چهارشنبه- در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت که کشورهای اتحادیه اروپا منابعی جایگزین برای گاز روسیه را از کشورهایی مانند نروژ، الجزایر و ایالات متحده پیدا کرده‌اند.
وی افزود که کشورهای اتحادیه سرمایه‌گذاری عظیمی در منابع انرژی جایگزین دارند تا به بی‌نیازی کامل از گاز روسیه دست یابند. ولی به دور از اظهارات سیاسی، آیا این امر عملا از دیدگاه صاحب‌نظران ممکن است؟
مشکلات فنی
کارشناسان انرژی بر این باورند که اظهارات سیاسی که حاکی از توانایی اروپا برای ارائه گزینه‌های جایگزین برای گاز روسیه است، واقعیت را منعکس نمی‌کند و نهایت کاری که اروپا می‌تواند انجام بدهد این است که با همکاری داخلی، نیازهای خود برای زمستان جاری را تامین کند. ولی شرط‌بندی بر روی راه‌حل‌های دائمی و بی‌نیازی از گاز، امری بسیار دشوار است.
کارشناسان به اظهارات برخی از متخصصان انرژی در خود اروپا استناد می‌کنند، به عنوان مثال «نیه باوتز» مدیرعامل شرکت گازنات و رئیس مرکز جهانی گاز، ماه‌ها پیش یعنی قبل از اینکه روسیه پمپاژ گاز در «نورد استریم- ۱» را متوقف کند، در بیانیه‌ای اعلام کرد: دلیل نقص فنی، اعتماد به تحریم کامل گاز روسیه تا قبل از زمستان امسال یک چالش بزرگ در روند پر کردن ذخایر زیرزمینی گاز در فرانسه، ایتالیا، بلژیک، آلمان و سایر کشورها خواهد بود. وی تصریح کرد: این امر مستلزم انعقاد قراردادهای بلندمدت جدید و سرمایه‌گذاری‌های کلان در LNG در اروپا است و این امر 3 تا 4 سال طول خواهد کشید.
در مورد گزینه‌های جایگزین، نیه باوتز توضیح داد که شمال آفریقا، شرق دریای خزر و دریای شمال، که شامل خطوط لوله بالتیک است در حال ساخت هستند و این خطوط، نروژ را از طریق دانمارک به لهستان متصل می‌کنند. همچنین پس از کشف میادین گازی در دریای مدیترانه، پروژه‌ای در مصر است. همچنین امکان افزایش واردات LNG وجود خواهد داشت، اما باید بنادر دریایی با قابلیت مایع‌سازی گاز (در دمای -163 درجه سانتیگراد) به منظور کاهش حجم آن و سپس گرم کردن آن در بدو ورود وجود داشته باشد. اما آلمان که 49 درصد گاز خود را از روسیه وارد می کند، چنین بندری ندارد.
کشورهای اروپایی سخت تلاش می‌کنند سرعت ذخیره‌سازی گاز را بالا ببرند و در حال حاضر این رقم در برخی کشورها مانند فرانسه و آلمان به 80 درصد رسیده است، اما در برخی از کشورهای اروپای شرقی از 60 و 40 درصد فراتر نرفته است و عدد هدف، 95 درصد تا اوایل نوامبر است و حتی در صورتی که این امر، از طریق امضای قرارداد خرید گاز مایع از قطر و آمریکا و آغاز مذاکرات با آذربایجان و الجزایر تحقق یابد بحران انرژی در اروپا به طور کامل حل و فصل نخواهد شد و ممکن است تنها سه ماه بی‌نیازی احساس شود که البته این امر بستگی به درجه سرمای زمستان و میزان صرفه‌جویی در گاز مصرفی دارد.
واضح است که راه‌حل‌ها ممکن است فقط در کوتاه‌مدت قابل اجرا باشند، اما برای حل بحران انرژی اروپا در درازمدت، توسعه و استفاده از انرژی خورشیدی، بادی و هیدروژنی باید تسریع شود، اما بحران اروپا را نیز تا سال‌ها و حتی پس از صرف یک تریلیون یورو حل نخواهد کرد.
پیامدهای دردناک اقتصادی
با کاهش قیمت یورو به پایین‌ترین سطح خود از سال 2002، و کاهش ارزش پوند استرلین، اقتصاددانان می‌گویند که وضعیت در اروپا به سمت کاهش آشکار رشد اقتصادی پیش می‌رود.
آنها معتقدند که روند اجتناب‌ناپذیری به سمت رکود وجود دارد، به‌ویژه با تمایل بانک مرکزی اروپا به افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم، که در اتحادیه اروپا به 9.2 و در بریتانیا به بیش از 10 درصد رسید و پیش‌بینی می‌شود با افزایش قیمت انرژی، به 20 درصد برسد.
بانک مرکزی اروپا روز پنجشنبه تشکیل جلسه می‌دهد و اقتصاددانان انتظار دارند که به دلیل نگرانی‌ها در مورد توانایی اروپا برای تامین نیازهای انرژی خود در زمستان و کندی رشد، این بانک نرخ سپرده را 0.5 یا 0.75 درصد افزایش دهد.
بحران قطع گاز روسیه به اروپا از طریق نورد استریم-1، همچنین باعث نگرانی در مورد بحران انرژی آتی شد که می‌تواند ناآرامی‌های اجتماعی گسترده‌ای را ایجاد کند. پس از تصمیم روسیه، قیمت گاز در روز دوشنبه افزایش یافت و قراردادهای آتی گاز طبیعی در شمال غرب اروپا که منعکس کننده بهای سوخت است، بیش از 20 درصد افزایش یافت.
یورو پس از سقوط به 0.9883 دلار که پایین‌ترین سطح از دسامبر 2002 است، امروز دوشنبه حدود ساعت 6:00 به وقت گرینویچ با 0.26 درصد کاهش به 0.9903 دلار رسید.
خلاصه آنکه نمی‌توان از این واقعیت غافل شد که اقتصاد روسیه به دلیل تحریم‌های غرب، ضربه سنگینی خورده است، و روسیه اکنون در مرحله تلاش برای مقاومت انحراف مسیر صادرات گازش به چین و شرق است و این امر نیازمند زیرساخت‌هایی است. از سوی دیگر، همزمان با اخبار موثق مبنی بر افزایش بی‌سابقه انرژی برای صنایع و مصرف شهروندان و نگرانی‌ها درباره توقف فعالیت صنایع و افزایش بیکاری، اروپا برای زمستانی سخت و بروز احتمالی اعتراضات بزرگ آماده می‌شود. لذا پیروزی نصیب کسانی خواهد شد که صبور باشند و اول فریاد نزنند.