العالم ـ آسیا
بنابر این گزارش، تردد خودروها و کامیون‌ها از دالان لاچین که ارتباط دهنده شهر خانکندی مرکز قره باغ به خاک ارمنستان به شمار می‌رود، از ۷۷ روز پیش از ناحیه جمهوری آذربایجان به شدت محدود شده است.
پس از محدود شدن تردد در این مسیر که تحت نظارت نیروهای صلح‌بان روسی قرار دارد و با سکوت این نیروها، دولت ارمنستان دادخواستی را در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح کرده و خواستار بازگشایی این دالان برای تردد ارامنه ساکن در شهر خانکندی به سمت خاک ارمنستان و بالعکس شد.
دیوان بین‌المللی دادگستری چهارشنبه هفته گذشته در جریان رسیدگی به دادخواست متقابل طرف آذری و ارمنی، رای قضایی خود را صادر کرده و از جمهوری آذربایجان خواست موانع تردد خودرو و کامیون در دالان لاچین را برچیند.
جمهوری آذربایجان امروز اعلام کرد که تردد در این مسیر جریان دارد و در اجرای رای دیوان بین‌المللی دادگستری، کامیون‌ها و خودروهای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از این دالان عبور کرده و به سمت شهر خانکندی مرکز قره باغ رفتند.
آپا خبرگزاری جمهوری آذربایجان همچنین در گزارشی با اشاره به ادامه اعتراضات و تجمع در جاده لاچین برای هفتاد و هفتمین روز که آن را مردمی خواند، اعلام کرد که امروز یک کاروان خودرویی دیگر متعلق به نیروهای حافظ صلح روسیه از منطقه عملیاتی از جاده لاچین - خانکندی عبور کرد.
این خبرگزاری با اشاره به فراهم شدن شرایط برای عبور بدون مانع خودروهای متعلق به نیروهای حافظ صلح روسیه و خودروهای حامل شهروندان و بار غیرنظامی در جاده لاچین - خانکندی اعلام کرد: عبور آزادانه خودروهای غیرنظامی در این مسیر ادامه دارد اما کسی اجازه انتقال اقلام نظامی و مواد معدنی استخراج شده در مناطق تحت کنترل موقت نیروهای حافظ صلح روسی را نخواهد داشت.
جمهوری آذربایجان مدعی است که ارامنه ساکن در شهر خانکندی و اطراف آن علاوه بر استفاده از جاده لاچین برای انتقال سلاح به سمت قره باغ، به صورت غیرقانونی در حال بهره‌برداری و انتقال غیرقانونی ذخایر معدنی به ویژه ذخایر طلای معدن "قیزیل بولاغ" و ذخایر مس و مولیبدن دمیرلی به سمت ارمنستان هستند.
بر اساس مفاد تفاهم نامه آتش بس سه جانبه جنگ دوم قره باغ، نیروهای روسی حافظ صلح، تضمین کننده تردد ایمن از دالان لاچین هستند ولی این نیروها در هفته‌های اخیر در برابر اعتراضات سازماندهی شده توسط دولت جمهوری آذربایجان و نیز محدود شدن تردد در این مسیر جاده‌ای سکوت کرده‌اند.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان امروز با اشاره به ارتباط روزانه مقامات کشورش با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ گفت که دولت آذربایجان از فعالیت‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ حمایت می‌کند و مانع تردد آنها در دالان لاچین نخواهد شد.
جیحون بایراموف، ارمنستان را به ادامه تخلفات در استفاده صلح آمیز از جاده لاچین خانکندی متهم کرد و در پاسخ به اظهارات آرارات میرزویان همتای ارمنی خود مبنی بر عدم پذیرش ساخت پاسگاه کنترل مرزی در ابتدای جاده لاچین ابراز عقیده کرد: اگر این پاسگاه ایجاد شود، همه خواهند دید که تردد در جاده لاچین مطابق با توافق اعلامیه سه جانبه انجام می شود.
وی با بیان این که با "احداث پاسگاه کنترل مرزی، تنش موجود از بین خواهد رفت"، ابراز عقیده کرد: طی مذاکرات کاری جمهوری آذربایجان با بسیاری از شرکای بین المللی، این پیشنهاد به عنوان یک پیشنهاد درست و سازنده پذیرفته شده است.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان بیان کرد: متأسفانه ارمنستان در کنفرانس امنیتی مونیخ به این پیشنهاد جمهوری آذربایجان پاسخ نداد و وزیر امور خارجه ارمنستان دو روز بعد اعلام کرد که این پیشنهاد برای آنها قابل قبول نیست.
وی رویکرد ارمنستان در نوع استفاده از مسیر لاچین ـ خانکندی را "متناقض" خواند و اظهار کرد: ارمنستان از یک طرف می خواهد این موضوع را در همه تریبون‌های بین‌المللی در دستور کار قرار دهد و جمهوری آذربایجان را تحت فشار قرار دهد و از طرف دیگر وقتی گفتگوی سازنده‌ای به ارمنستان پیشنهاد می شود، بی دلیل از آن اجتناب می کند.
بایراموف، ایروان را به "وارد کردن ضربه جدی به ماهیت مذاکرات روند صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان" متهم کرد و گفت: آنها خواسته زیادی دارند ولی حاضر به گفتگو در باره آن نیستند و در دادخواست اخیر به دیوان بین‌المللی دادگستری نیز ۲ درخواست از سه درخواست آنها رد شد.
وی اضافه کرد: آذربایجان و ارمنستان در دیوان بین‌المللی دادگستری دعاوی متقابل دارند و رسیدگی به این پرونده‌ها فرآیندی طولانی دارد که حتی می‌تواند سال ها طول بکشد.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان با اشاره به رد دادخواست ارمنستان علیه جمهوری آذربایجان در خصوص ماهیت تجمع و محدودیت ایجاد شده در جاده لاچین – خانکندی گفت: آنها مدعی بودند که این تجمع و جلوگیری از تردد کامیون‌های حامل اقلام و نیروهای نظامی و منابع غارت شده جمهوری آذربایجان توسط مقامات باکو سازماندهی شده است که این ادعا توسط دیوان بین‌المللی دادگستری رد شد.
وی بیان کرد: ادعای دوم ارمنی‌ها این بود که دولت آذربایجان در خطوط ارتباطی منتهی به مرکز قره‌باغ دخالت می‌کند ولی دیوان بین‌المللی دادگستری این ادعا را نیز بی اساس خوانده و رد کرد.
بایراموف اضافه کرد: بازگشایی فوری جاده لاچین به روی همه مردم از سوی جمهوری آذربایجان درخواست سوم ارمنستان بود که در این مورد دیوان بین‌المللی دادگستری، رای خود را نه به شکل درخواست ارمنستان، بلکه به شکل دیگری صادر کرد که بر اساس آن، عبور و مرور افراد، کالاها و وسایل نقلیه در حوزه قضایی جمهوری آذربایجان می بایست برقرار شود که در اجرای آن رای، از امروز تردد در این مسیر جاده‌ای آغاز شد.
وی ابراز عقیده کرد: جمهوری آذربایجان به عنوان یک طرف مسئول، تمام اقدامات لازم را برای تضمین امنیت گذرگاه‌های انسان‌دوستانه انجام داده و در آینده نیز به انجام آن ادامه خواهد داد و علاوه بر این نیروهای حافظ صلح روسیه نیز در منطقه حاضر هستند.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان اظهار کرد: ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا از هرگونه بحران انسانی جلوگیری کنیم و در مدت ۷۷ روز گذشته هم بیش از سه هزار دستگاه خودرو و کامیون از جاده لاچین - خانکندی عبور کرده است.
به گزارش ایرنا، جمهوری آذربایجان طی ۲.۵ ماه گذشته اعلام کرده که گذرگاه لاچین برای عبور و مرور غیرنظامیان باز است اما ارمنستان مدعی است که مقامات باکو با سازماندهی عوامل خود تحت عنوان نیروهای مدنی و فعالان محیط زیست، مانع از انتقال سوخت، مواد غذایی و اقلام پزشکی به شهر خانکندی شده و به این طریق، موجب فراهم شدن بستر فاجعه انسانی در این منطقه شده‌اند.
دیوان بین‌المللی دادگستری چهارشنبه هفته گذشته حکم قانونی و الزام آور(با شماره ۱۳-۲) را در مورد آخرین درگیری‌های حقوقی در منازعات طولانی مدت میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قره باغ صادر کرده و خواستار برقراری تردد در مسیر جاده لاچین ـ خانکندی شد.
پس از جنگ پاییز سال ۲۰۲۰ بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان معاهده آتش بس سه جانبه ای بین روسیه ـ جمهوری آذربایجان ـ ارمنستان امضا شد اما تکلیف خانکندی مرکز قره‌باغ به صورت نامشخص رها شد.
بر اساس یکی از مفاد آتش بس سه جانبه، طرفین متعدد به ایجاد گذرگاه بین خانکندی و خاک ارمنستان از طریق شهر لاچین و نیز گذرگاه بین بخش شرقی خاک جمهوری آذربایجان به سمت نخجوان شدند که از همان ماه‌های نخست، گذرگاه لاچین برای طرف ارمنستان باز شد ولی ارمنستان تاکنون در خصوص ایجاد گذرگاه جدید بین بخش شرقی و خاک جمهوری خودمختار نخجوان اقدامی نکرده و این موضوع را خارج از تعهد امضا شده عنوان می‌کند.
پس از جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ که با قرارداد آتش بسی به میانجیگری روسیه به پایان رسید، سه تا ۶ هزار نیروی حافظ صلح روسی در منطقه حاضر شده و تلاش خود را برای برقراری آتش بس بین طرفین آغاز کردند ولی در مدت ۳۰ ماه گذشته، آتش بس بین طرفی آذری و ارمنی بارها نقض شده است.