العالم ـ آسیا
در گزارش تارنمای آمریکایی نشنال اینترست با عنوان "توافق صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان تنها با حضور ترکیه و ایران امکان پذیر است" آمده است: مسیر صلح در قره باغ کوهستانی از آنکارا و تهران و احتمالا واشنگتن می‌گذرد.
این گزارش می افزاید: با وجود دور دیگری از مذاکرات در بروکسل در ۱۵ ژوئیه (۲۴ تیر)، وضعیت در قره‌باغ همچنان ناآرام است و خشونت میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان ادامه دارد.
از همین رو نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان با هدف کاهش تنش ها اعلام کرده است که قره باغ کوهستانی را به عنوان بخشی از قلمرو جمهوری آذربایجان به رسمیت می شناسد.
این نشریه آمریکایی از همین روز مذاکرات صلح میان باکو به میزبانی آمریکا را برای تعیین سرنوشت منطقه، حیاتی ارزیابی کرده و در عین حال مشارکت ترکیه و ایران را به عنوان حامیان باکو و ایروان ضروری می داند.
نشنال اینترست در ادامه استدلال می کند که ترکیه با توجه به میراث فرهنگی و قومی مشترک با باکو و تمایل به حفاظت از حوزه نفوذ خود، مدتهاست که از ادعاهای ارضی جمهوری آذربایجان در قره باغ حمایت می کند.
نویسنده یادآوری می کند که آنکارا طی جنگ قره باغ در سال ۲۰۲۰، با ارائه زیرساخت ها و کمک های تسلیحاتی، نقش بسیاری در پیروزی باکو ایفا کرد و اساسا از همین رو باکو از دادن امتیاز در مناقشه با ایروان امتناع می کند.
این نشریه آمریکایی به همین دلیل کنار گذاشتن قدرت های منطقه ای از مذاکرات آتی صلح قره باغ را اشتباهی نابخردانه توصیف کرده و آن را فرصتی ملموس برای ارمنستان و ترکیه می داند تا گام های ملموسی برای عادی سازی روابط بردارند.
نشنال اینترست در عین حال بهبود روابط ایران و ترکیه را راهی برای هموارسازی مسیر آشتی واشنگتن با آنکارا و تهران ارزیابی کرده و می نویسد: روابط کنونی ایالات متحده و ترکیه بدتر از شرایط سالهای اول دهه ۲۰۰۰ میلادی است. ضمن آنکه روابط پرتنش تهران- واشنگتن نیز پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ وخیم تر شده است.
نویسنده با استناد به همین موارد، همکاری تهران- واشنگتن بر سر موضوع قره باغ را فرصتی مناسب برای گفت و گوهای صلح بر سر برنامه هسته ای ایران می‌داند.
این نشریه در ادامه به گزینه های موجود برای حل و فصل مناقشه قره باغ پرداخته و می نویسد: نخست باکو باید به محاصره گذرگاه لاچین پایان دهد. گذرگاهی که رفت و آمد آزادانه ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن قره باغ را مختل ساخته و راه را برای رساندن غذا و دار دشوار کرده است. موضوع دوم حفاظت از جمعیت ارمنی ساکن قره باغ کوهستانی است که برای صلح پایدار حیاتی بوده و نگرانی های ایروان در مورد پاکسازی قومیتی را برطرف می کند.
این نشریه رسیدن به دستاوردهای یادشده را در کاهش تنش منطقه ای موثر ارزیابی کرده و خاطرنشان می کند: نیروهای حافظ صلح سازمان ملل ضامن ایده آل و بی طرفی برای حفظ این شرایط هستند و یادرآور می شود که آمریکا باید بداند مشارکت ترکیه و ایران در مذاکرات آتی صلح قره باغ مزایای قابل توجهی در پی دارد. از همین رو نشست پیش رو فرصتی مهم برای گفتگوی آزاد در مورد موضوعات مهم بی شماری است که می تواند احتمال صلح پایدار را در منطقه قره باغ بیشتر کند.